Warzywa krzyżowe – rodzaje. Warzywa krzyżowe a niedoczynność tarczycy
Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024
Dookoła można usłyszeć czy zobaczyć szyldy reklamujące hasło: „dziennie należy spożywać 5 porcji owoców lub warzyw”, sugeruje to, że włączenie do diety owych produktów wspomoże zdrowie organizmu, ale czy każde warzywa są zdrowe i czy można je spożywać bez obaw? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, czym są warzywa krzyżowe!
Warzywa krzyżowe
Warzywa krzyżowe to cała rodzina roślin zielnych, które należą do rzędu kapustowców. Inaczej nazywane są kapustowatymi. Zalicza się do nich: brokuły, kalafior, jarmuż, brukselkę, wszelkie rodzaje kapusty, rzodkiewka, rzepa oraz rzepak, boćwina, gorczyca, rukiew wodna, a także chrzan. Charakteryzują się wysokimi wartościami odżywczymi, gdyż są one bogatymi źródłami białka, błonnika, jak również witamin (m.in. witamina C, B, K, A, kwas foliowy) i składników mineralnych (m.in. potas). Co więcej zawierają dużą ilość glukozynolanów, a więc związków o działaniu antyoksydacyjnym. Właśnie z tego powodu przeciwdziałają rozwojowi niektórych nowotworów, a także wspierają profilaktykę w tym zakresie. Poprzez wspomagające działanie przeciwrodnikowe, skutecznie hamują procesy oksydacyjne w ustroju zapobiegając wystąpieniu raka pęcherza moczowego, jamy ustnej czy przełyku. Mało tego obniżają także ryzyko nowotworów krtani, żołądka, prostaty, płuc, macicy, piersi i jelita grubego. Okazuje się również, że przynoszą pozytywne efekty w walce z grzybami i wirusami. Dodatkowo działają przeciwmiażdżycowo oraz zapobiegają wystąpieniu osteoporozy oraz zwyrodnieniu plamki żółtej.
Warzywa krzyżowe a niedoczynność tarczycy
Niestety mimo szerokich właściwości zdrowotnych, a także wysokiej wartości odżywczej istnieją minusy spożywania tych warzyw. Okazuje się, że zawierają w swym składzie goitrogeny, a więc związki wpływające na przemianę jodu w organizmie. W wyniku ich działania obniża się ilość owego mikroelementu, co prowadzić może do przerostu prostaty oraz zaburzeń w pracy hormonów tarczycy. Im dłużej stan ten się utrzymuje tym większe ryzyko niedoczynności gruczołu. Nie oznacza to jednak, że nie można ich spożywać, otóż można. W takim przypadku należy jednak ściśle kontrolować ilość przyjmowanego jodu, mając na uwadze to, że związki niepożądane zmniejszą jego ilość. Dodatkowo gotowanie inaktywuje te substancje, zatem kapusta czy brukselka ugotowana bez przykrycia, nadaje się do spożycia dla każdego, nawet cierpiącego na Hashimoto czy niedoczynność tarczycy.
Podsumowując warzywa krzyżowe oferują nam szereg korzyści zdrowotnych. Oprócz wysokiej wartości odżywczej i dużej ilości białka czy witamin, działa także przeciwnowotworowo, przeciwgrzybiczno, a także przeciwmiażdżycowo. Pamiętajmy jednak, że z uwagi na zawartość związków antyodżywczych – goitrogenów, mogą skutkować spadkiem stężenia jodu w ustroju, co jest szczególnie istotne w wypadku niedoczynności tarczycy. Na szczęście po ugotowaniu są one bezpieczne do spożycia dla każdego.
Literatura:
- A. Kurosad, J. Nicpon, K. Kubiak, M. Jankowski, K. Kungl: „Występowanie, obieg i obszary niedoboru jodu oraz główne jego źródła w żywieniu człowieka i zwierząt.”, Clin. Exp. Med., 2005, 14(5)/1019-1025.
- A. Troszyńska, J, Honske, H. Kozłowska: „Naturalne substancje nieodżywcze (NSN) pochodzenia roślinnego jako składniki żywności funkcjonalnej.”, Postępy Fitoterapii, 2000, 2/17-22.
- E. Kwiatkowska, S. Bawa: „Glukozynolany w profilaktyce chorób nowotworowych – mechanizmy działania.”, Roczn. PZH, 2007, 58(1)/7-13.
- E. Sosińska, M. W. Obiedziński: „Badania nad bioaktywnymi glukozynolanami w wybranych odmianach warzyw krzyżowych techniką HPLC.”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2007, 5(54)/129-136.