Cynk w jedzeniu. Rola, niedobór i nadmiar „pierwiastka życia”

Aktualizacja: 10 listopada, 2025

Cynk ma wpływ na wszystkie podstawowe procesy życiowe. Jego obecność w enzymach uczestniczących w różnych procesach zachodzących w organizmie oraz jego zawartość w białkach regulatorowych oraz białkach wiążących DNA dowodzi, że jest jednym z niezbędnych mikroelementów. Fakt ten został potwierdzony w 1957 r.

Rola cynku w organizmie człowieka

Cynk odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie człowieka. Jest niezbędny w syntezie białka oraz kwasów nukleinowych, poprawia sprawność intelektualną, zapobiega demencji starczej oraz pomaga w leczeniu depresji. Bierze udział w metabolizmie białek oraz węglowodanów, jest składnikiem enzymów trawiennych.

Pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu układu rozrodczego – u mężczyzn zwiększa produkcję plemników, a u kobiet reguluje cykl miesiączkowy.

Ponadto bierze udział w magazynowaniu insuliny, działa leczniczo na wrzody żołądka, żylaki, reumatyzm, owrzodzenia, łagodzi objawy osteoporozy, pracę trzustki, grasicy, prostaty, chroni przed przeziębieniem, grypą, zapaleniem spojówek i grzybicą.

Cynk w jedzeniu

Najlepszym źródłem cynku w żywieniu są ostrygi oraz małże. Zaraz po tym kiełki i otręby pszenne oraz orzechy brazylijskie. Dużą zawartość tego mikroskładnika mają: ser parmezan, mięso, groch, orzechy laskowe oraz ziemne, sardynki i żółtko jaja. Małe ilości zawierają również chleb pełnoziarnisty, cieciorka, krewetki oraz mleko. Tutaj przeczytasz w jakich produktach znajduje się najwięcej cynku!

Cynk – niedobór

Niedobór tak ważnego składnika odżywczego jak cynk prowadzi do wielu zaburzeń w organizmie m. in. są to:

• niedokrwistość,
• u dzieci spowolnienie wzrostu,
• kurza ślepota,
• zmniejszenie odporności,
• łamliwość paznokci i występowanie na nich białych plamek,
• wypadanie włosów oraz ich łamliwość,
• nasilenie trądziku,
• zwiększenie ilości rozstępów i zmarszczek,
• trudne gojenie się ran oraz pękanie skóry w kącikach ust,
• zaburzenie układu trawiennego np. biegunki,
• brak apetytu,
• rozregulowanie cyklu miesiączkowego,
• ból stawów oraz drżenie kończyn,

Cynk – nadmiar

Długotrwałe spożywanie cynku w dużych ilościach może prowadzić do osłabienia organizmu, które objawia się problemami ze strony układu trawiennego. Nadmiar cynku wywołuje nudności i wymioty oraz częste biegunki. Dodatkowa suplementacja może także zaburzyć wchłanianie miedzi oraz żelaza w organizmie.

W przypadku podejrzenia niedoboru lub nadmiaru cynku w organizmie należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ długotrwałe zaburzenie prawidłowego poziomu cynku w organizmie może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi. Na obniżenie jego stężenia może mieć wpływ zażywanie np. pigułek antykoncepcyjnych oraz spożywanie alkoholu. Niedobór cynku w zbilansowanym, zdrowym odżywianiu występuje bardzo rzadko, dlatego suplementacje należy wcześniej skonsultować ze specjalistą.