Komosa ryżowa (quinoa) – właściwości, cena. Przepisy z komosy ryżowej
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Rok 2013 został ogłoszony przez ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa rokiem komosy ryżowej. Stało się tak z powodu niezwykłych właściwości, które posiada to pseudozboże. Jakie korzyści wykazuje ta roślina? W jakich odmianach występuje? Gdzie i w jakiej cenie możemy ją kupić? Co możemy z niej przyrządzić? Przekonajmy się, dlaczego zasłużyła na tak spore wyróżnienie.
Komosa ryżowa jest uprawiana od ponad 5000 lat i należy do tzw. pseudozbóż, czyli roślin, które nie są trawami, ale ich nasiona wytwarzają podobną ilość skrobi co nasiona zbóż. Pochodzi z Ameryki Południowej, a pierwszym ludem, który docenił jej walory byli Indianie. Quinoa charakteryzuje się wysoką zawartością białek i tłuszczów oraz korzystnym składem aminokwasowym. Jest także źródłem wielu witamin i polifenoli. Nie zawiera glutenu, więc może być z powodzeniem stosowana u osób z celiakią. Dzięki swojej wysokiej wartości odżywczej została okrzyknięta mianem superfoods.
Komosa ryżowa (quinoa) biała, czarna, czerwona
Komosa ryżowa występuje w trzech odmianach: białej, czerwonej i czarnej. Ogólnie mówiąc, im jaśniejszy kolor ziaren, tym krótszy czas gotowania, łagodniejszy smak oraz mniej chrupiąca i mięsista struktura, ale przyjrzyjmy się im z osobna:
- biała quinoa to najpopularniejszy i najtańszy rodzaj komosy. Ma jasną, kremową barwę oraz łagodny, lekko orzechowy smak. Można nią zastąpić praktycznie wszystkie kasze. Najlepiej komponuje się z różnego rodzaju warzywami i owocami;
- czerwona quinoa jest twardsza po ugotowaniu niż jej biała odmiana. Co więcej, zachowuje swój kształt i doskonale pasuje do sałatek i dań, w których ziarna powinny się wyróżniać. Jej smak jest mocniejszy, a struktura bardziej mięsista w porównaniu do jasnej komosy ryżowej;
- czarna quinoa charakteryzuje się ciemno-brązową lub czarną barwą. Jest najbardziej chrupiąca i twarda po ugotowaniu i najmniej pęcznieje spośród wszystkich rodzajów komosy. Ponadto ma mocno wyrazisty smak, ziemisty i słodki.
Kolorowe odmiany komosy ryżowej można spokojnie używać w przepisach zamiast białej lub mieszać wszystkie barwy dla uzyskania ciekawego efektu wizualnego i smakowego dania.
Właściwości komosy ryżowej (quinoa)
Komosa ryżowa jest bardzo dobrym źródłem wysoko przyswajalnego białka, a także tłuszczów, witamin i polifenoli. W porównaniu do tradycyjnych zbóż charakteryzuje się korzystniejszym składem aminokwasowym. Dotyczy to w szczególności lizyny, która w ziarnach pszenicy i żyta jest aminokwasem ograniczającym. Nasiona quinoa mogą być wykorzystywane do produkcji mąki i płatków. Aktualnie poszukuje się coraz więcej produktów bezglutenowych na rynku, a mąka z komosy ryżowej może posłużyć jako baza do pieczywa, ciast, makaronów i innych tego typu artykułów żywnościowych.
Korzystny skład komosy ryżowej sprawia, że wykazuje ona wiele pozytywnych właściwości. Oto niektóre z nich:
- wzmacnia układ immunologiczny, działa antyalergicznie,
- zapobiega tworzeniu się wolnych rodników,
- może przyczynić się do poprawy profilu lipidowego i wyrównania poziomu glukozy we krwi,
- działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo,
- zmniejsza ryzyko występowania chorób układu krążenia,
- wspomaga redukcję masy ciała,
- może być z powodzeniem spożywana przez osoby chore na celiakię (nie zawiera glutenu) oraz wegan i wegetarian (wysoka zawartość białka).
Komosa ryżowa – cena
Cena komosy ryżowej waha się od 3–30 zł i jest uzależniona od jej rodzaju, wielkości opakowania i producenta. Można ją kupić w sklepach ze zdrową żywnością, zielarsko-medycznych, ekologicznych, a także w supermarketach posiadających kącik z ekologicznymi produktami.
Komosa ryżowa – przepisy
Komosa ryżowa pasuje praktycznie do wszystkiego. Doskonale komponuje się w różnego rodzaju daniach mięsnych, warzywnych, deserach, wypiekach, itd. Poniżej znajdziecie przykładowe przepisy z jej wykorzystaniem:
Składniki:
- 130 g komosy ryżowej
- 1 cukinia
- 1 bakłażan
- 1/2 żółtej papryki
- 1/2 czerwonej papryki
- 2 ząbki czosnku
- 4 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka suszonej bazylii
- 1 łyżeczka suszonego oregano
- sól, pieprz
Przygotowanie: gotuj komosę ryżową w 500 ml wody przez około 10 minut i pozostaw pod przykryciem, by wchłonęła wodę. Cukinię, bakłażana i papryki pokrój w kostkę. Czosnek przeciśnij przez praskę. Całość skrop oliwą, posyp ziołami i przełóż do naczynia żaroodpornego. Piecz przez około 25 minut w temperaturze 200oC. Wymieszaj z komosą. Podawaj na ciepło lub na zimno. Smacznego!
Składniki:
- 3 szklanki ugotowanej komosy ryżowej
- 2 szklanki ugotowanego ryżu
- 1 duża cebula
- 4 ząbki czosnku
- 2 garści słonecznika
- pęczek pietruszki, szczypiorku, tymianku, rozmarynu lub innych świeżych ziół
- 1 jajko
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- ⅓ szklanki mąki
- sól (opcj.), pieprz
Przygotowanie: ugotowany ryż i komosę zblenduj na gładką masę. Cebulę, czosnek i świeże zioła pokrój w drobną kostkę i dodaj do masy. Dorzuć nasiona słonecznika, jajko, mąkę i oliwę. Całość dobrze wymieszaj i dopraw według uznania. Formuj kotleciki i układaj na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Piecz przez około 30 minut w temperaturze 180oC. Podawaj w towarzystwie świeżych warzyw lub w formie burgera. Smacznego!
Składniki:
- 100 g ugotowanych batatów
- 150 g ugotowanej komosy ryżowej
- 1 jajko
- 2 łyżki mąki
- 1 łyżka cukru
- 1 łyżka nasion chia
- 1 łyżka namoczonych w herbacie jagód goji
- ½ łyżeczki proszku do pieczenia
- świeży owoc figi
Przygotowanie: zmiksuj bataty, komosę i jajko na gładką masę. Następnie dodaj mąkę, cukier, nasiona chia, proszek i dokładnie wymieszaj. Ciasto przelej do formy, udekoruj pokrojoną na plasterki figą i jagodami goji. Piecz przez około 20 minut w temperaturze 190oC. Smacznego!
Składniki:
- 1/2 szklanki komosy ryżowej
- 1 szklanka mleka
- laska cynamonu
- 1 brzoskwinia
- 1 łyżka syropu klonowego
- podprażone płatki migdałowe i kokosowe do posypania
Przygotowanie: przepłukaj wrzątkiem komosę ryżową, przełóż do rondelka i zagotuj z mlekiem i laską cynamonu. Zmniejsz ogień i gotuj przez około 15 minut aż do całkowitego wchłonięcia mleka. Mieszaj, by quinoa się nie przypaliła. Następnie przełóż komosę do miseczki, dodaj pokrojoną w kostkę brzoskwinię, posyp płatkami i polej syropem klonowym. Smacznego!
Składniki:
- ½ szklanki ugotowanej komosy ryżowej
- 20 sztuk truskawek
- 2 łyżeczki miodu
- 1 szklanka mleka
Przygotowanie: wszystkie składniki umieść w misie blendera i dokładnie zmiksuj. Przelej do szklanki i pij na zdrowie!
Literatura:
Gozdecka G., Gęsiński K., 2009. Komosa ryżowa jako źródło wartościowych składników odżywczych. Inż Ap Chem, 48, 2, s. 50 – 51
Mystkowska I. i in., 2016. Właściwości odżywcze i prozdrowotne komosy ryżowej. Probl Hig Epidemiol, 97, 1, s. 29 – 31
Pomorska-Mól M., Kwit K., 2011. Adiuwancyjne właściwości ziół. Medycyna Wet, 67, 7, s. 449 – 452