Wpływ alkoholu na organizm, skutki nadużywania. Choroby alkoholowe
Aktualizacja: 3 czerwca, 2020
Alkohol gości w naszej tradycji od tysięcy lat. Dla jednych stanowi uzależniający problem, dla innych zdrowy dodatek do obiadu. Jak alkohol wpływa na twoje zdrowie? O tym w artykule!
Zdania na temat spożywania alkoholu są podzielone. Z jednej strony faktem jest, że picie umiarkowanej ilości alkoholu jest powiązane z korzyściami zdrowotnymi. Z drugiej strony jest to produkt uzależniający i wysoce toksyczny. Jak więc alkohol wpływa na Twoje zdrowie?
Picie alkoholu
Spożywanie alkoholu stanowi nieodłączny element niektórych kultur. Aktywny składnik napojów alkoholowych to etanol. Ogólnie określany jako „alkohol”, etanol jest substancją, która powoduje, że stajemy się “pijani”. Etanol jest wytwarzany przez drożdże podczas trawienia cukru w niektórych pokarmach bogatych w węglowodany, takich jak winogrona (wino) lub ziarna (piwo).
Alkohol jest najpopularniejszym rekreacyjnym „narkotykiem” na świecie. Może mieć bardzo silny wpływ na Twój nastrój i stan psychiczny. Działanie to jednak jest uzależnione w dużej mierze od osoby, która pije alkohol. Niektórzy ludzie piją małą ilość okazjonalnie, podczas gdy inni mają skłonność do upijania się do nieprzytomności. Co ciekawe, osoby różnej narodowości inaczej reagują na spożyty alkohol. Przykładem mogą być tutaj mieszkańcy krajów azjatyckich, w szczególności Japończycy i Chińczycy, którzy na spożyty alkohol reagują znaczne mocniej niż np. Polacy czy Rosjanie. Przyczyną jest mutacja genu dehydrogenazy aldehydowej, prowadząca do spowolnienia metabolizmu alkoholu w wątrobie. Obniżona tolerancja na alkohol kultur azjatyckich działa jako czynnik ochronny przed nałogiem.
Wpływ alkoholu na organizm
Jednym z najprostszych sposobów na zrozumienie wpływu alkoholu na organizm jest poznanie jego wpływu na centralny układ nerwowy. Niewyraźna mowa jest jedną z pierwszych oznak nadmiernego spożycia alkoholu. Alkohol może zmniejszać komunikację między mózgiem a ciałem. Utrudnia to znacząco koordynację, prowadząc do trudności z utrzymaniem równowagi. Pamiętaj, że nigdy nie należy prowadzić pojazdów po wypiciu alkoholu!
Alkohol może zmniejszyć także samoświadomość. Jednocześnie może zaburzać ocenę sytuacji i sprawiać, że robimy rzeczy, których żałujemy. Stan ten stwarza realne ryzyko zagrożenia życia, nie tylko dla osoby nadużywającej alkoholu, ale też osób z jej otoczenia.
Skutki nadużywania alkoholu
Wchodząc w głąb naszego organizmu, skutki nadużywania alkoholu najlepiej odzwierciedla nasza wątroba. Alkohol jest metabolizowany przez wątrobę, a częste spożywanie może prowadzić do zwiększenia ilości tłuszczu w komórkach tego narządu (hepatocytach). Stłuszczenie wątroby może prowadzić nawet do bardzo poważnego stanu, jakim jest marskość.
Etanol odpowiada za zmniejszoną komunikację między komórkami mózgu, co daje krótkoterminowy efekt odpowiedzialny za wiele symptomów bycia pijanym.
Jednorazowe zatrucie alkoholem może prowadzić np. do utraty pamięci. Inaczej jest w przypadku przewlekłego nadużywania alkoholu, które może powodować trwałe zmiany w mózgu, często prowadząc do upośledzenia funkcji narządu. Jednak niektóre badania wskazują, że umiarkowane picie działa jako czynnik przynoszący korzyści dla zdrowia mózgu, zwłaszcza u osób starszych. Jednak takie działanie obserwuje się jedynie u osób nie przekraczających dziennej normy na alkohol.
Spożywanie dużej ilości alkoholu nie jest zalecane też osobom będącym na diecie redukcyjnej. Napoje alkoholowe stanowią źródło „pustych kalorii”. Niestety zamiast czystego alkoholu najczęściej wybieramy alkohole smakowe, piwo lub drinki, w których dodatek napojów smakowych w całości tworzy bombę kaloryczną. Alkohol jest drugim najbardziej energetycznie bogatym składnikiem po tłuszczu, dostarczając około 7 kcal na gram. W rezultacie, jednorazowa impreza połączona z alkoholem i przekąskami kończy się znacznym przekroczeniem dziennego zapotrzebowania energetycznego.
Związek między alkoholem a chorobami sercowo-naczyniowymi jest złożony i zależy przede wszystkim od ilości spożywanego alkoholu. Umiarkowane spożywanie alkoholu wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Umiarkowane spożycie oznacza ok. 2 drinki na dobę dla mężczyzn i 1 dla kobiet. Jeden drink stanowi np. 25 ml mocnego alkoholu, 100 ml wina lub 200 ml piwa. Z kolei duże spożycie alkoholu zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Choroby alkoholowe
Ludzie, którzy doświadczają problemów takich jak depresja, samotność, stres czy znudzenie, są mniej odporni na uzależniające działanie alkoholu. Jest to niebezpieczne, ponieważ nadużywanie alkoholu może prowadzić do alkoholizmu. Dzieje się tak dlatego, że poziom tolerancji alkoholu może stopniowo wzrastać. Niektórzy ludzie zaczynają pić coraz więcej z każdym dniem. Objawami alkoholizmu są przede wszystkim silne pragnienie, nazywane też głodem alkoholowym, niezdolność do kontrolowania wypijanej ilości, zwiększona tolerancja na alkohol, niezdolność do codziennych czynności bez picia.
Picie niewielkiej ilości, zwłaszcza czerwonego wina, wiąże się z różnymi korzyściami zdrowotnymi. Z drugiej strony nadużywanie i uzależnienie od alkoholu poważnie wpływa zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Jeżeli potrafisz zachować umiar, a alkohol gości w Twojej diecie okazjonalnie, nie ma konieczności całkowitej rezygnacji z napojów alkoholowych. Jeśli jednak masz tendencję do nadmiernego picia alkoholu, dla własnego zdrowia zrezygnuj z niego całkowicie.
Literatura:
- Rothman EF, McNaughton Reyes L, Johnson RM, et al. Does the alcohol make them do it? Dating violence perpetration and drinking among youth. Epidemiol Rev. 2012;34:103-19.
- Massey VL, Arteel GE. Acute alcohol-induced liver injury. Front Physiol. 2012 Jun 12;3:193.
- Zuccalà G, Onder G, Pedone C, et al. Dose-related impact of alcohol consumption on cognitive function in advanced age: results of a multicenter survey. Alcohol Clin Exp Res. 2001 Dec;25(12):1743-8.
- Wannamethee SG, Field AE, Colditz GA, et al. Alcohol intake and 8-year weight gain in women: a prospective study. Obes Res. 2004 Sep;12(9):1386-96.
- Ronksley PE, Brien SE, Turner BJ, et al. Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. BMJ. 2011 Feb 22;342:d671
- Mamcarz A. Podolec P. Alkohol w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego— fakty i mity, Forum Medycyny Rodzinnej 2007, tom 1, nr 3, 255–263.
- Peckenpaugh N, Podstawy żywienia i dietoterapia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław.
- 2011.Gawęcki J (red). Żywienie człowieka Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.