Czy zielona herbata jest zdrowa? Najlepsza zielona herbata

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Ojczyzną zielonej herbaty są Chiny. Tam po raz pierwszy zyskała uznanie jako napój. Tam również dostrzeżono jej lecznicze właściwości. Chińscy medycy jako pierwsi zauważyli jej korzystny wpływ na pracę serca, twierdzili również, że jest to napar odtruwający organizm i chroniący przed chorobami. Z czasem herbata trafiła do pozostałych krajów Azji, a potem do reszty świata. Obecnie jest ona bardzo popularnym produktem, którego prozdrowotne właściwości potwierdzono badaniami naukowymi.

Czy zielona herbata jest zdrowa?

Korzystne działanie zielonej herbaty zaobserwowano już w czasach starożytnych. Obecnie, dzięki badaniom naukowym wiemy, że napar z jej liści zawdzięcza swoje właściwości wysokiej zawartości przeciwutleniaczy. Aż 30% suchej masy zielonej herbaty stanowią polifenole – głównie katechiny. Substancje te chronią organizm przed działaniem wolnych rodników, które przyczyniają się do powstawania uszkodzeń w komórkach i przyspieszają starzenie się organizmu. Za najsilniejszą katechinę w tej grupie uznaje się galusan epigallokatechiny (EGCG). Jest on również substancją, która występuje w liściach zielonej herbaty w największej ilości. Jedna filiżanka tego orzeźwiającego naparu może mieć tak duży potencjał antyoksydacyjny, jak 436 mg witaminy C. Dla porównania 100 g cytryny zawiera 50 mg tej witaminy, zaś słynąca z jej bogactwa czarna porzeczka zawiera ok. 180 mg w 100 g owoców.

Zielona herbata jest wymieniana wśród specyfików przyspieszających odchudzanie i poprawiających sprawność umysłową. Mówi się również o jej korzystnym wpływie na układ sercowo-naczyniowy, ponieważ ogranicza utlenianie frakcji cholesterolu LDL – głównej przyczyny powstawania miażdżycy. Zielona herbata jest też wymieniana jako substancja chroniąca przed rozwojem nowotworów. Zawarte w niej polifenole nie tylko zmniejszają stres oksydacyjny, ale również hamują działanie enzymów powstrzymujących naturalną śmierć nieprawidłowych komórek. Z tego względu ekstrakty z tej rośliny lub sproszkowane liście są sprzedawane jako suplementy diety.

O ile spożywanie nawet kilku filiżanek dziennie tego orzeźwiającego naparu nie powinno spowodować żadnych efektów ubocznych, o tyle skoncentrowana dawka zielonej herbaty zawarta w suplementach niesie za sobą ryzyko uszkodzenia wątroby. Tym bardziej, że specyfiki te nie są objęte takimi samymi standardami produkcji, jak leki. Suplement może być zanieczyszczony szkodliwymi substancjami, lub produkowany z surowców niskiej jakości. Również zawartość substancji czynnej może być mniejsza, niż wynikałoby to z informacji na opakowaniu preparatu. W raporcie Europejskiego Urzędu ds. Żywności (EFSA) o bezpieczeństwie stosowania katechin opisano przypadki uszkodzenia wątroby, które było skutkiem zastosowania preparatu o dużej zawartości ekstraktu z zielonej herbaty. Jednocześnie, nie ma dowodów na to, aby wypijanie nawet 5 i więcej filiżanek naparu z zielonej herbaty mogło mieć szkodliwy wpływ na stan zdrowia.  EFSA wskazuje również, że w Chinach i Japonii od wieków jest ona tradycyjnym napojem i nigdy nie pojawiły się przypadki jej przedawkowania.

Najlepsza zielona herbata

Picie zielonej herbaty może przynieść wiele pozytywnych dla zdrowia efektów. Jednak zielonych herbat jest bardzo dużo. Yunnan, matcha, gyokuro… Tańsze, droższe, z dodatkiem suszonych owoców i kwiatów. Czy większą korzyść odniesiemy pijąc napar z torebki, czy najlepiej będzie od razu sięgnąć po suszone listki? Te i podobne pytania z pewnością rodziły się w głowach wielu amatorów zielonej herbaty. Każda z herbat ma swój szczególny smak i aromat. Różnią się one miejscem pochodzenia, a także sposobem wytwarzania.

Na przykład herbata Gyokuro, zanim zostanie zebrana, jest zakrywana grubym materiałem na ponad 2 tygodnie. Pozbawione światła listki wytwarzają więcej chlorofilu i w efekcie mają ciemniejszą barwę, a także zawierają mniej tanin. Ze zmielonych liści Gyakuro, otrzymuje się herbatę matcha. Jest to bardzo dobrej jakości herbata, która ze względu na swoją intensywnie zieloną barwę znalazła zastosowanie również w cukiernictwie, jako naturalny barwnik do ciast i deserów. Zielone herbaty z dodatkiem suszonych owoców, czy płatków kwiatów charakteryzują się przede wszystkim specyficznym smakiem. Suszone owoce również mogą mieć pewien potencjał antyoksydacyjny, jednak ich zawartość w produkcie, to najczęściej kilka procent. Trudno więc zakładać, że będą miały znaczący wpływ na właściwości napoju. Podobnie jest, jeśli chodzi o formę herbaty. Napary z liści, z torebki i machy nie różnią się zbytnio pod względem aktywności antyoksydacyjnej. Każdy z nich natomiast ma swoje zalety, z których warto korzystać. Herbata w torebce jest na pewno najwygodniejszą z form. Herbata liściasta nadaje się na dłuższe spotkania, zaś matcha cieszy oko niespotykanym kolorem i intensywnym smakiem. Jaki zatem czynnik najbardziej wpływa na prozdrowotne właściwości herbaty? Prawdopodobnie najbardziej trafną odpowiedzią na to pytanie jest częstotliwość spożycia. Nawet najlepszej jakości napar niewiele się przysłuży zdrowiu, jeśli będzie spożywany zbyt rzadko.

Zielona herbata, to nie tylko orzeźwiający napój, ale także źródło przeciwutleniaczy, które korzystnie wpływają na zdrowie. Lepiej jest też pozostać przy naparach z liści niż kupować suplementy z zieloną herbatą, ponieważ ich stosowanie jest obarczone ryzykiem uszkodzenia wątroby. Choć dostępna jest w różnych wariantach, to dla uzyskania pozytywnego efektu najważniejsze jest regularne jej spożywanie.

Poczytaj również na temat herbaty matcha!