Cytryniec chiński – właściwości, zastosowanie, działanie, cena
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Stres i choroby serca – to dwie pierwsze przyczyny zgonów w krajach rozwiniętych. Czy substancje naturalnie występujące w cytryńcu chińskim mogą pomóc nam bronić się przed nimi?
Cytryniec chiński
Cytryniec chiński jest rośliną od dawna wykorzystywaną w tradycyjnej chińskiej medycynie. Kultywowany na terenach północnowschodnich Chin, dalekiej Rosji i Korei. Owoce zwanego rośliną pięciu smaków cytryńca wykorzystywane były jako jedyne źródło pożywienia przez chińskich myśliwych w trakcie polowań.
Cytryniec chiński – właściwości
Cytryniec chiński, głównie ekstrakt z jego owoców, wykorzystywany jest m.in. w leczeniu schorzeń kardiologicznych – w tym nadciśnienia i zawałów serca, chorób wątroby, podtrzymywaniu sprawności układu nerwowego – usprawnianiu koncentracji i usuwaniu zmęczenia. Dzisiejsza technologia pozwala na identyfikowanie poszczególnych związków wchodzących w skład owoców rośliny oraz mechanizmów ich działania.
Cytryniec chiński – działanie i zastosowanie
Owoce cytryńca zawierają 20% kwasów, w tym głównie kwas cytrynowy i jabłkowy, flawonoidy, saponiny, cukry oraz ponad 30 związków ligninowych. Ligniany mają wiele właściwości, w tym antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Kiedy mogą okazać się pomocne?
- Nadciśnienie: charakterystyczne dla tego schorzenia jest zaburzenie regulacji skurczu i relaksacji naczyń krwionośnych. W badaniach na zwierzętach wykazano, że ekstrakt z owoców cytryńca poprzez m.in. wzrost produkcji tlenku azotu w naczyniach sprzyjał rozluźnieniu mięśni gładkich naczyń, a co za tym idzie – obniżeniu ciśnienia.
- Choroby mięśnia sercowego: ekstrakt z owoców cytryńca ma właściwości łagodzące procesy zapalne, m.in. na drodze hamującego działania na związki indukujące powstawanie cytokin prozapalnych. Biorąc to pod uwagę, istnieje nadzieja na wykorzystanie ekstraktów rośliny w zapobieganiu zwłóknienia mięśnia sercowego, którego przyczyną jest nieprawidłowy nasilony proces zapalny, prowadzący do uszkodzenia tkanek i powstawania nowych, patologicznych struktur.
- Stres oksydacyjny: owoce cytryńca posiadają także właściwości redukujące liczbę wolnych rodników. Właściwe proporcje pomiędzy wolnymi rodnikami a substancjami redukującymi ich ilość są niezwykle ważne. Zaburzenie tej równowagi prowadzi do tzw. stresu oksydacyjnego leżącego u podłoża licznych zaburzeń, w tym kardiologicznych. Ekstrakty z owoców rośliny powodują wzrost wytwarzania naturalnych czynników antyoksydacyjnych – w tym glutationu.
- Zaburzona apoptoza (czyli zjawisko programowanej śmierci komórek) w organizmie bywa przyczyną niektórych chorób serca. Jeżeli indukowana na drodze procesu zapalnego apoptoza doprowadzi do zniszczenia komórek mięśnia sercowego, w ich miejsce mogą zostać wyprodukowane nowe – lecz wadliwe, co prowadzi np. do zwłóknienia. Ekstrakt z owoców cytryńca znów okazuje się skuteczny. Hamuje niewłaściwe procesy apoptozy komórek (kardiomiocytów – komórek mięśnia sercowego).
- Zmęczenie i stres: w latach 60. ubiegłego wieku Schisandra chinensis wraz z Rhodiola Rosea zostały włączone do praktyki medycznej w ZSRR jako naturalne adaptogeny, czyli związki, które w niespecyficzny sposób oddziaływują na organizm chroniąc go przed negatywnymi skutkami stresu, nie wywołując jednocześnie negatywnych skutków na funkcjonowanie organizmu.
Cytryniec chiński – cena
Nie ma przeciwwskazań, aby cytryniec chiński hodować w naszych warunkach geograficznych. Roślina wytrzymuje temperatury nawet do – 35 stopni Celsjusza. Zakupić można sadzonki cytryńca chińskiego w cenie około 10 zł. Jeżeli jednak nie mamy takiej możliwości, a chcemy skorzystać z dobroczynnego działania owoców, czekają na nas produkty gotowe do spożycia. W sklepach internetowych dostępne są np. sproszkowany ekstrakt z owoców (36 zł za 100 g) czy suszone owoce (30 zł za 250 g).
Nic nie zastąpi właściwego trybu życia w utrzymaniu zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Dlaczego jednak nie wspomóc się oferowanymi nam przez naturę dobroczynnymi składnikami? Badania nad cytryńcem chińskim trwają już od lat, ale jego właściwości znane są od bardzo dawna. Teraz odkrywamy jedynie jakie mechanizmy za tym pozytywnym oddziaływaniem stoją.
Literatura:
- Gerard Nowak; Surowce roślinne stosowane w wyczerpaniu psychofizycznym i stresie; Herba Polonica Vol 55, 2009
- Jung Nyeo Chun et al., The protective effects of Schisandra chinensis fruit extract and its lignans against cardiovascular disease: A review of the molecular mechanisms; Fitoterapia Volume 97, September 2014, Pages 224–233