Celiakia, czyli choroba nietolerująca glutenu. Jaka dieta na celiakię?

Aktualizacja: 19 marca, 2024

Najczęstszą przyczyną poddania się diecie bezglutenowej jest ciężka choroba genetyczna nazywana celiakią. Charakteryzuje się ona nietolerancją glutenu, czyli białka zapasowego znajdującego się w zbożach, takich jak pszenica, żyto, jęczmień czy owies. Działający toksycznie gluten upośledza wchłanianie pokarmów, a wraz z nimi cennych składników odżywczych.

Najnowsze informacje donoszą, że na celiakię cierpi przynajmniej 1% populacji a liczba nowych przypadków choroby ciągle wzrasta. W Polsce częstość zachorowań wynosi około 1:100 osób, tymczasem wykrywalność szacuje się na jedyne 5%. Wynika z tego, że na 380 000 przypadków, bo taka jest przybliżona liczba osób z celiaką w Polsce, wykrywa się zaledwie 20 000 zachorowań.

Złą wiadomością jest to, że choroba może pojawić się w każdym momencie naszego życia. Zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Do czynników zwiększających ryzyko zaliczamy duży stres, przebytą infekcję lub okres po poważnej operacji. Wzrastająca z roku na rok liczba nowych zachorowań spowodowana jest także bez wątpienia, coraz większym spożyciem wysoko glutenowych odmian zbóż oraz nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi.

Jakie są objawy celiaki?

Najczęstszymi objawami, jeśli już w ogóle występują są biegunka, spadek wagi, osłabienie, bóle brzucha, wzdęcia oraz wymioty a u dzieci nawet zahamowanie wzrostu. Rzadziej wystąpić mogą również inne objawy, takie jak np. anemia, osteoporoza, brak miesiączki, niedobór witamin i soli mineralnych.

Co to jest dieta bezglutenowa?

Przede wszystkim musimy nauczyć się rozpoznawać produkty bezglutenowe. Zadanie to ułatwiają przepisy Unii Europejskiej, które nakładają na producentów obowiązek informowania konsumentów o chociażby minimalnej zawartości glutenu w produkcie.

Za bezglutenowe uznaje się również produkty przetworzone, w których według ustaleń FAO/WHO zawartość glutenu nie przekracza 20 mg na kg i oznacza się je międzynarodowym znakiem przekreślonego kłosa.

Natomiast produktami naturalnie bezglutenowymi są: kukurydza, ryż, ziemniaki, soja, proso, gryka, tapioka, amarantus, maniok, soczewica, fasola, sago, sorgo, teff i wszystkie ich przetwory, orzechy, a także mięso, owoce i warzywa.

Wolne od glutenu ziemniaki.

Szczegółowy wykaz produktów wolnych od glutenu znaleźć można na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.

Mówi się, że po zdiagnozowaniu celiakia przestaje być chorobą i staje się jedynie sposobem życia. Pewnie dlatego istnieje grono osób, które mimo tego, iż nie chorują, starają się unikać glutenu.

Dostęp do produktów bezglutenowych jest coraz większy. Powiększa się także ich asortyment. Pamiętajmy, że odpowiednia dieta jest najskuteczniejszym sposobem leczenia i może znacznie podnieść jakość życia.