Sorgo – japońskie, czerwone. Jak gotować sorgo?
W ostatnim czasie możemy zaobserwować w Europie rosnące zainteresowanie produktami pochodzącymi z odległych części świata. Jednym z nich jest sorgo, czyli afrykańskie zboże bezglutenowe, które uprawiane było m.in. na terenach Egiptu i Etiopii już kilka tysięcy lat przed naszą erą. Przyjrzyjmy się mu bliżej.
Sorgo
Sorgo należy do roślin wiechlinowatych. Jest ono wartościową rośliną żywieniową. Ponad 35% światowej produkcji ziarna sorgo stanowi podstawowy produkt żywieniowy dla ludzi zamieszkałych w wielu krajach Afryki, jak również w Indiach. Ponadto roślina ta często wchodzi w skład paszy dla zwierząt, a pozostałą biomasę, w postaci łodyg i liści, można wykorzystywać na cele energetyczne. Część odmian sorga stosowana jest również do produkcji etanolu [1].
Sorgo – uprawa
Sorgo od dawna uprawiane jest w Afryce, Azji, a także w Ameryce Północnej i Południowej. W ostatnim czasie coraz większą popularność zdobywa również w Polsce. Sorgo może być uprawiane w klimacie, w którym pojawiają się okresowe susze. Jest ono bowiem gatunkiem o niskim współczynniku transpiracji i głębokim systemie korzeniowym. Oznacza to, że roślina może pobierać wodę z głębszych warstw gleby, dzięki czemu odporna jest na czasowe niedobory wody. Może zatem rosnąć na terenach, które nie spełniają warunków do uprawy innych zbóż [2].
Sorgo – japońskie, czerwone
Odmian sorga jest bardzo dużo. W zależności od rodzaju może ono przybierać różne kolory – od białego przez żółty, pomarańczowy po czerwony czy nawet brązowy. Najbardziej rozpowszechnione jest sorgo dwubarwne, zwane także japońskim. Pochodzi z Afryki, gdzie rośnie dziko niemal na całym kontynencie [3]. Jest ono odporne zarówno na trudne warunki pogodowe, jak i suszę. Nie wymaga stosowania jakichkolwiek nawozów sztucznych.
Jak gotować sorgo?
Przed ugotowaniem dobrze jest zalać sorgo zimną wodą, a następnie moczyć je przez 8–12 godzin. Sorgo w wodzie przechowuje się w temperaturze pokojowej. Tak wymoczone zboże gotuje się następnie przez 30 minut na średnim ogniu. Do gotowania można użyć wody, w której roślina się moczyła. W trakcie gotowania często dodaje się do wody odrobinę soli lub oliwę. Po zdjęciu ugotowanego sorga z ognia, najlepiej jest zaczekać ok. 10 minut, zostawiając je pod przykryciem [4].
Sorgo – gdzie kupić, cena
Sorgo, a także produkty takie jak mąka czy kasza z sorgo dostępne są w wielu sklepach internetowych. Szukać ich można również w większych sklepach stacjonarnych, a także w miejscach, gdzie sprzedawana jest zdrowa żywność. Ze względu na rosnącą popularność produktów zawierających sorgo, ich dostępność jest coraz większa. Ceny sorga różnią się w zależności od sklepu. Średnio opakowanie zawierające 500 g ziaren kosztuje ok. 5 zł.
Mąka z sorgo
Mąka z sorgo jest produktem bezglutenowym, dlatego z powodzeniem można ją stosować w diecie osób chorych na celiakię. Do zalet mąki zalicza się wysoką zawartość witamin z grupy B, beta-karotenu, potasu, cynku, miedzi oraz żelaza. Wspierają one prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Mąka z sorgo wymieniana jest wśród produktów, które mogą być stosowane przez diabetyków, gdyż nie powoduje gwałtownego podwyższenia poziomu cukru we krwi.
Delikatna konsystencja mąki i jej lekko orzechowy smak sprawiają, że znajduje szerokie zastosowanie w kuchni. Używana jest nie tylko do wypieków, ale również do zagęszczania zup, sosów, czy też do panierowania [5].
Kasza z sorgo
100 g suchej kaszy z sorgo dostarcza średnio ok. 350 kalorii, a także 10 gramów białka. Głównym źródłem energii są węglowodany. Kasza z sorgo stosowana jest jako zamiennik innych kasz, ryżu czy też ziemniaków w daniach obiadowych. Jest produktem bezglutenowym, może stanowić ciekawą alternatywę dla osób chorych na celiakię. Podobnie jak mąka z sorgo, również kasza cechuje się wyczuwalną orzechową nutą. Wyglądem przypomina nieco kaszę jaglaną.
Sorgo – przepisy
Popcorn z kaszy sorgo
Składniki:
- 200 g kaszy,
- 2 łyżki oleju,
- sól do smaku.
Sposób przygotowania: na dnie garnka rozgrzać olej. Następnie wsypać do niego kaszę sorgo i przykryć pokrywką. Po upływie ok. 30 sekund kasza zaczyna „strzelać”. W trakcie przygotowywania popcornu najlepiej jest co jakiś czas mocno potrząsać garnkiem, aby kasza uprażyła się równomiernie. Popcorn jest gotowy, gdy kasza przestaje strzelać [6].
Wegański gulasz warzywny z kaszą z sorgo
Składniki:
- 200 g kaszy,
- 2 papryki,
- 3 cebule,
- kawałek pora,
- 3 marchewki,
- pietruszka,
- 2–3 ząbki czosnku,
- 4–5 pomidorów,
- kilka boczniaków,
- ogórek kiszony (starty na tarce),
- przyprawy (sól, koperek, liść laurowy, pieprz, tymianek, rozmaryn, kurkuma, słodka papryka, chili, papryka wędzona).
Sposób przygotowania: ugotować kaszę. Warzywa pokroić i wrzucić do garnka na rozgrzany olej, dusić ok. 20 minut aż zmiękną. Następnie dodać starty ogórek i kaszę. Całość gotować ok. 10 minut. Gotowe!
Deser sorgo z musem truskawkowym
Składniki (2 porcje):
- 100 g sorgo,
- 1/3 szklanki mleka (można użyć również mleka roślinnego),
- 20 g cukru waniliowego lub miodu,
- 2 garście truskawek,
- kawałek granatu.
Sposób przygotowania: sorgo opłukać, namoczyć przez kilka godzin w wodzie, a następnie ugotować do miękkości. Następnie zagotować truskawki, wymieszać z mlekiem oraz cukrem. Ugotowane sorgo wymieszać z powstałym sosem truskawkowym, całość posypać ziarenkami granatu.
Sorgo jest bezglutenowym zbożem pochodzącym z Afryki. Zyskuje ono coraz większą popularność również w Europie, co spowodowane jest m.in. wydajnością upraw i ich odpornością na niekorzystne warunki pogodowe. Sorgo może być spożywane w postaci ziaren, a także mąki czy kaszy z sorgo. Ze względu na to, że zboże to nie zawiera glutenu, może stanowić dobrą alternatywę dla osób chorujących na celiakię.
Literatura:
- Właściwości odżywcze i lecznicze sorgo (Sorghum Moench), Jakub Frankowski, Post Fitoter 2017; 18(3): 209-214, [dostęp on-line http://www.postepyfitoterapii.pl/data/2017/12/pf_2017_209-214.pdf]
- Ocena wartości energetycznej odmian sorga w zależności od terminu, gęstości siewu i nawożenia, Leszek Kordas, Magdalena Giemza-Mikoda, Marta Jabłońska, Fragm. Agron. 29(3) 2012, 114–119, [dostęp on-line http://www.up.poznan.pl/pta/pdf/2012/FA%2029(3)%202012%20Kordas%203.pdf]
- Sorgo – opis, właściwości i zastosowanie. Zboże sorgo ciekawostki, www.ekologia.pl
- Jak ugotować sorgo, [dostęp on-line https://www.dorotakaminska.pl/jak-ugotowac-sorgo/]
- Mąka z sorgo- bezglutenowy hit, [dostęp on-line https://tobio.pl/blog/maka-z-sorgo-bezglutenowy-hit/]
- Popcorn z kaszy sorgo, [dostęp on-line https://wieczniemloda.com/popcorn-z-kaszy-sorgo-9308]
- Wegański gulasz warzywny z kaszą z sorgo, [dostęp on-line http://ewape.blogspot.com/2015/02/weganski-gulasz-warzywny-z-kasza-sorgo.html]
- Deser sorgo z musem truskawkowym, [dostęp on-line http://foodmania-przepisy.pl/2017/02/deser-sorgo-z-musem-truskawkowy/]