Aromaty spożywcze – rodzaje, zastosowanie, wpływ na zdrowie

Producenci poszukują wciąż nowych metod oraz środków, aby uatrakcyjnić produkty spożywcze pod względem wyglądu i smaku. Starają się także, aby ich produkcja była tańsza i wydajniejsza. Niejednokrotnie z pomocą przychodzą im aromaty spożywcze.

Aromaty spożywcze

Aromaty spożywcze (środki aromatyzujące) to dodatki do żywności. Ich zadanie w technologii żywności polega na zwiększeniu aromatyczności i smakowitość produktu. Stosowane są w produkcji spożywczej, produkcji napojów, a także przemyśle. Stosuje się je zarówno w celu poprawy, ale także zmiany zapachu na pożądany przez konsumenta.

Aromaty jako dodatki do żywności odgrywają bardzo ważną rolę w procesie decyzji konsumenckich. Aby sprostać oczekiwaniom konsumentów, producenci dążą do otrzymania żywności o coraz lepszych właściwościach zapachowych, dlatego też rynek aromatów spożywczych ciągle rośnie.

Dokumentem obowiązującym w Unii Europejskiej regulującym wymagania oraz procedury niezbędne do otrzymania bezpiecznej żywności zawierającej „aromaty” jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. „w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych”.

Aromaty najczęściej dodaje się do produkcji: soków, herbat, jogurtów, ciast, deserów, przekąsek typu chipsy.

Podział aromatów spożywczych

Aromaty według rozporządzenia podzielono na sześć grup,  głównym kryterium podziału jest rodzaj materiału do produkcji aromatu oraz metoda produkcji.

1. Substancje aromatyczne

• Substancje aromatyczne pochodzenia chemicznego
• Substancje aromatyczne identyczne z naturalnymi powstałe w wyniku syntezy chemicznej, ale identyczne z występującymi naturalnie w roślinach czy zwierzętach.
• Substancje aromatyczne naturalne

2. Środki aromatyczne z przetworzenia termicznego

3. Środki aromatyzujące dymu wędzarniczego

4. Prekursory środków aromatyzujących

5. Inne środki aromatyzujące i ich mieszanki

Naturalne aromaty spożywcze

Naturalne aromaty spożywcze to substancje aromatyczne pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mikrobiologicznego. Wytwarzane są tylko ze związków, które naturalnie występują w przyrodzie. Są zdecydowanie lepsze, bo nie zawierają żadnych chemicznych dodatków, ale mają też swoje wady – są drogie. Do aromatyzowania naszych potraw używajmy ziół i przypraw, świeżych lub suszonych. Aromaty do ciast czy deserów możemy przygotować sami łącząc np. wanilię, ziarna kawy, liście mięty, skórkę z cytrusów z wysokoprocentowym alkoholem. Tak przygotowane ekstrakty przechowywane w chłodnym i ciemnym miejscu mogą służyć nam naprawdę bardzo długo.

Sztuczne aromaty spożywcze

Sztuczne aromaty spożywcze są to substancje uzyskane w wyniku procesów chemicznych. Powstają z substratów chemicznych. Wytwarzane są w laboratorium i nie mają nic wspólnego z naturalnymi ekstraktami występującymi w przyrodzie. Wykorzystywane są najczęściej w produkcji spożywczej i przemyśle, ponieważ są najtańsze.

Wpływ na zdrowie aromatów spożywczych

Środki aromatyzujące zanim zostaną dopuszczone do użycia w produktach spożywczych muszą zostać poddane ocenie ryzyka. Ze względu na bezpieczeństwo żywności zawartość aromatów w produktach spożywczych powinna być minimalna, ale konieczna do otrzymania pożądanego efektu.

Znakowanie aromatów oraz produktów spożywczych z dodatkiem aromatów spożywczych jest określone przez prawo i nie może wprowadzać konsumenta w błąd. Ważne jest to przede wszystkim w odniesieniu do pojęcia „naturalny”. Użyte w takim produkcie aromaty muszą być tylko pochodzenia naturalnego. Producent jest zobowiązany do wskazania jego źródła, które musi stanowić 95% aromatu.

Teoretycznie nie powinniśmy się obawiać dodatków do żywności, w tym także aromatów nawet tych sztucznych, ponieważ każda substancja dopuszczona do produkcji żywności jest starannie przebadana. Jednak jak ze wszystkim trzeba kierować się zdrowym rozsądkiem. Trudno jest bowiem przewidzieć jaki będzie skutek długofalowego stosowania aromatów.

W dzisiejszych czasach aromaty spożywcze wyeliminować jest bardzo trudno, natomiast można znacznie ograniczyć ich spożycie. Wystarczy być świadomym konsumentem i wybierać produkty naturalne, jak najmniej przetworzone, przyrządzać posiłki samodzielnie oraz czytać dokładnie etykiety produktów spożywczych. Pamiętajmy, że im bardziej przetworzony produkt, tym większe prawdopodobieństwo występowania w nim substancji dodatkowych, w tym aromatów. Wybierajmy produkty spożywcze jak najmniej poddane procesom przetwórczym np. jogurty naturalne, sery twarogowe naturalne, pieczywo z piekarni nie pakowane, warzywa, owoce, kasze, mięso, jajka, nasiona roślin strączkowych, ziarna, zioła. Z tych prostych produktów sami przygotowujmy swoje posiłki np. pasztety, wędliny, jogurty owocowe, sosy, soki owocowo-warzywne itd.