Zioła na cukrzycę? A co z alkoholem, piwem i kawą?

Aktualizacja: 20 maja, 2024

Jakie zioła są w stanie wspomóc naszą walkę z cukrzycą? Czy filiżanka kawy lub kilka piw w tygodniu są definitywnie zakazane w przypadku zmagania się z cukrzycą? Kawa czy alkohol to jedne z najpopularniejszych używek współczesnych czasów. Szkodzić mogą każdemu, jednak na diabetyków działają w sposób szczególny.

Chorych na cukrzycę dotyka wiele dylematów dotyczących spożywania poszczególnych produktów. Oczywistą sprawą jest, iż są oni skazani na kontrolowanie swojej diety i produkty, które na zdrową osobę podziałają w sposób neutralny, dla diabetyków mogą mieć poważne konsekwencje. Kawa czy alkohol w niewątpliwy sposób wpływ mają na każdego, jednak gdy mechanizmy regulacji poziomu cukru są zaburzone, włączyć się powinna lampka ostrzegawcza. Nie trzeba zupełnie rezygnować z przyjemności, warto jednak wiedzieć, w jaki sposób to robić, by nie doprowadzić do zniweczenia efektów leczenia czy pogorszenia stanu choroby.

Zioła na cukrzycę

Jest wiele ziół, które prawdopodobnie mogą mieć wpływ na rozwój cukrzycy oraz funkcjonowanie chorych na tę chorobę. Przedstawić jednak chciałam kilka z nich, które swoje działanie mają potwierdzone licznymi badaniami i stosowane regularnie, przynoszą pewne skutki:

• morwa biała – spożywa się ją w postaci owoców lub naparów z suszonych liści. Od wieków stosuje się ją jako środek obniżający ciśnienie krwi oraz regulujący wchłanianie glukozy do krwi. Zapobiega wysokim skokom cukru i pobudza komórki trzustki do wydzielania insuliny.
• pokrzywa – jest to bardzo wszechstronna i bogata w substancje odżywcze roślina. Minimalizuje wchłanianie węglowodanów w jelitach, wspomagając utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Ma działanie moczopędne, które pozwala zachować odpowiedni profil bakteryjny dróg moczowych, regulując tym samym poziomy nawodnienia oraz ewentualne nagromadzenie toksyn.
• żeń – szeń – ma wiele dobroczynnych właściwości dla cukrzyków. Przede wszystkim jego podstawowym surowcem leczniczym jest korzeń i to z niego pozyskuje się lecznicze substancje. Jego spożywanie stymuluje wydzielanie odpowiednich ilości insuliny, dzięki czemu zapobiega skokom cukru we krwi. Ochrania także wątrobę przed toksynami i lekami, wspomagając przechowywanie glukozy w magazynach wątroby i zwiększając jej ilości. Dzięki swoim właściwościom regulującym poziom cukru redukuje wchłanianie nadmiernych ilości glukozy do krwi. Ma również właściwości energetyzujące i odtruwające, a także przeciwzapalne.
• liść borówki lub borówka amerykańska – borówki amerykańskie oraz leśne z racji swojego niskiego indeksu glikemicznego mogą być spożywane przez cukrzyków. Obniżają znacznie poziom cukru i uspokajają trzustkę, a do tego mają działanie antybakteryjne i oczyszczające. Regulują gospodarkę wodną, dzięki czemu pozwalają kontrolować ciśnienie krwi.

Alkohol a cukrzyca

Alkohol może mieć niebagatelny wpływ na chorobę, ponieważ szkodzi głównemu narządowi, który pomaga w walce z nią – wątrobie. Wątroba odpowiada za magazynowanie i uwalnianie glukozy, czyli pełni podstawową funkcje regulacyjną i stabilizującą poziom cukru we krwi. Gdy glukozy w krwioobiegu jest zbyt mało, co często zdarza się godzinę lub dwie po słodkich przekąskach, zdrowy organizm uwalnia odpowiednią jej dawkę z wątrobowych magazynów, by wyrównać ewentualne zaburzenia. Po spożyciu alkoholu, leków lub substancji obciążających nasz detoksykacyjny narząd mechanizm ten zostaje zaburzony i trzustka w większym stopniu zostaje nim obciążona. U osób chorych na cukrzycę dojść może wtedy do zaburzeń hipoglikemicznych (niedocukrzenia), które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Należy pamiętać, że wątroba dla diabetyków jest bardzo ważnym narządem regulującym poziomy cukru we krwi i głównie z tego powodu, nie należy uszkadzać jej dodatkowo alkoholem.

Chorzy na cukrzycę powinni wybierać wina wytrawne, ponieważ są mniej kaloryczne i mają o wiele mniej węglowodanów niż np. półsłodkie.

Jednak czasem w życiu zdarzają się sytuacje, w których nadarza się okazja, by się napić wyskokowych trunków, warto wtedy trzymać się kilku ważnych zasad, które pomogą uchronić nas przed niepożądanymi skutkami ubocznymi:

• upewnij się, że Twoja choroba jest pod kontrolą – tylko w przypadku, gdy cukrzyca jest na ustabilizowanym poziomie i jesteśmy świadomi spożywania alkoholu i jego wpływu na chorobę, możemy ewentualnie sięgnąć po napoje procentowe. Najlepiej skonsultować się wcześniej z lekarzem by uświadomił nas, jakie dawki mogą prowadzić do niepożądanych konsekwencji i czy w danym indywidualnym przypadku picie w ogóle jest wskazane.
• nigdy nie pij na pusty żołądek – picie na pusty żołądek, nawet dla zdrowego organizmu jest bardzo szkodliwe i może wywoływać skoki poziomu cukru i ciśnienia, a co dopiero w przypadku osoby chorej na cukrzycę. Najlepiej spożyć wcześniej wartościowy posiłek – niezbyt jednak tłusty, by zbyt nie obciążyć wątroby.
• poinformuj osoby wokół Ciebie, dlaczego się kontrolujesz – może się to wydawać dziwne, jednak psychika ludzka skłonna jest do uległości i namawianie do wypicia często kończy się złamaniem zasad i sięgnięciem po o wiele większą dawkę alkoholu, niż sobie ustaliliśmy. Warto poinformować innych uczestników „imprezy” czy spotkania o naszym schorzeniu by w razie wystąpienia jakichkolwiek powikłań, problemów czy nagłych skoków poziomu cukru – wiedzieli jak nam pomóc. Nie przyjmujemy z góry oczywiście, że takie rzeczy się wydarzą, jednak zawsze warto wiedzieć, czego inni mogą się spodziewać, by ewentualnie móc zapobiec gorszym wydarzeniom.
• skonsultuj się z lekarzem czy spożywanie raz na jakiś czas alkoholu może być dla Ciebie niebezpieczne – każdy przypadek warto skonsultować z własnym prowadzącym lekarzem diabetologiem. Tylko on zna naszą chorobę, wie, jak organizm reaguje na poszczególne substancje i jest w stanie stwierdzić, na jakie dawki alkoholu możemy sobie pozwolić. Nie należy się bać, że lekarz zezłości się na nasz pomysł spożywania alkoholu – wszyscy jesteśmy ludźmi i lekarza z pewnością rozumieją także ten aspekt.
• nie łącz picia z aktywnością fizyczna – może to w konsekwencji spowodować nawet poważną hipoglikemię zagrażającą życiu i zdrowiu.
• pij wino wytrawne i drinki bez cukru – jeżeli już decydujesz się pić wysokoprocentowe trunki, wybieraj wina wytrawne, które są mniej kaloryczne i mają o wiele mniej węglowodanów niż np. półsłodkie. W przypadku drinków, poproś o dodatki bez cukru i niesłodzone napoje, które również nie pozwolą na tak szybki wzrost poziomu cukru, jak w przypadku kolorowych wód i napoi.

Te kilka zasad powinno uświadomić, iż najważniejsza podczas łączenia alkoholu z cukrzycą jest samoświadomość i kontrola własnego ciała. Powinno to uchronić przed niepożądanymi skutkami ubocznymi i utrzymać nasze efekty leczenia w ryzach.

Piwo a cukrzyca

Tak samo, jak w przypadku mocniejszego alkoholu – piwo ma wpływ na wątrobę, która uwalnia glukozę do krwi. Piwo ma o wiele mniejsze stężenie alkoholu niż wysokoprocentowe trunki, jednak podobnie jak one może zaburzyć funkcjonowanie naszej wewnętrznej regulacji poziomu cukru we krwi.

Jeśli chorujesz na cukrzycę i Twoja choroba jest pod kontrolą lekarską, w trakcie leczenia, możesz ewentualnie skusić się na kufel piwa. Prócz zasad, które wymieniłam w poprzednim nagłówku, powinno się również:

• ograniczać ilość – to, że można spożywać piwo, bo choroba jest pod kontrolą, nie daje zielonego światła na picie bez ograniczeń. Pamiętać należy, że organizm cukrzyka jest bardzo wrażliwy na większość napojów alkoholowych i nie zawsze zareaguje przewidywalnie. Jedno czy dwa piwa w tygodniu to zdecydowanie wystarczająca ilość, by nie dopuścić do rozregulowania choroby i rozwoju nadciśnienia.
• pić jasne piwo – tak samo, jak w przypadku wina wytrawnego, ma o wiele mniej kalorii i węglowodanów, niż lagery i piwa ciemne. Mniejsza ilość węglowodanów to o wiele mniejsze ryzyko skoków poziomu cukru i większa możliwość kontroli nad jego poziomami. W 100 g piwa jasnego jest ok. 2 g węglowodanów, podczas gdy w 100 g słodzonego ciemnego piwa, może być ich do 12g.

Jeśli już jesteś smakoszem piwnego smaku, możesz wybierać również piwa bezalkoholowe. Mają one małą ilość kalorii i węglowodanów, a brakiem procentów, nie obciążają niepotrzebnie wątroby. Według mojej opinii, jest to najlepszy wybór, dodatkowo piwa bezalkoholowe nie odwadniają i wbrew pozorom nie rozregulowują ciśnienia krwi.

Jeżeli jednak prócz cukrzycy, jako powikłanie towarzyszy jej nadciśnienie, należy głęboko rozważyć chęć sięgnięcia po alkohol. Może mieć to nieoczekiwane skutki i tylko pogłębiać wysoki poziom ciśnienia, co z kolei będzie miało wpływ na pogorszenie objawów cukrzycy.

Kawa a cukrzyca

Kawa jest jedną z najpopularniejszych używek na świecie. Ciężko z niej zrezygnować, jednak nie w każdym przypadku jest to konieczne. Kawa znana jest ze swoich właściwości pobudzających i usprawniających układ krążenia W szczególności główny jej składnik – kofeina, usprawnia przepływ krwi i pobudza mięsień serca. Spożywanie jednej czy dwóch filiżanek dziennie, nie ma żadnego negatywnego wpływu na zdrowie, jednak należy pić kawę odpowiednio przygotowaną i bez zbędnych dodatków, słodzików czy przekąsek.

Jeżeli chorujesz na cukrzycę i nie cierpisz na nadciśnienie, picie kawy nie powinno mieć szczególnego wpływu na pracę trzustki i wątroby. Powinieneś jednak zrezygnować z bardzo mocnej kawy oraz wypijać ją bez cukru. W takiej postaci ma ona ochronny wpływ na serce, dostarcza dużą dawkę polifenoli i magnezu, który wbrew pozorom wpływa na przemiany metaboliczne węglowodanów w organizmie.

Kawa oraz zawarta w niej kofeina nie ma zbadanego negatywnego wpływu na rozwój lub trwanie cukrzycy typu 1 lub 2, należy jednak wypijać ją bez dodatków cukrowych i powstrzymywać się od dojadania słodkich ciastek i przekąsek jako dodatków. W przypadku kiedy chory na cukrzycę posiada różne nałogi, takie jak: palenie, picie czy inne używki – powinien rozważyć zminimalizowanie lub całkowite zlikwidowanie większości z nich. Samodzielnie kawa nie powinna szkodzić, jednak połączona z papierosem i piwem lub wysokoprocentowym trunkiem może zaburzyć poziom cukru zmniejszyć wydolność trzustki.

Cukrzyca nie wyklucza całkowicie z życia towarzyskiego i funkcjonowania oraz spożywania pokarmów tak, jak inni. Warto jednak pamiętać, by kontrolować swoją dietę i mieć świadomość, że niektóre produkty mogą zadziałać w zupełnie nieoczekiwany sposób. Alkohol ma szczególne działanie, gdyż obciąża wątrobę, która jest głównym narządem detoksykacyjnym i regulującym poziom glukozy we krwi. Gdy leczenie bywa uciążliwe, można wspomóc się ziołami, takimi jak morwa biała, pokrzywa czy żeń – szeń, w szczególności w momentach, gdy zamierzamy trochę popuścić wodze ograniczeń.