Zatwardzenie u niemowlaka. Co stosować na zatwardzenie u niemowlaka?

Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024

Prawidłowa częstość oddawania stolca u dzieci powinna mieścić się w zakresie od 3 razy dziennie do 1 razu na 3 dni. Jeśli defekacja występuje rzadziej i wymaga dużego wysiłku, wówczas mówimy o zaparciu. Może być ono wywołane różnymi czynnikami [1].

Przewlekłe zaparcia należą do najczęstszych dolegliwości w populacji dziecięcej. Są przyczyną około 3% wizyt w poradniach pediatrycznych. Często problem ten jest bagatelizowany. Trwające dłuższy okres czasu zatwardzenia stanowią przykrą i jednocześnie uporczywą dolegliwość zarówno dla małego pacjenta, jak i jego rodziny [2].

Zatwardzenie u niemowlaka

Na zaparcia rzadziej cierpią niemowlęta karmione wyłącznie piersią. Częściej dotyczą one dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, a także karmionych piersią po wprowadzeniu do ich diety pokarmów uzupełniających [3].

Przyczyny powstania zatwardzeń u niemowląt są różne.

Jeśli noworodek nie oddaje stolca (smółki) przez jedną lub dwie doby, oznacza to najczęściej występowanie u niego wad rozwojowych, takich jak np. niedrożność smółkowa w mukowiscydozie czy wady rozwojowe jelit. W takich przypadkach konieczne jest leczenie chirurgiczne.

U nieco starszych dzieci nagłe zatrzymanie stolca może świadczyć o obecności różnych chorób. Przyjmują wtedy postać przewlekłą. Jednak najczęściej zaparcia mają charakter czynnościowy. Do najczęstszych przyczyn tego typu zatwardzeń zaliczamy:

• błędy żywieniowe – zbyt mała ilość wypijanych płynów, niedostateczna ilość błonnika pokarmowego czy dieta ubogokaloryczna;
• wstrzymywanie przez dzieci defekacji (często zdarza się to w nowym dla nich środowisku np. w przedszkolu);
• choroby – np. mózgowe porażenie dziecięce, niedoczynność tarczycy, zatrucie witaminą D, zespół jelita drażliwego [1].

Co na zatwardzenie u niemowlaka?

Na początku należy wykluczyć przyczyny organiczne zatwardzeń, które wymagają leczenia przyczynowego. Jeśli zaparcia mają charakter czynnościowy, często stosuje się kompleksowe metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. Terapia zwykle jest długotrwała. Jej celem jest utrwalenie takiego modelu wypróżniania, w którym pacjent regularnie oddaje miękki stolec bez występowania przy tym przykrych dolegliwości bólowych [2].

W przypadku noworodków karmionych mlekiem modyfikowanym należy zwrócić się do lekarza, jeśli stolce są twarde i pojawiają się rzadziej niż raz dziennie. U starszych dzieci potrzebna jest pomoc pediatry, jeśli ostatnie wypróżnienie miało miejsce od 4–5 dni temu [3].   

Ważnym aspektem leczenia zaparć u niemowląt jest odpowiednie żywienie. Małym dzieciom ze skłonnością do zatwardzeń należy wprowadzać soki z owoców i warzyw oraz jarzyny. Wskazane jest również podawania na czczo takich płynów jak:

• soki,
• woda przegotowana,
• herbatka z kopru włoskiego,
• herbatka z rumianku.

Korzystne działanie wykazuje także w takim przypadku glukoza.

Jeśli niemowlę karmione jest sztucznie, dobrze jest wprowadzić mu mieszanki wzbogacone probiotykami np. NAN Pro 1. Wskazane są również mleka modyfikowane z dodatkiem prebiotyków, takich jak galaktooligosacharydy i fruktooligosacharydy. Przyczyniają się one bowiem do zasiedlania jelit dziecka przez korzystne dla zdrowia szczepy bakterii [1].

Warto wspomnieć, że poza prawidłową dietą u niemowląt dobre rezultaty daje gimnastyka nogami, a także masowanie brzuszka oraz ciepłe kąpiele [1].

Zaparcia u niemowląt są dość częstą przypadłością. W przypadku uciążliwych problemów z wypróżnianiem warto udać się do lekarza. Nie należy również zapominać o odpowiedniej diecie i nawodnieniu, które pomogą zapobiegać zatwardzeniu.