Zapalenie przełyku – objawy, leczenie, dieta

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Stany zapalne przełyku mogą uprzykrzać życie na różne sposoby. Utrudnione jest wtedy jedzenie i picie, kontakt przełyku z jakimikolwiek bodźcami jest bardzo bolesny, a sam dyskomfort znacznie może ograniczać jakość życia. Przełyk stanowi pośrednik pomiędzy jamą ustną, a niższymi odcinkami przewodu pokarmowego i oddechowego – tym samym jest bardzo narażony na wszelkie niekorzystne czynniki.

Zapalenie przełyku

Zapalenia przełyku mają szeroką etiologię. Jedną z najczęstszych przyczyn takiego stanu są infekcje: wirusowe, bakteryjne, a także grzybicze – najczęściej jest to Candida albicans. Innym czynnikiem predysponującym do rozwinięcia zapalenia jest refluks żołądkowo-przełykowy, czyli zarzucanie treści pokarmowej do przełyku. Stan zapalny powstaje wtedy na skutek oddziaływania kwasu żołądkowego na śluzówkę przełyku, czego efektem mogą być wrzody i nowotwory. Ponadto zapalenie powstać może w konsekwencji urazów mechanicznych, termicznych czy chemicznych. Wśród czynników bezpośrednio związanych z dietą i stylem życia, które mogą sprzyjać stanom zapalnym jest stres, nadużywanie papierosów, alkoholu i kawy, brak aktywności fizycznej i niezbilansowana dieta.

Zapalenie przełyku – objawy

Niektórymi objawami związanymi z zapaleniem może być uczucie zgagi, ból i pieczenie w  nadbrzuszu, bolesne połykanie, nudności i wymioty. Dolegliwości te najczęściej występują u osób otyłych i palących papierosy. Pierwsze oznaki, że coś może być nie tak, to wyjątkowy dyskomfort po dużych i/lub tłustych posiłkach, a także po wypiciu alkoholu – szczególnie wina. Ponadto objawy wywołać mogą produkty obniżające ciśnienie dolnego zwieracza przełyku (mięta, czekolada), wywołujące spontaniczne i przejściowe relaksacje dolnego zwieracza przełyku (warzywa cebulowe, szparagi), opóźniające opróżnianie żołądka (tłuszcze, błonnik), pobudzające receptory czuciowe przełyku (cytrusy, ostre przyprawy). Dokładna diagnoza wymaga wykonania endoskopii przełyku z biopsją i oceną histologiczną oraz mikrobiologiczną.

Zapalenie przełyku – leczenie

W leczeniu zapaleń przełyku stosowane są różne środki farmakologiczne, a ich dobór zależny jest od patogenezy stanu zapalnego. Powszechnie stosowanymi lekami są antybiotyki, leki zobojętniające kwas żołądkowy i inhibitory pompy protonowej hamujące jego wydzielanie. Ponadto stosowane są leki z grupy antagonistów receptora histaminy-2, które również hamują wydzielanie kwasu żołądkowego.

Zapalenie przełyku – dieta

Pierwszym krokiem w ustaleniu kierunku dietoterapii jest eliminacja produktów wywołujących objawy stanu zapalnego, które zostały wymienione powyżej. Kolejnym najważniejszym zaleceniem jest wprowadzenie diety łatwostrawnej o papkowatej konsystencji – ograniczenie żucia zmniejsza wydzielanie soku żołądkowego. Dieta może zostać wzbogacona o dodatkowe źródła białek zwierzęcych, które wiążą nadmiar kwasu żołądkowego. Tłuszcze w diecie powinny być łatwostrawne, a błonnik powinien zostać ograniczony. Posiłki powinny mieć umiarkowaną temperaturę i spożywane być w spokoju. Po konsumpcji natomiast należy przez pewien czas utrzymywać pozycję spionizowaną, a w trakcie snu unosić nieco tułów do góry. Należy unikać ciasnych spodni i pasków, a także garbienia się siedząc i ściskania żołądka.

Zapalenia przełyku w znaczącym stopniu utrudniają życie i obniżają jego jakość. Często są one konsekwencją złych wyborów żywieniowych i nieprawidłowej higieny życia. W celu dobrania odpowiedniej metody leczenia niezbędna jest dokładna diagnoza – reagując szybko można ograniczyć skutki i powstrzymać postępowanie stanu zapalnego.