Trądzik niemowlęcy – leczenie. Co na trądzik niemowlęcy?

Skóra noworodków pod wieloma względami różni się od skóry osób dorosłych. Znajduje się ona w stadium dojrzewania, dlatego spełnianie przez nią odpowiednich funkcji jest trudniejsze. Warstwa rogowa jest cieńsza i delikatniejsza, dlatego nie stanowi wystarczającej ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Niedostatecznie rozwinięte u niemowląt są gruczoły łojowe oraz potowe. Z tego powodu w pierwszych miesiącach życia dziecka często pojawiają się jednostki chorobowe związane ze skórą. Do niegroźnych i przemijających objawów skórnych pojawiających się na wczesnym etapie życia zaliczamy m.in. trądzik niemowlęcy [1]. Przyjrzyjmy się mu bliżej.   

Trądzik niemowlęcy

U około 20% noworodków występują zapalne wykwity, grudki oraz sporadycznie także zaskórniki. Pojawiają się w szczególności w obrębie twarzy [2].

Trądzik niemowlęcy częściej dotyczy chłopców. Etiologia tego schorzenia nie jest do końca poznana. Uważa się, iż przyczyną pojawienia się wykwitów trądzikowych jest stymulacja hormonalna gruczołów łojowych przez androgeny dziecka lub matki przedostające do płodu w okresie ciąży czy karmienia piersią. Wykwity powstają tuż po urodzeniu się dziecka lub w pierwszych tygodniach życia. Mają charakter różowo-czerwonych krostek lub grudek, rzadziej zaskórników. Najczęściej obejmują policzki, czasami brodę i czoło. Cechą charakterystyczną trądziku niemowlęcego jest to, iż zmiany nie pojawiają się na plecach lub klatce piersiowej jak w trądziku zwykłym. Zdarza się, że trądzik powstaje w wyniku stosowania olejów mineralnych do pielęgnacji niemowląt [3].

Trądzik niemowlęcy – ile trwa?

W niektórych przypadkach trądzik niemowlęcy jest obecny już przy urodzeniu. Zazwyczaj jednak rozwija się w ciągu 2–4 tygodni po porodzie. Zmiany ustępują najczęściej spontanicznie w okresie od 6. do 12. miesiąca życia dziecka [2].

Niekiedy trądzik noworodkowy pojawia się później. Objawy stają się wówczas widoczne dopiero między 3. a 6. miesiącem życia. Ustępują one przed upływem 3. roku życia, w związku z czym ten rodzaj trądziku określany jest jako niemowlęcy lub dziecięcy [4].

Trądzik niemowlęcy a skaza białkowa

Skaza białkowa na skórze niemowlęcia jest jednym z najczęstszych objawów alergii pokarmowej. Pojawiają się wówczas krostki i zaczerwienienia. Najczęściej występują one na policzkach i za uszami. Zdarza się także wysypka na szyi, tułowiu oraz kończynach. W przypadku alergii na mleko krowie objawy skórne czasami znikają, a pojawiają się dolegliwości w innych miejscach, np. w rejonie układu oddechowego. Alergii mogą także towarzyszyć wymioty, brak łaknienia, zapalenia ucha środkowego itp. [5].

W razie pojawienia się objawów mogących świadczyć o wystąpieniu skazy białkowej warto udać się do lekarza. Oceni on czy zmiany są wynikiem alergii, czy trądziku niemowlęcego. Jeżeli przyczyną opisanych dolegliwości jest alergia na białko mleka krowiego, konieczne jest wyeliminowanie mleka z diety dziecka [6].

Trądzik niemowlęcy – leczenie

Trądzik niemowlęcy zazwyczaj ustępuje samoistnie z chwilą zaniku gruczołów łojowych, w ciągu kilku miesięcy od jego pojawienia się. Jeśli zmiany są nasilone lub trądzik utrzymuje się zbyt długo, można zastosować zewnętrznie preparaty przeciwtrądzikowe. Najczęściej polecanym środkiem do leczenia trądziku jest erytromycyna w postaci żelu i roztworu do stosowania 2 razy dziennie. W przypadku trądziku niemowlęcego stosuje się również połączenie erytromycyny z cynkiem albo formy recepturowe z cynkiem.

W wielu publikacjach opisano skuteczne działanie izotretynoiny doustnej stosowanej u niemowląt i małych dzieci. Wskazaniem do podania izotretynoiny mogą być ciężkie guzkowe i guzkowo-torbielowe postacie trądziku niemowlęcego, które nie reagują ani na leczenie miejscowe, ani antybiotyki doustne. Izotretynoinę stosuje się również w przypadku trądziku z wyraźną tendencją do bliznowacenia. Nie określono ściśle dawki dobowej i sumarycznej jaka powinna być podawana niemowlętom. Część autorów uważa, iż konieczne jest osiągnięcie dawki łącznej 120 mg/kg, inni natomiast twierdzą, że po ustąpieniu trądziku nie należy przedłużać terapii. Dawkowanie leku waha się pomiędzy 0,2 mg/kg/dzień, a 2,0 mg/kg/dzień. Okres leczenia wynosi od 4 do 14 miesięcy. Izotretynoina jest zazwyczaj dobrze tolerowana przez dzieci, a działania niepożądane, które pojawiają się podczas jej stosowania są łagodne i przejściowe [4].

Co na trądzik niemowlęcy?

Jak wspomniano powyżej, trądzik niemowlęcy zazwyczaj nie wymaga leczenia i ustępuje spontanicznie w ciągu kilku miesięcy. Warto w tym miejscu podkreślić, że trądzik u niemowląt nie wpływa na zwiększenie ryzyka pojawienia się trądziku młodzieńczego w okresie dojrzewania [1].

Poza leczeniem farmakologicznym istnieją domowe sposoby radzenia sobie z trądzikiem. Należy pamiętać, że wyciskanie czy zdrapywanie wyprysków jest zabronione. Prowadzi to do podrażnień oraz infekcji, a w konsekwencji do zaostrzenia zmian trądzikowych. Warto stosować delikatne środki myjące. Oliwki, mleczka oraz używanie wielu kosmetyków jednocześnie może pogorszyć stan skóry dziecka, dlatego do pielęgnacji buzi najlepiej jest stosować jeden wybrany preparat.

Nie bez znaczenia jest również ubiór niemowlęcia. W przypadku pojawienia się trądziku dobrze jest zrezygnować z ubranek ze sztucznych tkanin. Stosowanie delikatnego proszku do prania dziecięcych ubranek również może wspomóc walkę z trądzikiem.

Warto pamiętać o tym, aby nie przegrzewać maleństwa. Spowoduje to bowiem wzmożoną produkcję łoju skórnego i przyczyni się do powstawania zmian trądzikowych [7].

Ze względu na to, że skóra niemowląt jest jeszcze w stadium rozwoju, dość często pojawia się na niej trądzik. Jest to niegroźne schorzenie i najczęściej przemija samoistnie w ciągu kilku miesięcy. W sytuacji pojawienia się zmian trądzikowych na skórze dziecka, dobrze jest sięgnąć po domowe sposoby wspierające jego leczenie. Jeśli jednak trądzik utrzymuje się zbyt długo lub zmiany są nasilone, warto skonsultować się z lekarzem, aby ocenił on czy należy wprowadzić leczenie farmakologiczne.