Czym są garbniki? Garbniki w kosmetyce

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Garbniki są jednymi z wielu substancji aktywnych występujących w roślinach. Dzięki swoim właściwościom ściągającym, antybakteryjnym i przeciwzapalnym znalazły zastosowanie w leczeniu cery tłustej i trądzikowej.

Garbniki

Garbniki to naturalne substancje będące składnikiem soku komórkowego wielu gatunków roślin. Stanowią swoistą obronę przed pasożytami i drobnoustrojami roślin z rodzin bukowatych, wierzbowatych, wrzosowatych czy różowatych. Oprócz tego garbniki występują w wielu jadalnych produktach, np. owocach cytrusowych, winogronach i ziarnach kawy. Jednak na największą uwagę zasługuje ich obecność w liściach herbaty, a szczególnie tzw. garbników katechinowych, do których należy m.in. tanina. Susz herbaty może zawierać od 4 do 12% taniny. Ponieważ garbniki mają zdolność do reagowania z kolagenem obecnym w skórze, wykazują działanie ściągające. Ponadto wykazano, że działają one przeciwbakteryjnie oraz mają działanie antyoksydacyjne. Biorą również udział w procesie uszczelniania ścianek naczyń krwionośnych.

Garbniki w kosmetyce  

Na rynku kosmetycznym znajdziemy bardzo wiele produktów zawierających wyciągi z herbaty i kawy. Ekstrakt z herbaty stosowany jest w celu zahamowania nadmiernej aktywności gruczołów łojowych. Dlatego jest szczególnie polecany dla osób z cerą tłustą, skłonną do niedoskonałości. Działanie przeciwbakteryjne garbników obecnych w herbacie sprawdzi się także w przypadku przetłuszczającej się skóry głowy (stąd zawierające je szampony do włosów). Ekstrakt z kawy znalazł zastosowanie w kremach pod oczy oraz w peelingach. Dzięki zdolnościom poprawiania krążenia krwi w naczyniach włosowatych i właściwościom ściągającym przeciwdziała on opuchnięciom pod oczami, a także ujędrnia skórę, poprawia jej koloryt i pomaga w usuwaniu substancji toksycznych z organizmu.

Mniej znane, ale z powodzeniem stosowane surowce, zawierające znacznie większe ilości garbników, to oczar wirginijski i amla. Oczar wirginijski ma działanie ściągające, hamujące produkcję śluzowatych wydzielin oraz zmniejszające stany zapalne. Surowce z oczaru, takie jak liście i kora, działają przeciwzapalnie i dezynfekcyjnie oraz przyczyniają się do zmniejszania wydzielania łoju. Stąd obecne są w preparatach przeznaczonych do cery łojotokowej oraz wrażliwej. Wchodzą także w skład preparatów ograniczających nadmierne pocenie się. Występujący głównie w Japonii, Malezji, Chinach i Indiach liściokwiat garbnikowy (amla) jest bardzo bogatym źródłem garbników. Jego owoce mogą składać się z nich w ponad 25%. Podobnie jak w przypadku poprzednich surowców amla stosowana jest w kosmetykach przeznaczonych do cery przetłuszczającej się oraz w szamponach przeciw wypadaniu i przetłuszczaniu się włosów. Na preparaty zawierające wyciąg z amly powinny zwrócić uwagę osoby mające skórę zmęczoną, trądzikową, z przebarwieniami, a także dojrzałą, ponieważ opóźnia ona starzenie się skóry.

Garbniki obecne w surowcach roślinnych mogą pomóc w przypadku problemów skórnych, takich jak trądzik oraz przebarwienia. Przydatne mogą okazać się również przy nadmiernym przetłuszczaniu się skóry głowy i nadmiernej potliwości.