Tarnina – właściwości, rola w prewencji chorób, nalewka z tarniny
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Krzew tarniny wykorzystywany był przez naszych przodków jako naturalny środek leczniczy. Właściwości owoców czy kwiatów pochodzących z krzewu znajdowały zastosowanie w schorzeniach układu pokarmowego. Obecnie krzew ten nie jest już tak popularny jak kiedyś, jednak warto poznać jego prozdrowotne właściwości, które mogą pomóc utrzymać organizm w dobrej kondycji.
Tarnina
Śliwa tarnina (Prunus spinosa L.), nazywana też tarką, jest krzewem pochodzącym z rodziny różowatych, występujących pospolicie na obszarze całego kraju. Roślina ta znalazła bardzo szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie, gdzie wykorzystywane są przede wszystkim owoce, kwiaty oraz kora krzewu. Zazwyczaj wyrasta jako krzew osiągający wysokość do 3 m. Krzewy te są silnie rozgałęzione i posiadają ciernie. Tworzą zatem bardzo gęste zarośla. Kwitnie w kwietniu i maju, ma białe drobne kwiaty, które bardzo szybko opadają. Owoce tarniny przypominają jagody, posiadają jednak pestki i przybierają ciemniejszy wręcz czarny kolor z niebieskim nalotem.
Właściwości tarniny
Wpływ na zdrowie i proces leczenia surowców uzyskiwanych z krzewów tarniny znane są od tysięcy lat, jednak krzew ten obecnie nie cieszy się już taką popularnością jak kiedyś. Coraz rzadziej sięgamy po sprawdzone metody naturalnego wspierania naszego organizmu w procesie leczenia. W ziołolecznictwie zastosowanie znalazły owoce, kora oraz kwiaty krzewu tarniny i co ciekawe, różnią się one oddziaływaniem na nasz organizm.
- Owoce – popularnie nazywane też tarkami, dla jak najlepszej jakości powinny być zbierane jesienią, w październiku i listopadzie, do pierwszych przymrozków. Stanowią one bogate źródło glikozydów, antocyjanów, garbników, kwasów organicznych, pektyn, cukrów, wosków, witaminy C oraz prowitaminy A. Ze względu na dużą zawartość garbników, owoce wykazują działanie zapierające, dlatego też z powodzeniem mogą być stosowane u osób z biegunką. W dawnych czasach sok z owoców stosowany był do płukania jamy ustnej w przypadku stanów zapalnych dziąseł czy gardła. Należy pamiętać o obecności trującego cyjanowodoru w pestkach, dlatego też należy starannie oddzielić je od owocu.
- Kwiaty – znalazły zastosowanie jako surowiec zielarski, zawierają przede wszystkim flawonoidy, glikozydy, związki cukrowe i sole mineralne. W odróżnieniu od owoców krzewu wykazują delikatne działanie przeczyszczające, dlatego napary z kwiatów polecane są dla osób nie mogących poradzić sobie z nawracającymi zaparciami. Wymienić tutaj możemy także działanie moczopędne, wykrztuśne oraz napotne.
- Kora – także i ona znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej. Odwary z kory stosowane są w stanach zapalnych jamy ustnej ze względu na działanie antyseptyczne i przeciwzapalne. Takie właściwości posiadają zawarte w korze tarniny garbniki oraz olejek kamforowy.
Tarnina w prewencji chorób
Owoce tarniny, spożywane pod najróżniejszymi postaciami mogą nie tylko pomagać w procesie leczenia, ale też działać prewencyjnie, zapobiegając rozwojowi choroby, a tym samym utrzymując nasz organizm w bardzo dobrej kondycji. Garbniki zawarte w owocach tarniny wpływają korzystnie na nasz układ pokarmowy działając bakteriobójczo i przeciwzapalnie. W owocach znajdziemy też antocyjany. Odgrywają one znaczącą rolę w usuwaniu wolnych rodników powstających w czasie stresu oksydacyjnego, tym samym ograniczają sprzyjający rozwojowi chorób stan zapalny. Wykazano także znaczący wpływ zawartości antocyjanów na stan naszego układu serowo-naczyniowego. Działają one przeciwzapalnie, hamują agregację płytek krwi. Działanie antyoksydacyjne tarniny zapobiega powstawaniu blaszek miażdżycowych.
Nalewka z Tarniny
Owoce tarniny możemy wykorzystać na wiele sposobów, między innymi przygotowując z nich konfitury, syropy, soki, kompoty, galaretki, ale też wyśmienite nalewki, które są sposobem na zatrzymanie cennych właściwości i smaku owoców na dłużej.
Składniki:
- 1 kg owoców tarniny,
- 0,8 kg cukru,
- 0,2 kg miodu,
- goździki,
- 1 litr spirytusu 70%.
Przygotowanie:
Najlepsze owoce pochodzą z października, po pierwszych przymrozkach. Zebrane owoce myjemy i usuwamy z nich pestki. Następnie zalewamy spirytusem i dodajemy cukier, miód i goździki. Tak przygotowaną mieszaninę należy przechowywać w ciepłym miejscu aż do wiosny. Na wiosnę uzyskana nalewka musi być przefiltrowana, a następnie rozlana do butelek. Butelki należy przechowywać w ciemnych i chłodnym miejscu.
Korzyści zdrowotne płynące z krzewu są liczne. Warto odkryć właściwości płynące z surowców tej rośliny na nowo.
Literatura:
- Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka
- Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990.
- http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Prunus+spinosa [dostęp 19.05.2017]