Szałwia na włosy, trądzik, gardło. Jak działa szałwia?

Aktualizacja: 13 lipca, 2020

Wzmianki o liściach szałwii pojawiają się już u Hipokratesa i Paracelsusa. W Północnej Europie uprawiana jest już od czasów Średniowiecza. Szałwia – za co ją cenimy?

Szałwia

Szałwia lekarska (Salvia oofficinalis ) to bylina naturalnie występująca w krajach Śródziemnomorskich.  Jej właściwości były wykorzystywane już w Starożytnym Egipcie i Grecji. Stosowano ją jako lek potęgujący płodność, hamujący krwawienia, dezynfekujący środek na rany zewnętrzne czy wspomagający pamięć. Niemiecka Commission E (odpowiednik amerykańskiej FDA) uznała wewnętrzne stosowanie szałwii w celu złagodzenia niestrawności i nadmiernego pocenia oraz zewnętrznie na stany zapalne jamy ustnej i gardła.

Właściwości i działanie szałwii

W tradycyjnej ludowej medycynie szałwii przypisuje się wiele właściwości, a niektóre z nich udowodniono klinicznie. Na przykład hamowanie nadmiernego pocenia się. Wodny ekstrakt ze świeżych liści zadziałał korzystnie na osoby z problemem nadmiernej potliwości i zahamował pocenie nawet do kilkudziesięciu procent w porównaniu do stanu pierwotnego.

Szałwia może mieć również właściwości usprawniające funkcje poznawcze, tj. pamięć, koncentrację a nawet nastrój. Wyciągi z szałwii okazują się mieć zdolność do hamowania acetylocholinoesterazy. Acetylocholinoesteraza to enzym rozkładający acetylocholinę (neuroprzekaźnik). Związki hamujące ten enzym mogą być wykorzystywane m.in. w łagodzeniu objawów choroby Alzheimera (związana jest ona bowiem ze zbyt niskim stężeniem acetylocholiny). Różne rodzaje szałwii są sprawdzane pod względem potencjału do wykorzystania w leczeniu zaburzeń funkcji poznawczych.

Szałwia na gardło

Szałwia łagodzi także objawy stanu zapalnego w obrębie jamy ustnej i gardła. Na rynku dostępne są różne preparaty zawierające w składzie szałwię, w postaci sprayu czy płukanek. Od wielu lat szałwia znana jest w Europie jako remedium na zakażenia górnych dróg oddechowych. Być może działa łagodząco dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym. Może także łagodzić towarzyszący infekcji ból gardła.

Szałwia na włosy

Szałwia może mieć podobno korzystne działanie także na włosy. Wcierając napar szałwii w skórę głowy i włosy możemy zapobiec nadmiernemu ich przetłuszczaniu się i uzyskać większą podatność na układanie (włosy stają się mniej puszące). Warto wypróbować także szałwię w przypadku problemów z łupieżem. Napar z szałwii przygotowuje się poprzez zalanie dwóch torebek zioła szklanką gorącej wody. Następnie odstawia się na około 10 minut. Nałożony na włosy nie powinien być spłukiwany. Szczególnie poleca się szałwię do włosów brązowych celem pogłębienia koloru i wydobycia blasku.

Szałwia na trądzik

W Internecie można natknąć się na różnego rodzaju sposoby walki z trądzikiem – między innymi z wykorzystaniem szałwii. Najprostszym sposobem na złagodzenie podrażnień, oczyszczenie twarzy i zredukowanie liczby wyprysków jest przemywanie naparem z szałwii. Czy rzeczywiście może okazać się skuteczne? Istnieje wiele czynników potencjalnie wywołujących trądzik w tym bakterie Propionibacterium Acnes. W jednym z badań wykazano skuteczne hamowanie ich wzrostu przez wodny ekstrakt z Salvia officinalis, porównywalne nawet z powszechnie stosowanym kwasem azelainowym.  

Szałwia w ciąży

Szałwia jest przeciwwskazana w ciąży i w trakcie laktacji. Ze względu na zawartość tujonu, związku mogącego wywołać poronienie.

Szałwia nie jest także polecana dzieciom ze względu na brak dowodów dotyczących bezpieczeństwa jej zastosowania w tej grupie wiekowej.

Preparaty na bazie szałwii stosować należy z rozwagą. Przede wszystkim dlatego, że nie ma badań oceniających bezpieczeństwo ich długotrwałego stosowania. Istnieją nawet przesłanki o bardzo poważnych działaniach niepożądanych, np. stosowanie przez dłuższy okres alkoholowych ekstraktów bądź czystego olejku szałwii może powodować wystąpienie napadów padaczkowych. Tujon, jeden z głównych związków olejku, działa stymulująco na układ nerwowy i w wysokich dawkach może powodować wystąpienie drgawek.