Potrawy z jarmużu. Jak przyrządzić jarmuż?
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Jarmuż to dwuletnia roślina warzywna pochodząca od dzikiej kapusty. Już w starożytności był używany do jedzenia i jako ozdoba domów i ogrodów. Według skali ANDI (Aggregate Nutrient Density Index), która zajmuje się oceną żywności na podstawie stosunku zawartości składników odżywczych do wartości energetycznej, posiada najwyższą wartość. Zobaczmy, co możemy przygotować z tego niezwykłego i wciąż mało znanego warzywa.
Sałatka z jarmużem
Sałatki stanowią bardzo zdrowy dodatek do codziennego jadłospisu. Dostarczają bardzo wielu składników odżywczych, błonnika, witamin i minerałów przy niewielkiej wartości energetycznej.
Składniki:
- 100 g jarmużu
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 ząbek czosnku
- 2 łyżki pokrojonych orzechów włoskich
- 1 łyżka żurawiny
- 1/2 łyżki soku z cytryny
- 1/2 łyżeczki miodu
- kilka kosteczek sera pleśniowego lub sera feta
- 3 pokrojone truskawki
- 1/2 pokrojonego awokado
Sos winegret:
- 1 łyżka oliwy
- 1 łyżeczka miodu
- 1 łyżeczka soku z cytryny
- sól i pieprz
Przygotowanie: Jarmuż opłukaj, podrzyj na mniejsze kawałki i gotuj na parze przez około 5 min. Rozgrzej oliwę na patelni, dodaj posiekany czosnek, orzechy włoskie, żurawinę i mieszaj przez kilka minut, by lekko się zarumieniły. Następnie dodaj jarmuż i podsmaż przez 1– 2 min. Skrop sokiem z cytryny, polej miodem, dopraw solą i pieprzem. Odstaw z ognia, dodaj ser, truskawki, awokado i delikatnie przemieszaj. Na końcu polej sosem winegret.
Chipsy z jarmużu
Chipsy z jarmużu to doskonała przekąska w ciągu dnia. Ponadto może służyć, m.in. jako ozdoba sałatek, past do chleba, zup-krem.
Składniki:
- garść jarmużu
- 1 łyżka oleju
- przyprawy
Przygotowanie: porwij jarmuż na mniejsze kawałki, polej olejem, posyp ulubionymi przyprawami i dokładnie wymieszaj. Przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia tak, aby kawałeczki nie leżały jedne na drugich. Zapiekaj przez około 15 minut w piekarniku nagrzanym do 180 oC. Sprawdzaj co jakiś czas, czy chipsy są już gotowe i czy nie trzeba ich przemieszać.
Koktajl z jarmużu
Koktajle stają się coraz bardziej popularnymi dodatkami do zdrowej diety. Dużym zainteresowaniem cieszą się napoje nie tylko owocowe, ale również te z dodatkami warzyw, a jarmuż jest częstym składnikiem zielonych koktajli.
Składniki:
- garść jarmużu (około 20 g)
- 1 banan
- 1 pomarańcza
- 2 łyżki płatków owsianych
- 1 łyżka siemienia lnianego
- 1/2 szklanki mleka
Przygotowanie: owoce obierz ze skórki i potnij na mniejsze kawałki. Jarmuż opłucz i osusz. Wszystkie składniki umieść w misie blendera i zmiksuj. Pij na zdrowie!
Właściwości zdrowotne jarmużu
Jarmuż stanowi bogate źródło składników odżywczych, chlorofilu, błonnika, glukozynolanów (sulforan), beta-karotenu, minerałów (zwłaszcza potasu, żelaza, wapnia) i witamin (A, E, C, z gr. B). Jego prozdrowotne właściwości skupiają się przede wszystkim na działaniu przeciwutleniającym, przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwnowotworowym. Za większość z tych własności odpowiada sulforan, który powstaje podczas hydrolizy glukozynolanów. Wiele analiz wykazało, że może on mieć wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia (nadciśnienia, choroby niedokrwiennej serca). Obiecująco przedstawiają się również badania nad wpływem tego związku na bakterie Helicobacter pylori. Okazał się skuteczny wobec szczepów opornych na antybiotyki.
Jarmuż – przepisy
Składniki:
- 500 g jarmużu
- 4 cebule
- 1 jabłko
- 4 – 5 łyżek oleju
- jogurt naturalny lub maślanka (opcj.)
- sól, pieprz
Przygotowanie: jarmuż opłucz pod bieżącą wodą i wytnij stwardniałą część łodygi. Następnie zeszklij cebulę na oleju (najlepiej od razu w garnku, w którym zamierzamy gotować zupę), dodaj przygotowany jarmuż, obrane ze skórki jabłko i zalej 2 litrami wody (lub bulionu warzywnego). Po zagotowaniu dokładnie zblenduj, dopraw do smaku. Możesz dodać łyżkę jogurtu lub maślanki. Podawaj z grzankami z pieczywa żytniego lub razowego.
Składniki:
- 250 g jarmużu
- 100 g podprażonych migdałów
- 1– 2 ząbki czosnku
- 1/2– 3/4 szklanki oliwy z oliwek lub oleju
- sól, sok z cytryny
Przygotowanie: gotuj jarmuż przez 1 minutę we wrzącej wodzie, odcedź, polej zimną wodą. Odciśnij dokładnie wodę i drobno posiekaj usuwając najgrubsze łodygi. Następnie wrzuć wszystkie składniki do malaksera i zmiksuj do lekko grudkowatej konsystencji. Podawaj na grzankach lub z makaronem.
Składniki na ciasto naleśnikowe:
- 1,5 szklanki mąki pszennej
- 1 szklanka maślanki
- 1 szklanka mleka
- 2 jajka
- 2 łyżki oleju
- 1 łyżeczka cukru pudru
- 1 szczypta soli
- ½ łyżeczki kurkumy
Składniki na farsz:
- 300 g jarmużu
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 1 łyżka jogurtu naturalnego
- 120 g sera mozzarella
- oliwa z oliwek
- szczypta gałki muszkatołowej
- sól i pieprz
Przygotowanie: naleśniki – przesiej do miski mąkę i kurkumę, dodaj resztę składników, zmiksuj i odstaw na 10 minut. Smaż naleśniki z obu stron na dobrze rozgrzanej patelni, wysmarowanej tłuszczem przed pierwszą partią. Farsz – pokrój czosnek i cebulę w drobną kostkę i podsmaż przez chwilę na oliwie. Dodaj jarmuż i podduś go do zmniejszenia objętości. Następnie dodaj jogurt, sól, pieprz i gałkę muszkatołową. Całość wymieszaj z serem mozarella. Farsz nakładaj na naleśniki i zawijaj. Doskonale komponują się z sosem czosnkowym.
Literatura:
Zdrojewicz Z., Kosowski W., Stebnicki M., Stebnicki M., 2016. Jarmuż – stare, a zapomniane warzywo. Medycyna Rodzinna 1, s. 21-25