Niedobór magnezu – objawy, skutki. Jak uzupełnić niedobór magnezu?
Magnez jest składnikiem, który jest całkowicie niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Okazuje się, że jego niedobory nie tylko zwiększają podatność na wystąpienie zmian miażdżycowych czy osteoporotycznych, ale także ryzyko pojawienia się nowotworów. W zapobieganiu przypadłości niezwykle istotna jest dieta, która może obfitować zarówno w związki utrudniające przyswajalność pierwiastka, jak i te znacznie polepszające. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej na temat jego niedoboru!
Niedobór magnezu
Magnez jest, obok potasu, najważniejszym kationem wewnątrzkomórkowym. Szacuje się, że jego znaczna większość (50–60%) magazynowana jest w kościach, natomiast 40–45% w tkankach miękkich. Jest całkowicie niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Okazuje się, że jest on aktywatorem ponad 300 enzymów. Ponadto niezbędny jest do biosyntezy oraz utrzymania struktury kwasów nukleinowych (składnik DNA), a także zapewnia dostarczenie energii do mięśni.
Ze względu na to, że wchłaniany jest głównie w jelicie cienkim, wszelkie choroby przewodu pokarmowego przebiegające z upośledzeniem wchłaniania, mogą powodować jego niedobór. Dodatkowo dieta obfitująca w tłuszcz, szczawiany (szpinak, szczaw), taniny (herbaty) i fityniany (pieczywo) pogarsza przyswajanie magnezu pochodzącego z pożywienia. Niedobór najczęściej diagnozowany jest w wyniku diety dostarczającej małą ilość magnez, ale również w efekcie przewlekłych biegunek czy u diabetyków, alkoholików oraz pacjentów zażywających diuretyki. Nadmierny stres skutkuje wydzielaniem dużej ilości pierwiastka, zatem to również może być przyczyną przypadłości.
Objawy niedoboru magnezu
Ma tutaj znaczenie miejsce regulacji poziomu pierwiastka w ustroju, a więc nerki. Jednym z początkowych i oczywistych objawów niedoboru magnezu jest spadek jego wydalania wraz z moczem. Dodatkowo w niektórych przewlekłych przypadkach, kiedy stan ten prowadzi do usuwania nadmiernej ilości wapnia z ustroju, pojawia się tężyczka, a więc choroba polegająca na chronicznym odczuwaniu bolesnych skurczy mięśniowych. Przypadłość ta objawia się często zaburzeniami pracy serca i ogólną nadpobudliwością. Obserwowane są zwykle drgawki oraz zaburzenia w zachowywaniu się czy nawet niedokrwistość, która spowodowana jest uszkodzeniem błon komórkowych erytrocytów. Skraca to znacznie przeżywalność krwinek czerwonych. Odporność organizmu ulega znacznemu pogorszeniu, a złamania stają się częstsze w wyniku zwiększenia ich kruchości. W celu polepszenia samopoczucia warto zadbać o wykluczenie z diety produktów upośledzających wchłanianie pierwiastka.
Skutki niedoboru magnezu
Przewlekły niedobór magnezu, ze względu na jego istotne funkcje w organizmie, wiąże się ze zwiększoną zapadalnością na nowotwory. Dodatkowo grozić może zwiększonym stężeniem wolnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu w osoczu. Jednocześnie znacząco wzrasta podatność na zmiany arteriosklerotyczne. W wyniku zwiększonej przepuszczalności błon komórkowych dochodzi do nadmiernego kumulowania sodu oraz wapnia, z równoczesnym zwiększonym usuwaniem potasu w komórkach. W efekcie przewodzenie impulsów ulega zaburzeniu, co prowadzi do wzrostu kurczliwości włókien mięśniowych, zarówno prążkowanych, jak i gładkich. Następstwem takiego stanu jest arytmia, przyspieszona akcja serca czy zwiększenie wrażliwości na niedokrwienie, niedotlenienie czy nadciśnienie naczyń. Co ciekawe, według ostatnich doniesień stan ten przyczynia się do zmniejszenia resorpcji kości, a także zwiększenia wydalania wapnia, co daje objawy podobne do tych, wynikających z niedoboru wapnia.
Jak uzupełnić niedobór magnezu?
Oczywiście najlepszym i właściwie jedynym sposobem jest włączenie diety bogatej w ten pierwiastek. Do bogatych źródeł zaliczyć można m.in. kakao (oczywiście proszek prawdziwy, zawierający jak największy procent kakao, a nie napój kakaowy składający się głównie z cukru), kaszę gryczaną, orzechy, groch oraz fasolę, a nawet płatki owsiane, brązowy ryż czy pełnoziarniste produkty zbożowe. Istnieją także związki, które usprawniają proces wchłaniania makroelementu w jelicie cienkim. W celu polepszenia przyswajalności magnezu warto spożywać produkty go zawierające wraz z tymi zawierającymi białko czy laktozę.
Podsumowując magnez jest pierwiastkiem niezbędnym dla prawidłowej budowy DNA czy aktywacji ponad 300 enzymów koniecznych dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Pamiętajmy, że w celu zarówno zapobiegania, jak i leczenia niezbędna jest prawidłowa dieta. Skutki tegoż stanu są przerażające, a wystarczy tak niewiele, by uniknąć jego niedoboru.
Literatura:
- H. Ciborowska, A. Rudnicka: „Dietetyka. Żywinie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo PZWL, 2012.
- J. Gawędzki: „Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu.”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Niedobór magnezu prowadzi zazwyczaj do stagnacji mięśniowej. Dlatego podczas robienia masy warto stosować suplementację i zbilansowaną dietę.