Methylglyoxal (MGO) – prozdrowotny składnik miodów

Aktualizacja: 5 marca, 2018

Miód od dawna kojarzył się z produktem o szczególnie cennych walorach odżywczych i zdrowotnych. Dziś wiemy więcej o składnikach zawartych w pszczelim skarbie i ich właściwościach odżywczych. Cenną substancją występującą w miodzie jest m.in. methylglyoxal, który jest jednym z najbardziej aktywnych związków, wykazujących silne działanie przeciwbakteryjne. Jak powstaje i w którym miodzie jest go najwięcej?

Methylglyoxal

Methylglyoxal (MGO) to związek organiczny z grupy glioksali, zaliczanych do aldehydów. Jego inne nazwy to aldehyd pirogronowy lub acetylformaldehyd. Związek ten jest substancją o właściwościach higroskopijnych – łatwo rozpuszcza się w wodzie i etanolu. Jest też bez problemu wydalany z organizmu. W organizmie występuje naturalnie jako produkt uboczny licznych przemian metabolicznych (głównie glikolizy), jednak w ten sposób produkowany jest w niewielkich ilościach.

Methylglyoxal – właściwości

• Działa antybakteryjnie – hamuje namnażanie się bakterii, grzybów, wirusów czy paciorkowców poprzez wpływ na struktury komórkowe bakterii i utrudnianie im zasiedlenia organizmu [1]; zapobiega też zakażeniom, wzmacnia układ odpornościowy.
• Przyspiesza gojenie ran, oparzeń i odmrożeń – jednak nie jest skuteczny w leczeniu stopy cukrzycowej [3].
• Działa przeciwzapalnie.
• Działa przeciwnowotworowo [2].

Badania eksperymentalne wskazują, że aktywność methylglyoxalu potęguje witamina C, która podobnie jak on posiada właściwości przeciwutleniające.

Methylglyoxal – w jakich miodach?

W 2008 roku, w czasopiśmie Molecular Nutrition & Food Research Journal, zostały opublikowane wyniki badań prof. Thomasa Henlego, który wyizolował i opisał Methylglyoxal z nowozelandzkich miodów manuka. Zawartość MGO jest w nich najwyższa i sięga od 30 do 550 mg/kg miodu. To, jaka ilość substancji aktywnej zawarta jest w miodzie powinna wskazywać jego etykieta – znajdziemy na niej informacje o minimalnej zawartości methylglyoxalu. Nowozelandzkie miody manuka mają odpowiednie oznaczenia liczbowe – MGO 30+, MGO 100+, MGO 200+, MGO 400+ i MGO 550+. Pierwsze dwa z nich posiadają najniższy poziom tego związku, miód 200+ ma podwyższony poziom MGO, zaś miody 400+ i 550+ uznawane są za produkty o wysokim i bardzo wysokim jego stężeniu. Im więcej MGO w miodzie, tym silniejsze jest jego działanie. Ponadto stężenie Methylglyoxalu w miodach manuka rośnie z czasem (w wyniku naturalnych procesów zachodzących w tych produktach). Może ono przekraczać nawet 1000 mg/kg miodu, co osiąga się dzięki przechowywaniu miodu po wydobyciu z ula w warunkach odpowiednich do jego dojrzewania.

Miód Manuka jest zdecydowanie najbardziej zasobny w MGO. Jego ilość jest nawet 100 razy większa niż w pozostałych odmianach. Jak się okazuje methylglyoxal decyduje o prozdrowotnych właściwościach miodu w większym stopniu niż związki fenolowe (fenolokwasy i flawonoidy), które występują również w miodach europejskich. Polskie odmiany miodów, które zawierają niewielką ilość methylglyoxalu to przede wszystkim odmiany naturalnych miodów ciemnych – wrzosowy, gryczany i spadziowy. Jednak to miód Manuka pozostaje bezkonkurencyjny pod względem ilości MGO w swojej masie.

Methylglyoxal – tylko w miodach?

Methylglyoxal występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, m.in. w serach, pieczywie, kawie i niektórych alkoholach, zielonej herbacie, soi, pomidorach, soku pomarańczowym czy kakao. Jego ilość jest jednak zdecydowanie mniejsza niż w miodzie Manuka, a jak wykazały badania prof. Henle, istotne źródła MGO to te, które zawierają 100 mg Methylglyoxalu na kilogram produktu. We wspomnianych, innych niż miód manuka źródłach MGO trudno znaleźć tak wysokie stężenie. Biorąc pod uwagę, że w nowozelandzkich miodach zawartość tego związku może osiągnąć nawet 900–1000 mg/kg, to właśnie te produkty należy uznać za główne i najcenniejsze źródło methylglyoxalu. To one w dużej mierze odpowiadają za liczne korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania tego miodu.

Methylglyoxal jest składnikiem, który występuje w dużych ilościach jedynie w miodzie Manuka. Jego udowodnione, silne działanie antybakteryjne zostało wykazane w badaniach prof. Henle i szybko sprawiło, iż nowozelandzki miód stał się bardzo popularnym produktem, który można zaliczyć do grupy żywności funkcjonalnej. Być może warto wykorzystać jego właściwości i stosować go szczególnie w okresie zwiększonej zachorowalności na przeziębienia?