Koper włoski – właściwości, cena, gdzie kupić, przepisy
Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024
Obecnie wiemy, że większość surowców roślinnych zaliczanych do przypraw zawiera substancje chemiczne, wykazujące działanie farmakologiczne. Na przykład w dolegliwościach bólowych uzębienia niegdyś zalecano płukać jamę ustną szałwią lub miętą. Na wzdęcia i inne dolegliwości gastryczne podawano bardzo często kminek, wspomnianą już miętę czy koper włoski. Dzisiejszy artykuł postanowiliśmy poświęcić temu ostatniemu z uwagi na szerokie spektrum właściwości. Zapraszamy do lektury!
Koper włoski
Koper włoski (Foeniculum officinale Miller) jest dwuletnią rośliną zielną zaliczaną do rodziny selerowatych (Apiaceae). Roślina ta pochodzi z obszarów śródziemnomorskich i jest uprawiana w wielu krajach Europy, w tym oczywiście w Polsce. Występuje w kilku odmianach, różniących się morfologią owoców i składem chemicznym. W lecznictwie stosowane są m.in. owoce kopru włoskiego oraz olejek eteryczny. Na początku września owoce kopru osiągają swoją pełną dojrzałość toteż nadają się do zbiorów. Zawierają w swoim składzie blisko 2–6% olejku eterycznego, flawonoidy (pochodne kwercetyny i kemferolu), stigmasterol, białko i cukry. Zawartość estragolu w roślinie według Final position paper on the use of herbal medicinal products containing estragole została przyjęta na poziomie:
- owoce – 70–4018 ppm,
- olejek – 0,8–>80%.
Olejek eteryczny kopru w swoim składzie zawiera głównie anetol (20–90%) i fenchon (10–30%) oraz mniej liczne ilości trans-anetolu, kamfenu, p-cymenu, myrcenu, α- i β-felandrenu, γ-terpinenu, pinenu oraz estragolu.
Koper włoski – właściwości
Szczególne właściwości lecznicze przypisuje się olejku z kopru włoskiego, który to działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz sekretolitycznie w obrębie dróg oddechowych (zmniejsza gęstość wydzieliny oskrzelowej). Wykazuje także działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, np. hamuje rozwój grzybów. Stosowany jest także w zaburzeniach trawienia, stanach skurczowych żołądka i jelit, we wzdęciach jako lek wiatropędny, w nieżytach górnych dróg oddechowych. W przemyśle spożywczym olejek koprowy znalazł zastosowanie w aromatyzowaniu wyrobów cukierniczych i wódek.
Poza olejkiem cenne właściwości przypisuje się także preparatom na bazie korzenia; stosowano je bowiem do leczenia trudno gojących się ran, a ziele i owoc uważano w medycynie ludowej za afrodyzjak. Co ciekawe, surowce otrzymywane z tej rośliny były stosowane już w starożytnym Egipcie, Rzymie oraz Azji. Ziele i owoce stosowano jako lek zwiększający laktację, w dolegliwościach przewodu pokarmowego, w nieregularnym miesiączkowaniu, w chorobach nerek i pęcherza moczowego
Niektóre badania wskazują na zasadność stosowania preparatów na bazie kopru w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych, w celu pobudzenia czynności układu trawiennego, w refluksie treści żołądka, leczeniu bolesnych objawów dyspepsji. Pomocniczo stosuje się go w leczeniu chorób układu moczowego oraz jako środek wykrztuśny. W pediatrii leczy się nim kolki jelitowej u dzieci (preparaty dostępne są w postaci herbatki, drażetek, syropu, soków).
Z żywieniowego punktu widzenia, koper zawiera stosunkowo sporą ilość związków fenolowych redukujących wolne rodniki tlenowe. Na podstawie otrzymanych wyników wykazano także, że olejek eteryczny z kopru włoskiego wykazuje aktywność hepatoochronną (chroni naszą wątrobę).
Koper włoski – cena, gdzie kupić
Analiza rynku ofert przeprowadzona na podstawie porównywarek cen pokazuje, że za wartościowy produkt nie zapłacimy więcej niż 4–5 zł bez względu na jego formę (kapsułki, proszek, olejek, suszony owoc). Dobry jakościowo koper włoski z powodzeniem kupimy w każdej większej aptece czy sklepie zielarskim.
Koper włoski – przepisy
Koper włoski w formie bulwy można jeść na surowo sam lub z dodatkiem octu balsamicznego i miodu, sosu winegret lub oliwy doprawionej pieprzem i solą. Świetnie sprawdza się jako dodatek do sałatek, orzeźwiających zup, duszonych potraw. W formie nasion wykorzystywany jest m.in. do wyrobu leczniczych naparów, syropów czy nalewek. W ramach przykładu skomponowaliśmy dla Państwa dwie propozycje wykorzystania tego ziela.
Składniki:
- 1 bulwa kopru włoskiego
- 1 pomarańcza
- Kilka czarnych oliwek
- 4 łyżki oliwy z oliwek
- sól, świeżo zmielony pieprz
Przygotowanie: bulwę kopru włoskiego pokroić na cienkie plasterki. Z jednej połówki pomarańczy wycisnąć sok, drugą pokroić w ćwiartki. Oliwki pokroić w plasterki lub połówki. Wszystkie składniki wymieszać w misce. Do słoiczka wlać sok z pomarańczy, oliwę z oliwek, sól i pieprz. Zakręcić słoik i energicznie potrząsać by składniki się wymieszały tworząc jednolity sos. Gotowym sosem polać sałatkę. Można dodać listki mięty, natkę pietruszki lub bazylię.
Składniki:
- nasiona kopru włoskiego 1 łyż.
- woda 2 kubki
Przygotowanie: 1 łyżkę nasion zalać 2 kubkami zimnej wody, podgrzewać do zagotowania. Odstawić pod przykryciem na 15 minut. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po pół kubka przy dolegliwościach żołądkowych i zaburzeniach trawiennych, oraz jako środek wiatropędny. Dzieci po 1 łyżeczce lub łyżce naparu, w zależności od wieku dziecka co 3 godziny przy bólach brzucha i zaparciach.
Literatura:
- Dua A, Garg G, Mahajan R. Polyphenols, flavonoids and antimicrobial properties of methanolic extract of fennel (Foeniculum vulgare Miller). Eur J Exper Biol 2013; 3(4):203-8
- Final position paper on the use of herbal medicinal products containing estragole EMEA/HMPWP/338/03. 3 March 2004.
- Manzoor AR, Bilal A D, Shahnawaz NS i wsp. Foeniculum vulgare: A comprehensive review of its traditional use, phytochemistry, pharmacology, and safety. Arabian J Chem. Available online 30 April 2012.
- Bruneton J. Pharmacognosy, Phytochemisty. Medical Plants. Intercept. New York 1999; 507- 17
- Choi EM, Hwang JK. Antiinflamatory, analgesic and antioxidant activities of the fruit of Foeniculum vulgare. Fitoterapia 2004; 75:557-65.
- Ozbek H, Ugras S, Dulger H i wsp. Hepato protective effect of Foeniculum vulgare essential oil. Fitoter 2003; 74:317-9.
- https://www.ceneo.pl/
- B. Pregenzer, B. Schmidle: „ Św. Hildegarda z Bingen: Dieta i post.”, Wydawnictwo M, Kraków, 2008.
koper włoski można zamówić w każdym zieleniaku ,który zaopatruje się na dużch rynkach hurtowych , w supermarkietach oraz w sklepach ze zdrowa żywnością.