Glista ludzka – badanie z krwi, objawy, cykl rozwojowy, leczenie, dieta

Aktualizacja: 7 maja, 2024

Glista ludzka, wywołująca glistnicę, jest pasożytem żerującym w jelicie cienkim. Na jego inwazję narażone są przede wszystkim osoby, które nie przestrzegają zasad higieny, szczególnie, te nie myjące rąk. Czym jest glista ludzka? Jak dochodzi do zakażenia? Jakie obserwujemy wtedy objawy? Jak skutecznie pozbyć się jaj?

Glista ludzka

Glista ludzka (łac. Ascaris lumbricoides) należy do grupy nicieni. Ma kształt długiego i cienkiego walca z otworem gębowym. Długość dorosłego samca osiąga 15–35 cm, natomiast samicy nawet 40–50 cm. Glista ludzka odżywia się nabłonkiem niszczonej ściany jelit oraz składnikami zawartymi w treści jelitowej. Pasożyt ten w jelicie cienkim może przeżyć około 1 roku. Samice zwykle składają około 20 000 jaj w ciągu dnia, które wydalane są z kałem i w ten sposób przedostają się do środowiska.

Glista ludzka – objawy

Na początku rozwoju choroby najczęściej obserwuje się pogorszenie samopoczucia, zawroty głowy, stres, wysoką pobudliwość nerwową, problemy z zasypianiem, zaburzenia snu oraz stan podgorączkowy. U niektórych chorych często obserwuje się alergiczne zmiany skórne m.in. wypryski, pokrzywkę, świąd. Osoby cierpiące na glistnicę skarżą się również na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego tj. zaparcia, biegunki, nudności, ból brzucha, wymioty oraz wzdęcia. W zaawansowanej fazie choroby dochodzić może do krwioplucia, ślinotoku, podrażnienia płuc, silnych duszności, astmy oskrzelowej, a także obniżenia sprawności fizycznej i psychicznej. W okresie penetracji organizmu larwy mogą wywołać stany zapalne narządów, które atakują, np. trzustkę, oskrzela, płuca, wątrobę, czy wyrostek robaczkowy. Czasami możliwa jest inwazja sporej ilości glist. Taki stan charakteryzować może się infekcją dróg oddechowych, niedrożnością przewodów żółciowych, czy utratą masy ciała.

Glista ludzka – badanie z krwi

Badania z krwi są bardzo ważnym elementem w diagnostyce parazytologicznej. Tego typu badania pozwalają wykryć pasożyty układu pokarmowego m.in. obecność glisty ludzkiej. Kiedy pasożyt zaatakuje organizm zaczyna wytwarzać substancje tzw. antygeny. Organizm człowieka rozpoznaje je jako ciało obce, dlatego zaczyna wytwarzać przeciwciała. To właśnie przeciwciał szuka się w badaniach we krwi chorego. W tym celu wykorzystuje się różne metody. Zaliczyć do nich możemy metody immunologiczne, serologiczne oraz molekularne. Oznacza się również poziom granulocytów kwasochłonnych, czyli eozynofilii, które odpowiadają za niszczenie pasożytów. Wyniki badań otrzymuje się zazwyczaj po upływie 10–14 dni.  

Glista ludzka – cykl rozwojowy

Dorosłe samice składają codziennie około 200 000 jaj w jelicie cienkim, które z kałem przedostają się do środowiska. Po kilku tygodniach w jajach rozwijają się larwy, które czekają na połknięcie przez żywiciela. Glista ludzka jest pasożytem monoksemicznym, dlatego jej żywicielem jest tylko człowiek. Następnie w jelicie larwy wydostają się z osłon jajowych, które przez ścianki jelita dostają się do naczyń krwionośnych, z których przedostają się do płuc. Do dalszego rozwoju konieczny jest tlen, dlatego docierają do pęcherzyków płucnych. Po osiągnięciu odpowiedniej wielkości zaczynają przemieszczać się w górę dróg oddechowych. Wędrują przez oskrzeliki, oskrzela, tchawicę do krtani, gdzie połknięte dostają się do żołądka, a następnie do jelit. Po upływie około 2. miesięcy od zakażenia rozpoczynają rozmnażać się płciowo. Zapłodniona samica zaczyna składać jaja.   

Glista ludzka – leczenie

Dodatni wynik badania na obecność jajeczek glisty ludzkiej jest wskazaniem do obowiązkowej wizyty u lekarza, który wprowadzi u chorego odpowiednie leczenie. W zakażeniu glistą ludzką najczęściej zaleca się przyjmowanie preparatów przeciwpasożytniczych, które powodują obumarcie oraz wydalanie glist. Do takich leków zaliczyć można m.in. pyrantel, albendazol oraz mebendazol. Należy jednak wiedzieć, że takie leczenie skuteczne jest wyłącznie w przypadku dojrzałych osobników pasożytujących w jelicie. Nie działa natomiast na krążące w płucach larwy. Leczenie farmakologiczne coraz częściej wspomaga się metodami naturalnymi. Uznaje się, że częste spożywanie czosnku, pestek dyni, czy poru ułatwia pozbycie się z organizmu człowieka glist ludzkich. Bardzo ważne, aby zarówno w czasie leczenia, jak i po przestrzegać higieny osobistej. W przebiegu glistnicy równie ważna jest profilaktyka.  

Glista ludzka – dieta

Prawidłowe żywienie w kuracji przeciwpasożytniczej odgrywa istotną rolę. Odpowiednia dieta przyczynia się do szybszego wydalenia pasożytów oraz toksyn z organizmu człowieka. Spożywanie ogórków kiszonych czy soku z kiszonej kapusty to doskonała recepta na poprawę mikroflory jelitowej. W codziennym jadłospisie powinno się unikać spożywania węglowodanów prostych oraz zwiększyć ilość błonnika pokarmowego. Najlepiej ograniczyć białe pieczywo, cukier, słodziki, kawę oraz alkohol. Dobrze sprawdzają się węglowodany złożone jak np. płatki owsiane, pieczywo żytnie, otręby, grube kasze. Do diety warto włączyć również por, pestki dyni, czosnek, kurkumę oraz kokos, co ułatwia pozbycie się glist ludzkich z przewodu pokarmowego. W zapobieganiu glistnicy bardzo dobrze sprawdza się również picie przegotowanej wody oraz przestrzeganie zasad higieny osobistej, jak i żywienia. Należy dokładnie myć owoce i warzywa oraz regularnie myć ręce. Doskonałym rozwiązaniem jest również picie naparu z glistnika (tzw. jaskółcze ziele), który znany jest jako środek przeciwpasożytniczy.

Podsumowując, jeśli wynik badania na obecność glisty ludzkiej będzie dodatni, należy bezwzględnie skontaktować się ze specjalistą, ponieważ nieleczona glistnica może doprowadzić do niebezpiecznych powikłań.