Funkcje flory bakteryjnej – działanie probiotyków i prebiotyków

Aktualizacja: 19 kwietnia, 2024

Choć może się to wydawać paradoksalne to oczywisty jest fakt, że w naszym ciele żyje wiele milionów bakterii. Jest ich 10 razy więcej niż komórek tworzących nasze ciało. Te bakterie to mikroorganizmy w przewodzie pokarmowym człowieka zwane popularnie florą jelitową (florą bakteryjną), które tworzą skomplikowaną, ‘żywą tkankę’ mającą kontrolę nad pewnymi procesami.

Funkcje flory jelitowej

Choć każdy z nas ma unikalną kompozycję flory bakteryjnej to i tak zawsze spełnia ona te same funkcje fizjologiczne. Bakterie flory jelitowej mają wpływ na nasze zdrowie przez kilka aspektów:

• pomagają w trawieniu niektórych pokarmów, których żołądek i jelito cienkie nie są w stanie strawić,
• wspomagają produkcję niektórych witamin (B oraz K),
• wpływają na inne mikroorganizmy chroniąc tym błonę śluzową jelit,
• odgrywają ważną rolę w układzie immunologicznym, stanowiąc pewnego rodzaju barierę ochronną.

Biorąc pod uwagę główne funkcje można rzec, że flora bakteryjna jest niezwykle ważna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Warto dodać, że nie rodzimy się już z tymi jakże pożytecznymi dla nas bakteriami, lecz kolonizacja jelit odbywa się dopiero wraz z naszym rozwojem.

Główne zaburzenia w prawidłowym rozwoju flory bakteryjnej

Flora jelitowa może przyzwyczaić się do składników pokarmowych tymczasowo lub na stałe. Na zmiany czasami reaguje utratą równowagi mikroflory jelitowej czyli dysbiozą. Może być ona związana z problemami zdrowotnymi takimi jak:

• zaburzenie czynności jelit
• zapalna choroba jelit
• alergia pokarmowa
• otyłość
• cukrzyca

Na równowagę flory bakteryjnej może mieć wpływ proces starzenia się i w jego konsekwencji, osoby starsze mają inną florę niż osoby młode i w średnim wieku. Jednak w znacznym stopniu wpływ na jej funkcjonowanie i liczebność ma nasz sposób odżywania się. Swoje złe piętno odcisną na pewno zbyt tłuste, słone i ostre potrawy, brak produktów mlecznych w naszej diecie. Niekiedy nieświadomie możemy zaszkodzić florze bakteryjnej, przez co jej ilość zmniejsza się, a my możemy odczuwać to jako różne zaburzenia. Nie bez znaczenia pozostaje wpływ leków na jej funkcjonowanie. Największe spustoszenie sieje antybiotykoterpia. antybiotyki działając na bakterie chorobotwórcze niszczą wraz z nimi tę pożyteczną dla nas florę. Wśród czynników zaburzających florę jelitową znajduje się także palenie papierosów, długotrwały stres, picie alkoholu w nadmiernych ilościach oraz stosowanie antykoncepcji.

Wszystkie te czynniki nie pozostają bez wpływu na florę jelitową, naruszając jej równowagę co prowadzi do niszczenia prozdrowotnych bakterii (głównie Lactobacillus, Streptococus i Bifidobacterium), a to niestety przyczynia się do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych.

Flora bakteryjna – probiotyki i prebiotyki

Na całe szczęście możemy sami sobie pomóc w odbudowie flory bakteryjnej. Sprzyja temu stosowanie gotowych preparatów bądź spożywanie odpowiednich produktów, o czym będzie mowa dalej.

Obecnie możemy znaleźć wiele gotowych suplementów, których zażywanie stymuluje rozwój flory bakteryjnej. Zalicza się tutaj probiotyki, prebiotyki i synbiotyki.

Probiotyki to produkty zawierające żywe kultury bakterii korzystnie wpływające na pracę naszego układu pokarmowego. Do najpopularniejszych produktów w tej grupie zaliczamy fermentowane produkty mleczne, takie jak np. kefiry. Ich niepowtarzalna mikroflora powstała podczas fermentacji mleka, wykazuje pozytywne oddziaływanie na nasz organizm, zmniejszając takie dolegliwości jak nadmierna produkcja gazów w jelitach czy łagodzenie biegunki. Jednocześnie pomaga odbudowywać naturalną florę bakteryjną, co jest szczególnie istotne na przykład podczas przyjmowania antybiotyków, które ją niszczą.

Prebiotyki to części roślin, które nie zostają bezpośrednio wchłonięte przez nasz organizm, jednak poprawiają aktywność i tempo wzrostu mikroorganizmów bytujących naturalnie w naszych jelitach. Występują w produktach roślinnych, owocach, a szczególnie w warzywach: cebuli, ziemniakach, porach i im podobnych.

Ostatnia grupa to synbiotyki, będące połączeniem probiotyków i prebiotyków. W ich składzie znajdziemy składnik odżywczy oraz żywe kultury bakterii, które dzięki zapewnieniu optymalnego pokarmu szybciej namnażają swoją populację.

Zdrowa i zrównoważona flora jelitowa jest kluczem do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego. Wiedząc o jej korzystnym wpływie dla naszego ciała dbajmy o to by nie prowadzić do jej niszczenia.