Fasola – rodzaje, właściwości, przepisy. Jak gotować fasolę?

Aktualizacja: 22 stycznia, 2025

Fasola to roślina, która gości praktycznie w każdym domu. Jest dodawana do wielu dań jako doskonałe źródło pełnowartościowego białka roślinnego oraz węglowodanów złożonych. Uznawana jest za swój korzystny skład, ale nie każdy wie, jak zdrowy jest ten strąk oraz jego kiełki.

Fasola

Fasola jest rośliną jednoroczną z rodziny Fabaceae. Wywodzi się z Ameryki Południowej, w szczególności z Chile oraz Peru. Rozpowszechniona została po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba i uprawiana od tego czasu w wielu krajach. Jako surowiec leczniczy użyteczne są wyłącznie strąki odmian o kwiatach białych. Jest źródłem wielu składników mineralnych, a także bogatą skarbnicą witaminy C i E. Ponadto charakteryzuje się obecnością antyoksydantów, m.in. polifenoli. Dodatkowo dostarcza dużej ilości pełnowartościowego białka roślinnego, zatem jest niezbędnikiem w diecie każdego weganina.

Rodzaje fasoli

Wyróżnia się ok. 500 odmian tej rośliny, charakteryzujących się różną wysokością, barwą, a nawet smakiem i kwiatem. W Polsce występuje fasola zwykła oraz wielokwiatowa. Pierwsza charakteryzuje się niewijącym pędem osiągającym wysokość do połowy metra, a drugie wymagają podpór, gdyż ich pęd pnie się na wysokość nawet 4 m. Do rodziny fasoli zaliczają się także azjatyckie gatunki, takie jak: aduki czy mung. Występują także różne barwy surowca jak biała (Jaś, boston, cannellino), beżowa (pinto), zielona (flażeolet), różowa (nerkowa) oraz czarna.

Właściwości fasoli

Fasola bogata jest w pochodne związki guanidyny, które znane są z działania przeciwcukrzycowego, zwłaszcza w początkowych fazach choroby. Według badań, stosowanie surowca w tym okresie, pozwala uzyskać wyniki podobne, a niekiedy nawet lepsze niż w przypadku stosowania leków. Skuteczne wydają się być także w bardziej zaawansowanym stopniu tej przypadłości, jako środki pomocnicze. Naukowcy odnotowują również aktywność fasoli wzmacniającą działanie leków czy ziół o podobnym działaniu przeciwcukrzycowym. Według źródeł naukowych już 1 filiżanka naparu z tej rośliny jest tym samym co 3 jednostki insuliny. [2] Inną korzystną właściwością, ze zdrowotnego punktu widzenia, jest działanie moczopędne. Co ciekawe jest tym silniejsze, im bardziej upośledzona jest funkcja nerek. Podobnie jak w przypadku cukrzycy, wykazuje synergizm w połączeniu z innymi związkami czynnymi surowców moczopędnych, co oznacza, że zwiększa siłę ich działania. Dzięki temu przeciwdziała nagromadzeniu w ustroju nadmiernej ilości kwasu moczowego. Leczniczo wpływa także na schorzenia nerek, moczowodów oraz pęcherza moczowego, a nawet w kamicy, zwłaszcza fosforanowej. Wyniki badań wykazują także działanie w przypadku choroby reumatycznej oraz skazy moczanowej. Fasolę stosuje się również pomocniczo w leczeniu łuszczycy. Ponadto z fasoli białej i czerwonej izolowana jest fasolamina. Na temat jej  działania przeczytasz w naszym artykule.

Jak gotować fasolę?

Ze względu na obecne w fasoli lektyny, nie jest ona lekkostrawna, w przypadku nieprawidłowego przyrządzenia i może wywołać różnorodne problemy żołądkowo-jelitowe, t.j. wzdęcia i gazy. By tego uniknąć należy przepłukaną fasolę zamoczyć w wodzie przez minimum 8 godzin, a najlepiej całą noc. Następnie ponownie ją przepłukać i zalać nową wodą. Doprowadzić całość do wrzenia i gotować bez przykrycia aż strąki zmiękną. Ma to na celu ulotnienie pozostałych związków szkodliwych. Ważne jest, by osolić surowiec dopiero po ugotowaniu, inaczej nie zmięknie.

Fasola – przepisy

Z dodatkiem fasoli można przygotować wiele dań, sałatek, a nawet sosów czy zup. W przypadku produktów leczniczych można wykonać odwar ze strąków, czy pastę fasolową, idealną jako dodatek do pieczywa oraz naleśników i tortilli.

Podsumowując fasola to surowiec, który często gości na naszych stołach i nie powinno się to zmieniać. Cieszmy się z bogactwa związków aktywnych, jakie wnosi do naszego organizmu, jak najczęściej. W Polsce jest łatwo dostępna i popularna. Istnieje wiele sposobów na jej przyrządzenie, tak by nie stała się nudna, a jedynie urozmaicała naszą dietę. Strąk ten jest także wspaniałą alternatywą białka, dla osób będących na diecie bezmięsnej, gdyż zawiera pełnowartościową jego formę.