Błonnik w diecie dziecka – rola, źródła pokarmowe

16 18 20

Błonnik pokarmowy zaliczany jest do grupy węglowodanów opornych na działanie enzymów trawiennych naszego organizmu, jednocześnie wspierając prawidłową perystaltykę jelit i wykazując korzystne działanie na modulowanie składu mikroflory jelitowej. Zarówno nadmiar, jak i niedobór w diecie tego składnika wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami z przewodu pokarmowego u dzieci oraz dorosłych.

Rola błonnika pokarmowego     

Włókno pokarmowe to niejednorodna grupa wielocukrów, które nie zostają trawione w przewodzie pokarmowym i przyswojone przez organizm. Spożywając produkty będące bogatym źródłem błonnika pokarmowego, dostarczamy do organizmu substancji, które wykazują korzystne właściwości w odniesieniu do prawidłowej pracy układu pokarmowego. Wyróżnić możemy błonnik rozpuszczalny oraz nierozpuszczalny w wodzie, co jednoznacznie wskazuje, że do uwolnienia właściwości włókna pokarmowego trzeba wraz z dietą dostarczyć odpowiedniej ilości płynów.

Jaka jest rola błonnika pokarmowego?

Błonnik pokarmowy wykazuje szereg pozytywnych właściwości pomagających w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu:

  • skraca czas pasażu jelitowego oraz zwiększa objętość stolca, tym samym zapobiegając zaparciom,
  • stymuluje procesy fermentacyjne w jelicie grubym przyczyniając się do wspierania korzystnej mikroflory jelitowej oraz ograniczając rozwój niekorzystnych bakterii gnilnych,
  • obniża poziom cholesterolu ogółem oraz frakcji LDL we krwi, obniżając ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego,
  • wpływa korzystnie na gospodarkę węglowodanową, obniżając poposiłkowe stężenie glukozy we krwi i wyrzut insuliny, dzięki czemu stanowi istotny element diety osób chorych na cukrzycę, z insulinoopornością oraz działa profilaktycznie zapobiegając rozwojowi wymienionych schorzeń,
  • pobudza funkcje żucia oraz zwiększa wydzielanie śliny,
  • chłonąc wodę zwiększa objętość treści pokarmowej w żołądku zwiększając uczucie sytości oraz w jelicie cienkim,
  • zwiększa wydzielanie soków trawiennych oraz enzymów,
  • błonnik rozpuszczalny w wodzie tworząc żele jest skuteczny w leczeniu biegunek, gdyż zwalnia czas pasażu jelitowego,
  • ma zdolność wiązania wolnego cholesterolu, kwasów żółciowych, zwiększa wydalanie kwasów tłuszczowych z organizmu ze zbędną treścią pokarmową oraz ogranicza wchłanianie triglicerydów, dzięki czemu wpływa korzystnie na gospodarkę lipidową.

Błonnik pokarmowy w diecie dziecka

Błonnik pokarmowy w diecie dziecka w zależności od wieku zgodnie z aktualnymi normami żywienia dla populacji polskiej, powinien zostać dostarczony w następujących ilościach na dobę:

  • dzieci 13 lat – 10g,
  • dzieci 46 lat – 14g,
  • dzieci 79 lat – 16g,
  • dziewczynki i chłopcy 1012 lat – 19g,

Innym przelicznikiem stosowanym przez lekarzy pediatrów jest wyznaczenie niezbędnej ilości błonnika w diecie dziecka za pomocą wzoru zamieszczonego poniżej, jednocześnie nie więcej niż 35 g/d.

0,5 g błonnika x masa ciała dziecka [kg]

Zwiększenie ilości błonnika w diecie do wartości zalecanych w normach Instytutu Żywności i Żywienia dla wieku i płci, wpłynie na poprawę bądź ustąpienie zaparć stolca u dzieci. Warto dodać, że zwiększając ilość błonnika w diecie, równocześnie należy uwzględnić większą ilość wypijanych w ciągu dnia płynów. Wdrożenie powyższych modyfikacji w diecie dziecka, powinno odbywać się stopniowo, gdyż nagłe wprowadzenie większej porcji włókna pokarmowego może skutkować wystąpieniem zaparć, bowiem jelita nie są przyzwyczajone do obecności niestrawionej części dostarczonego pokarmu.

W 2011 r. Falkowska i współpracownicy, przeprowadzili ocenę sposobu żywienia dzieci w wieku 1012 lat ze szkół podstawowych w Białymstoku, które różniły się między sobą sposobem odżywienia organizmu. W wynikach odnotowano zbyt niskie względem zalecanych norm, spożycie błonnika pokarmowego wraz z dietą, co wskazuje na konieczność modyfikacji sposobu odżywiania się dzieci młodszych i starszych.

Źródła błonnika pokarmowego

Źródła błonnika pokarmowego z produktów zbożowych zostały przedstawione w tabelce zamieszczonej poniżej, w ilości na 100 g produktu.

Produkt spożywczy Zawartość błonnika w 100g suchego produktu [g]
Płatki owsiane

Płatki jęczmienne

Płatki kukurydziane

Chleb żytni pełnoziarnisty

Chleb żytni jasny, pytlowy

Chleb żytni wileński

Chleb żytni razowy

Chleb mieszany

Chleb pszenny graham,

Bułka grahamka

Kasza gryczana

Kasza jaglana

Kasza jęczmienna, pęczak

Kasza jęczmienna, perłowa

Ryż brązowy

Makaron pełnoziarnisty

Ziemniaki

6,9 g

9,6 g

4,4 g

9,1 g

4,1 g

6,3 g

7,8 g

5,58 g

6,4 g

6,7 g

5,9 g

3,2 g

5,4 g

6,2 g

8,7 g

6,2 g

1,5 g

Błonnik pokarmowy znajduje się przede wszystkim w pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz  świeżych warzywach, owocach i orzechach, które polecam wprowadzać do diety dziecka zgodnie z zaleceniami Standardów Medycznych Pediatrii.

Błonnik pokarmowy m.in. zapobiega zaparciom u dzieci, reguluje gospodarkę węglowodanową oraz lipidową w organizmie i wpływa korzystnie na mikroflorę jelitową. Odpowiednią podaż tego składnika w diecie możesz dostarczyć dziecku wdrażając do diety produkty zbożowe z pełnego ziarna oraz świeże owoce i warzywa.

Literatura:

Falkowska A. i współ. Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 10–12 lat o zróżnicowanym stopniu odżywienia. Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2011;7(4):222-228

Jarosz. M. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Warszawa 2012r. 75-85

Ciborowska H., Rudnicka. A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa 2016, 50-53

Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Błonnik w diecie dziecka – rola, źródła pokarmowe - 5.0/5. Oddano 2 głosy.
Autor artykułu:
, Dyplomowany dietetyk. Prywatnie pasjonatka zdrowego stylu życia z zamiłowaniem do poznawania składu i sposobu produkcji żywności, a także jej wpływu na organizm człowieka.