Dzieci i niemowlęta również mogą cierpieć na zaparcia. Można je leczyć!

16 18 20

Częstość defekacji zmienia się z wiekiem. Również czas jelitowego przejścia masy pokarmowej z jamy ustnej do odbytu wydłuża się z 8 godzin w pierwszym miesiącu życia, 16 godzin w 2 roku życia do 26 godzin w wieku 10 lat.

Zaparcia występują u około 8% dzieci, są jedną z częstszych przyczyn wizyt u gastrologa. 80 – 85% zaparć u dzieci ma charakter czynnościowy. Rzadziej przyczyna jest organiczna lub metaboliczna.

Zaparcia u dzieci

Przyczyn zaparć u dzieci może być wiele. Dzielimy je ze względu na czynnik, które je powoduje. Wyróżniamy zaparcia:

  • czynnościowe – trudności w oddawaniu stolca (dyschezja), niekiedy krwawienie ze szczeliny odbytu (mechaniczne uszkodzenie śluzówki), ból oraz wzdęcia brzucha
  • psychiczne – sytuacyjne (brudne toalety, stosowanie kar). Reakcja na sytuacje stresowe: wykorzystywanie seksualne, dietetyczne: niska podaż błonnika, niedostateczna podaż płynów
  • choroby przewodu pokarmowego – choroba Hirschsprunga, wrodzone wady odbytnicy, przetoki nabyte (przetoki, szczelina odbytu, hemoroidy)
  • metaboliczne – odwodnienie, mukowiscydoza, niedoczynność tarczycy, nadnerczy, hipo – i hiperkaliemia
  • nerwowo – mięśniowe – brak lub hipotonia mięśni brzucha (zespół Downa, mózgowe porażenie dziecięce), dystrofie mięśniowe, uszkodzenia rdzenia (guzy, rozszczepy kręgosłupa)
  • polekowe – narkotyki, leki przeciwdepresyjne, psychotropowe, winkrystyna.
  • zaparcia rzekome – anoreksja, depresja, drastyczne odchudzanie się, u starszych niemowląt karmienie wyłącznie piersią

U dzieci często pojawiają się zaburzenia perystaltyki jelit, których przyczyną jest zły nawyk oddawania stolca ( zaparcia nawykowo – czynnościowe). By stwierdzić tego typu zaparcia, muszą wystąpić co najmniej 2 objawy (powinny trwać minimum 2 miesiące):

  • nie więcej niż 2 wypróżnienia w tygodniu
  • co najmniej 1 epizod popuszczania stolca w tygodniu
  • świadome wstrzymywanie defekacji
  • bolesność wypróżnienia lub zbite stolce
  • obecność dużych mas kałowych w odbytnicy
  • wywiad wskazujący na stolce dużej objętości

Zaparciom mogą towarzyszyć objawy takie jak: rozdrażnienie, brak łaknienia lub szybkie uczucie sytości.

Analizując podłoże zaparć nawykowych, można wyróżnić następujące grupy czynników etiopatogenetycznych (powodujących patologię):

  1. genetyczne
  2. psychogenne
  3. społeczne
  4. żywieniowe

Zaparcia u dzieci – leczenie

Leczenie jest długotrwałym procesem trwającym od roku do dwóch. Zaangażowany w niego jest cały zespół terapeutyczny.

Pierwszym etapem terapii jest oczyszczanie jelit z zalęgających mas kałowych. Później następuje leczenie podtrzymujące: zalecenia żywieniowe, aktywność fizyczna, leki przeczyszczające, biofeedback (metoda pozwalająca kontrolować procesy zachodzące w organizmie), opieka psychologa.

Leczenie farmakologiczne opiera się na lekach osmotycznych: laktuloza, polietylenoglikole (PEG) – makrogole, sorbitol. Stosowane są także osmotyczne preparaty doodbytnicze – sorbitol, czopki glicerynowe oraz leki stymulujące (np. liść i owoc senesu, bisakodyl – nie należy stosować u niemowląt) i leki działające poślizgowo (olej mineralny, płynna parafina – nie stosować u niemowląt).

Zalecenia żywieniowe w zaparciach:

  • płyny – woda niegazowana, mineralna lub źródlana albo rozcieńczone soki owocowe i kompoty z suszonych owoców, herbaty ziołowe
  • ograniczenie soków owocowych, wysokosłodzonych i napojów gazowanych
  • dziecko nie powinno pić czarnej herbaty, kakao i czekolady (zawierają garbniki i teobrominę)
Zaparciu zwykle towarzyszy ból brzucha i wzdęcia.

Zaparciu zwykle towarzyszy ból brzucha i wzdęcia.

Spożywanie pokarmów bogatych w błonnik ułatwia oddawanie stolca i poprawia rytm wypróżnień poprzez nasilenie fermentacji oraz zwiększenie ilości wody w dolnym odcinku przewodu pokarmowego. Nierozpuszczalne w wodzie włókno roślinne przyspiesza pasaż treści pokarmowej w jelicie cienkim i okrężnicy, wpływając tym samym na objętość stolca, rytm wypróżnień oraz rozwój pożądanej flory jelitowej. U dzieci zdrowych zaleca się spożywanie włóknika pokarmowego w ilości 0,5 g/kg m.c. (ale nie więcej niż 35 g/dobę).

Zasadą żywienia w zaparciach jest podawanie pokarmów pobudzających jelita do ruchu robaczkowego. Z diety wyłącza się produkty powodujące wzdęcia. Należy uwzględniać następujące działania pokarmów: chemiczne, mechaniczne oraz termiczne.

Działanie chemiczne wywierane jest przez pokarmy, w skład których wchodzą kwasy organiczne, dwutlenek węgla, sól kuchenna jak: buliony, rosoły, potrawy ostro przyprawione oraz zawierające białko zwierzęce. Działanie mechaniczne mają produkty bogate w błonnik pokarmowy. Korzystnie działają tłuszcze (masło, oliwa lub olej) podane na czczo. Picie na czczo ½ szklanki zimnej, przegotowanej wody lub wody z miodem również daje niekiedy dobry skutek.

U niemowląt substytutem błonnika będą soki zawierające sorbitol: jabłkowy, gruszkowy, śliwkowy. Natomiast starsze dzieci powyżej 1 roku życia mogą spożywać pełne ziarna, owoce i warzywa.

Ważnym elementem terapii w zaparciach jest trening wypróżnień – zachęcanie do siadania na nocniku po posiłkach, przyzwyczajanie do regularnego rytmu oddawania stolca i wzmocnienie fizjologicznych odruchów powodujących potrzebę defekacji po spożyciu posiłku.

Dzieci i niemowlęta także mogą cierpieć na zaparcia. Jest wiele sposobów, by pomóc naszym pociechom w walce z problemami perystaltyki jelit. Odpowiednie żywienie, aktywność fizyczna, komfort psychiczny dziecka, ćwiczenia i nauka dobrych nawyków wypróżniania oraz niekiedy zastosowanie odpowiednich leków, mogą pomóc szybko uporać się z problemem zaparć.

Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Dzieci i niemowlęta również mogą cierpieć na zaparcia. Można je leczyć! - 4.2/5. Oddano 19 głosy.
Autor artykułu:
, Dyplomowany dietetyk i biotechnolog. Swoje badania koncentruje na temacie komórek macierzystych i terapii z ich wykorzystaniem, dietetyki klinicznej i bioinżynierii komórek.

Opinie

  • gatka 04.08.2015, 4:50

    Coraz trudniej układać dietę i posiłki dla dzieci, coraz więcej przetworzonej żywności w jadłospisie przyczynia się do przeróżnych dolegliwości. Między innymi zaparcia są częstym, uciążliwym problem. Są oczywiście środki medyczne łagodnie działające, ale diety pilnować trzeba.

    Odpowiedz
    • Bonavita.pl 04.08.2015, 8:09

      Radzimy jednak podawać dzieciom jak najmniej przetworzonej żywności, a środki medyczne zamienić na zdrową i zbilansowaną dietę, która działa również prewencyjnie na zaparcia. 🙂

      Odpowiedz
      • ewa 23.10.2015, 12:40

        Często bardzo skuteczne jest odstawienie mleka i jego przetworów, cukrów rafinowanych, oraz kakao. Mleko zapiera nie ze względu na laktozę, ale zawartą (również w jego przetworach) kazeinę – swoisty klej. Walczyłam z zaparciami u dziecka zarówno dietą bogatą w błonnik, pre i probiotykami, środkami farmakologicznymi, ale dopiero odstawienie WSZYSTKIEGO mlecznego (krowiego i koziego) dało efekt. Młody wypróżnia się regularnie codziennie, czasami co drugi dzień. Stolce mają prawidłową konsystencję i gabaryt. Wcześniej stolec był raz na tydzień z krwią, płaczem i zgrzytaniem zębami. Płakał on i płakałam ja. Teraz potrafi zawołać i zrobić normalną kupę wszędzie.

        Odpowiedz
  • Marcelka 24.01.2019, 2:29

    Moja córka ma od czasu do czasu kłopoty z wypróżnianiem. Na ogół pomagają domowe sposoby takie jak napar ze śliwek, jogurty czy więcej ruchu . Czasem jednak to nie skutkuje i wtedy sięgam po leki, a dokładniej czopki której „dorosłą” wersję używałam będąc w ciąży. Wiem że to łagodny a skuteczny środek. Nie przeczyszcza, nie podrażnia i nie rozleniwia jelit

    Odpowiedz
  • Justyna 29.04.2019, 5:31

    Ja podawałam najpierw czopki glicerynowe, a teraz evaqu bambini. Wydaje mi się że szybciej się rozpuszczają, działają inaczej niż glicerynowe, jak się rozpuszczają to wytwarza się dwutlenek węgla i woda, co powoduje fizjologiczne wypróżnienie, a glicerynowe dają poślizg.

    Odpowiedz
  • Marzena 30.04.2020, 7:13

    Ja zastosowałam czopki i trening wypróżnień, w krótkim czasie pozbyliśmy się problemu z zaparciami.

    Odpowiedz
  • Marta 07.02.2021, 9:52

    Problem z zaparciami w przypadku córki zaczął się gdy zaczęła korzystać z nocnika. Za nic nie chciała robić kupy, zaczęło się wstrzymywanie, ból brzucha i płacz. Zaraz wiedzieliśmy, że przychodzi czas na kupę bo mała stawała się zdenerwowana, chciała na ręce i płakała.
    Lekarka poleciła nam wtedy właśnie czopki evaqu bambini, które w tamtej sytuacji były naszym wybawieniem.

    Odpowiedz

Napisz swoją opinię

Twoja opinia jest ważna. Zarówno dla nas jak i innych osób korzystających z naszego serwisu.

Twój adres e-mail nie będzie opublikowany.
Obowiązkowe pola są oznaczone