bonavita
bonavita

Menu główne

  • Diety
  • BonaVita.pl
  • Artykuły
    • Diety od A do Z
      • Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik
      • Korzyści zdrowotne mniszka lekarskiego w Twojej diecie
      • Jak zacząć odchudzanie: wskazówki dla początkujących?
      • Jak pozbyć się tłuszczu trzewnego?
      • Dieta białkowo-tłuszczowa na redukcji – jadłospis i efekty
    • Odżywianie
      • Napój izotoniczny – czym jest?
      • Talerz zdrowego żywienia
      • Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?
      • Ziołowe herbaty na upały
      • Korzyści zdrowotne ostrego jedzenia
    • Psychologia
      • Jak poprawić pamięć i koncentrację? 7 skutecznych sposobów
      • Miłość zmienną jest – 6 etapów rozwoju związku
      • Proste i niezawodne sposoby na radzenie sobie ze stresem
      • Zaburzenia odżywiania towarzyszące depresji
      • Stres i aspekty żywieniowe u osób pracujących
    • Sport
      • Ćwiczenia na jędrne uda i pośladki – pozbądź się cellulitu
      • Jumping fitness – zasady, efekty i przeciwwskazania
      • Siłownia dla kobiet – szczegółowy plan na początek
      • Co jeść po treningu: 6 doskonałych przepisów
      • Węglowodany przed i po treningu. Podział węglowodanów
    • Zdrowie
      • Ziemia okrzemkowa – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
      • Czosnek może szkodzić – poznajmy skutki uboczne jego spożywania
      • Olej z czarnuszki, jego zastosowanie i cudowne właściwości. Nie uwierzysz, że…
      • Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
      • Produkty o działaniu przeciwzapalnym
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żwyności
    • Witaminy
  • Przepisy
  • Kontakt
Ulubione
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Alergia pokarmowa – objawy skórne, najczęstsze alergeny. Badania na alergie pokarmowe

Alergia pokarmowa – objawy skórne, najczęstsze alergeny. Badania na alergie pokarmowe

alergia pokarmowa, alergeny, objawy
🕣 4 min czytania

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Niepożądane objawy po spożyciu niektórych produktów spożywczych obserwowane były już wiele wieków temu. Tymczasem do dziś rozpoznawanie alergii pokarmowej nie jest łatwe, ze względu na różnorodność manifestacji objawów klinicznych. Pewne produkty takie jak mleko krowie, jaja czy orzechy mogą wywoływać u niektórych osób niepożądane reakcje alergiczne. Skąd więc bierze się alergia pokarmowa i jak ją zdiagnozować?

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Alergia pokarmowa
  • Alergia pokarmowa – objawy skórne
  • Alergeny pokarmowe
  • Badania na alergie pokarmowe

Alergia pokarmowa

Według definicji alergia pokarmowa to zespół powtarzalnych objawów występujących u podatnych na nią ludzi po spożyciu pokarmu (niekiedy w śladowej ilości), który u osób zdrowych nie wywołuje żadnych dolegliwości[1]. Dotyczy ok. 1,2–10% populacji. Szacuje się, iż może na nią chorować od 250 do 520 milionów ludzi na świecie. Częściej występuje u niemowląt i małych dzieci, jednakże może rozwinąć się w każdym wieku: osoby w wieku nastoletnim, dorośli, a nawet osoby starsze mogą na nią zachorować.

Alergia pokarmowa należy do grupy nadwrażliwości pokarmowych. Jej mechanizm jest związany z produkcją immunoglobulin IgE skierowanych przeciwko danemu składnikowi pożywienia. Swoiste immunoglobuliny IgE łączą się z alergenami na komórkach tucznych, które w konsekwencji zaczynają wydzielać substancje zwane mediatorami. Odpowiadają one za pojawienie się objawów klinicznych alergii – objawy te mogą dotyczyć zarówno przewodu pokarmowego, jak i układu oddechowego, układu krążenia czy skóry.

Czynnikami ryzyka wystąpienia alergii pokarmowej są m.in.: predyspozycja genetyczna, zaburzenia bariery śluzówkowej przewodu pokarmowego, leki i używki (kwas acetylosalicylowy, leki przeciwdepresyjne, beta-adrenolityki, alkohol) oraz dodatki do pokarmów (konserwanty, barwniki, metale ciężkie) [2] [3].

Alergia pokarmowa – objawy skórne

Skórne objawy alergii pokarmowej mogą dotyczyć 40–50%  chorych. Do objawów skórnych zaliczamy: atopowe zapalenie skóry (AZS), wysypkę, wyprysk, zaczerwienienie skóry, świąd, pokrzywkę.

Wyprysk atopowy występuje u niemowląt i dzieci – może pojawić się zarówno u dzieci karmionych naturalnie, jak i sztucznie. Odpowiadają za niego głównie białka mleka krowiego. U niemowląt zmiany skórne zlokalizowane są w okolicach policzków, małżowin usznych i  wyprostnych części kończyn; u starszych dzieci zmiany występują w zgięciach łokciowych, kolanowych, na dłoniach i odsłoniętych miejscach. Skóra tych okolic jest sucha, bardzo często występuje świąd [2].

Atopowe zapalenie skóry (AZS) może pojawić się w wyniku reakcji organizmu na alergeny wziewne bądź pokarmowe. Objawia się zaczerwienieniem, suchością skóry i świądem. Zmiany skórne mogą występować na całej powierzchni ciała (erytrodermia), choć zazwyczaj zlokalizowane są na zgięciach łokciowych i kolanowych, twarzy oraz szyi. Podczas stanu zapalnego następuje złuszczanie naskórka; w ostrej fazie choroby obserwuje się rumień [3].

Pokrzywka może być wywołana alergenami wziewnymi, kontaktowymi, lekami bądź pokarmami. W przypadku dorosłych za jej wystąpienie mogą odpowiadać orzeszki ziemne, laskowe ryby i skorupiaki; natomiast u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica i soja. Pokrzywka objawia się w postaci bąbli, które zanikają samoistnie bez pozostawienia śladu [4][5].

Alergeny pokarmowe

Alergia pokarmowa statystycznie częściej dotyczy dzieci niż osób dorosłych. Najczęstszymi alergenami są alergeny 8 produktów spożywczych: 4 pochodzenia zwierzęcego – mleko krowie, jaja, ryby, skorupiaki i mięczaki oraz 4 pochodzenia roślinnego: orzechy, orzechy arachidowe, soja, pszenica[6].

Alergeny pokarmowe są związkami białkowymi. W alergii na białko mleka krowiego główne uczulające białka to kazeina i białka serwatkowe (alfa-laktoglobulina, beta-latkoglobulina).

W białku jaja kurzego znajdują się 23 frakcje białek, które mogą powodować uczulenie, najczęściej jest to: owomukoid, owoalbumina i owotransferyna-konalbumina. W alergii na mięso ryb i owoców morza odpowiedzialne za uczulenie są białka zwane parvalbuminami.

Badania na alergie pokarmowe

Diagnostyka alergii pokarmowej jest procesem złożonym, ponieważ nie istnieje jeden test laboratoryjny, który jednoznacznie wskazałby rozpoznanie, a manifestacja kliniczna choroby jest bardzo zróżnicowana.

Kompleksowe badanie alergii pokarmowej obejmuje:

  • wywiad (uzyskanie informacji o rodzaju dolegliwości, czasu ich występowania i lokalizacji);
  • badanie przedmiotowe (ocena stanu ogólnego i narządów);
  • badanie alergologiczno-immunologiczne: oznaczenie przeciwciał IgE w surowicy krwi bądź wykonanie punktowych testów skórnych z użyciem alergenów pokarmowych. Testy skórne z dodatnim wynikiem nie potwierdzają jednoznacznie alergii pokarmowej. Konieczne jest potwierdzenie wyniku za pomocą doustnej próby prowokacyjnej. Skórne testy płatkowe  wraz z oznaczeniem stężenia swoistych przeciwciał umożliwiają identyfikację większości uczuleń na alergeny pokarmowe (szczególnie mleka i jaja) [7] [8];
  • doustne próby prowokacji pokarmowej: tzw. złoty standard diagnostyczny alergii pokarmowej polega na teście eliminacyjnym. Metoda ta opiera się na wykluczeniu z diety produktu podejrzanego o szkodliwy wpływ na organizm, przez okres 1–4 tygodni i samoobserwacji. Jeśli nie wystąpią objawy, można ponownie wprowadzić produkt w małej ilości (próba prowokacji) – ponowny brak objawów po spożyciu tego produktu świadczy o tym, iż nie ma on wpływu na powstałe objawy[6] [9].

Alergia pokarmowa jest nadmierną reakcją układu immunologicznego na białka zawarte w pewnych produktach m.in. mleku, orzechach, pszenicy, jajach czy rybach. U blisko połowy osób cierpiących na to schorzenie objawia się ona zmianami skórnymi takimi jak wyprysk alergiczny, zaczerwienienie czy świąd. Potwierdzenie diagnozy alergii pokarmowej opiera się na badaniach alergiczno-immunologicznych i próbach prowokacji danym pokarmem.

 

Literatura:

[1] Świerczyńska- Krępa Monika, “Alergia pokarmowa | Alergie – Medycyna Praktyczna dla pacjentów.” [Online]. Available: https://alergie.mp.pl/chorobyalergiczne/choroby/57574,alergia-pokarmowa. [Accessed: 16-Oct-2017].

[2] Mieczysława Czerwionka-, I. A. -Szaflarska, Kinga Kupczyk, I. Adamska, and K. Kupczyk, Wyprysk atopowy jako jeden z objawów alergii pokarmowej u dzieci, vol. 4, no. 3. “Via Medica,” 2007.

[3] A. Woldan-Tambor and J. Zawilska, “Atopowe zapalenie skóry (AZS) – problem XXI wieku,” Zakład Farmakodynamiki Uniw. Med. w Łodzi, vol. 65, no. 11, 2009.

[4] med Teresa Stelmasiak Ordynator Oddzia, A. Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im Stefana Kardyna, and W. Lublinie, “ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY,” Farm. przegląd Nauk., vol. 9, 2007.

[5] Świerczyńska – Krępa Monika, “Pokrzywka | Alergie – Medycyna Praktyczna dla pacjentów.” [Online]. Available: https://alergie.mp.pl/chorobyalergiczne/choroby/58880,pokrzywka. [Accessed: 19-Oct-2017].

[6] Kaczmarski Maciej and Korotkiewicz- Kaczmarska Elżbieta, Alergia i nietolerancja pokarmowa. Mleko i inne pokarmy, Help Med. Kaków, 2013.

[7] Kaczmarski Maciej and Matuszewska Elżbieta, “Diagnostyka alergii i nietolerancji pokarmowej u dzieci,” Alerg. Astma Alergol., vol. 5, no. 2, pp. 77–81, 2000.

[8] Protasiewicz Monika and Iwaniak Anna, “ALERGIE POKARMOWE I ALERGENY ŻYWNOŚCI,” BROMAT. CHEM. TOKSYKOL., vol. XLVII, no. 2, pp. 237–242, 2014.

[9] A. Muraro et al., “EAACI Food Allergy and Anaphylaxis Guidelines: diagnosis and management of food allergy,” Allergy, vol. 69, no. 8, pp. 1008–1025, Aug. 2014.

Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Patrycja Nawojowska
Patrycja Nawojowska , Blogerka, pasjonatka zdrowego stylu życia.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych
alergia na gluten a celiakia

Alergia na gluten – objawy.…

Alergiczną reakcję na pokarm określa się jako niewłaściwą reakcję układu odpornościowego na spożycie produktu, który u większości osób nie powoduje niepożądanych skutków. Reakcje alergiczne różnią się gwałtownością przebiegu, w najcięższych… Czytaj dalej...
Alergia na mleko krowie u dzieci - niedobory pokarmowe, dieta
alergia

Alergia na białka mleka krowiego…

Białka mleka krowiego należą do najczęściej uczulających składników diety niemowląt oraz dzieci. Sposobem na uniknięcie niekorzystnych dla poprawnego rozwoju oraz dobrego samopoczucia pociechy objawów jest stosowanie żywienia opartego na produktach,… Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?
Kiedy można spać na plecach? Sprawdź!
Monohydrat kreatyny – wsparcie dla ciała i umysłu
Jak wybrać odpowiedni tonik do twarzy?
Jak działają wcierki na porost włosów?
Jak przygotować gardło na świąteczne śpiewanie kolęd i głośne rozmowy w rodzinnym gronie?
Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby
Który kraj na świecie ma najzdrowszą dietę?

Popularne tematy

owoce warzywa Zdrowie dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Zdrowie > alergia

    alergia
    Kobieta kicha wśród kwitnących drzew.
    alergia

    Jak radzić sobie z alergią na wiosnę?

    Hormon adrenaliny – działanie. Adrenalina na alergię

    kobalt w czym jest kobalt

    W czym jest kobalt? Uczulenie na kobalt

    uczulenie na czekoladę

    Uczulenie na czekoladę – objawy. Jak leczyć uczulenie na czekoladę?

    atopowe zapalenie skóry leczenie domowe zioła
    atopowe zapalenie skóry

    Atopowe zapalenie skóry – leczenie domowe, zioła

    dieta bezmleczna

    Dieta bezmleczna – jadłospis, przepisy

    ©Copyright BonaVita – Profesjonalny portal o zdrowiu, odżywianiu, dietach, odchudzaniu 2025
    • Bonavita.pl
    • Regulamin
    • Współpraca
    • Kontakt

    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone i prawnie chronione.
    Serwis Bonavita.pl nie prowadzi działalności leczniczej. Ma jedynie charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie.