Właściwości szałwii hiszpańskiej. Jak stosować szałwię hiszpańską?

16 18 20

Od kilku dobrych lat nasiona chia cieszą się ogromną popularnością. Oprócz tego, że naładowane są ogromną ilością składników odżywczych, liczba ich zastosowań w kuchni wydaje się nie mieć końca. Jakie właściwości posiadają nasiona chia i jak można wykorzystać je w przygotowywaniu potraw?

Szałwia hiszpańska

Historia szałwii hiszpańskiej sięga czasów Majów i Azteków. Już ponad 5500 lat temu nasiona chia były jednym z najważniejszych składników pożywienia wspomnianych ludów. Nazwa „chia” z języka Azteków oznacza tłusty, oleisty. Nic więc dziwnego, że szałwia hiszpańska w znacznej mierze składa się z tłuszczów. Szałwia hiszpańska jest dobrym źródłem niezbędnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3 i n-6 oraz rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego. Na szczególną uwagę zasługuje obecność kwasu alfa linolenowego, należącego do rodziny kwasów omega-3. Jest to o tyle istotne, iż w diecie przeciętnego konsumenta znajduje się prawie 20-krotnie więcej kwasów z rodziny omega-6 w stosunku do kwasów z rodziny omega-3. Tymczasem optymalny stosunek kwasów n-3 do n-6 wynosi zaledwie 1:4-1:5. Nadmiar kwasów z rodziny n-6 nie jest wskazany w diecie, ponieważ może zwiększać krzepliwość krwi oraz wywoływać reakcje alergiczne i zapalne.  

W nasionach szałwii hiszpańskiej znajdziemy również składniki mineralne (wapń, fosfor, potas i magnez), witaminy (B1, B2, niacynę, kwas foliowy, witaminę C i A) oraz antyoksydanty. W związku z dużą zawartością tłuszczu, nasiona chia cechują się sporą wartością energetyczną 100g nasion dostarcza około 500 kcal.

Szałwia hiszpańska – właściwości

W związku z wysoką wartością odżywczą nasion szałwii hiszpańskiej przypisuje się im wiele prozdrowotnych właściwości: obniżające ciśnienie tętnicze krwi, przeczyszczające, przeciwnowotworowe, przeciwbólowe. Działają protekcyjnie na układ sercowo-naczyniowy, wykazują działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne oraz kontrolują poziom lipidów w organizmie. Potencjał antyoksydacyjny nasion chia może zapobiegać szybkiemu starzeniu związanemu z oksydacyjnym uszkodzeniem DNA.

Zawarty w nasionach szałwii hiszpańskiej kwas alfa-linolenowy może wspomagać pracę mózgu oraz poprawiać pamięć i koncentrację. Oprócz tego prozdrowotne działanie kwasu alfa linolowego sprowadza się do obniżania stężenia triacylogriceroli we krwi oraz frakcji VLDL cholesterolu, a podwyższania stężenia frakcji HDL. Dzięki temu przyczynia się do hamowania rozwoju niedokrwiennej choroby serca i miażdżycy. Ponadto kwas alfa linolenowy zapobiega alergiom i łuszczycy oraz rozwojowi niektórych nowotworów.

Jak stosować szałwię hiszpańską?

Szałwia hiszpańska może być wykorzystywana jako składnik deserów, jogurtów, sałatek oraz koktajli. Nasiona można dodawać zmielone, w całości lub w postaci żelu. Żel można wykorzystać w kuchni zamiast jajek. Jedno jajko dodane do wypieków zastąpić można 1 łyżką nasion chia zmiksowanych z 1/3 szklanki wody. Taką miksturę odstawiamy na 15 minut po czym dodajemy do przygotowywanego wypieku.

Z uwagi na wysoką wartość odżywczą oraz szerokie zastosowanie kulinarne warto stosować nasiona chia w codziennej diecie. Na szczególną uwagę zasługuje wysoka zawartość kwasów n-3, dzięki której nasiona chia wykazują szereg prozdrowotnych właściwości m.in. zapobiegają chorobom układu sercowo-naczyniowego, działają przeciwzapalnie i antynowotworowo.

Literatura:

  1. Chia seeds (salvia hispanica): health promoting properties and therapeutic applications – a review, Katarzyna Marcinek, Zbigniew Krejpcio, Rocz Panstw Zakl Hig 2017;68(2):123-129
  2. Chia (Salvia hispanica): A Review of Native Mexican Seed and its Nutritional and Functional Properties, Ma. Ángeles Valdivia-López, Alberto Tecante, Advances in Food and Nutrition Research, Volume 75, 2015
  3. Ziarna chia jako wartościowy produkt racjonalnej diety – zastosowanie w profilaktyce chorób metabolicznych, Angelika Kargulewicz i in., PIELĘGNIARSTWO POLSKIE NR 1 (59) 2016
  4. Nowak  Karina,  Majsterek  Szymon, Ciesielska  Natalia, Sokołowski Remigiusz,  Klimkiewicz Karolina, Zukow Walery.  Rola nasion szałwii hiszpańskiej (chia) w żywieniu pacjentów geriatrycznych = The role of chia seeds in nutrition in geriatric patients. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(3):35-40
Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Właściwości szałwii hiszpańskiej. Jak stosować szałwię hiszpańską? - 4.3/5. Oddano 7 głosy.
Autor artykułu: