Witamina D3 – działanie, norma, niedobór. Naturalna witamina D3
Aktualizacja: 25 czerwca, 2020
Coraz częściej słyszy się o potrzebie suplementacji witaminy D, a reklamy najróżniejszych preparatów bombardują nas tym ze wszystkich stron. Dlaczego właśnie ta witamina zasługuje na szczególną uwagę i jakie jest jej działanie?
Wszystkie procesy zachodzące w organizmie ludzkim do swojego prawidłowego przebiegu wymagają specyficznych substratów. Całokształt tych reakcji warunkuje prawidłowe funkcjonowanie naszego ciała. Do grupy substratów zaliczamy witaminy, a jedną z nich jest właśnie popularna w ostatnim czasie witamina D. Witamina ta całkowicie różni się od pozostałych tym, że sama w sobie jest prekursorem hormonu o bardzo szerokim zakresie działania, dlatego jej niedobory mogą prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu wielu układów naszego organizmu. Sprawdź czy ten problem nie dotyczy też Ciebie!
Witamina D3
Witamina D stanowi grupę steroidowych związków chemicznych. Wraz z takimi witaminami jak A, E i K należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i może być magazynowana w organizmie ludzkim. W grupie związków wykazujących szerokie działanie fizjologiczne wyróżniamy przede wszystkim cholekalcyferol (witamina D3, związek pochodzenia zwierzęcego) oraz ergokalcyferol (witamina D2, związek pochodzenia roślinnego). Związki te w organizmie człowieka są przekształcane do ich aktywnej formy 1α,25-dihydroksycholekalcyferolu, wykazującego wielostronne działanie, odgrywającego kluczową rolę w gospodarce wapniowo-fosforanowej.
Działanie witaminy D3
Jak już zostało wspomniane, witamina D odgrywa kluczową rolę w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej, co pozwala na utrzymanie prawidłowej struktury i metabolizmu kości. Prawidłowy poziom tej witaminy jest szczególnie ważny u osób starszych, u których występuje wyższe ryzyko złamań, a także u dzieci, u których zachodzą dynamiczne zmiany w strukturze szkieletu.
Odpowiedni poziom witaminy D w naszym organizmie warunkuje stan naszego nastroju. W świetle badań, witamina ta ma znaczący wpływ na proces leczenia osób z depresją. Oprócz korzystnego wpływu na układ nerwowy, dużą rolę przypisuje się jej w regulacji układu immunologicznego. Lepsze samopoczucie oraz zwiększenie odporności organizmu znacząco przyczyniają się do polepszenia jakości życia, dlatego tak dużą uwagę zwraca się na problem niedoboru witaminy D.
Suplementacja witaminy D zmniejsza także ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 1, nowotworów, osteoporozy, tym samym przyczyniając się do wydłużenia naszego życia.
Norma Witaminy D3
Niepokojący jest fakt coraz większej liczby osób, u których stwierdza się niedobór witaminy D. Badanie poziomu witaminy D polega na oznaczeniu stężenie 25-hydroksywitaminy D we krwi, a optymalny wynik zawiera się w przedziale 30–50 ng/ml (75–125 nmol/l).
Niedobór witaminy D3
O niedoborze witaminy D możemy mówić, gdy podczas badania 25-hydroksywitaminy D we krwi, uzyskamy wynik niższy niż referencyjny. Wynik w przedziale 20–30 ng/ml określany jest jako suboptymalny, zaś wynik poniżej 20 ng/ml stanowi niedobór, mogący prowadzić do znacznego pogorszenia stanu zdrowia i zwiększenia ryzyka wystąpienia krzywicy, osteomalacji czy osteoporozy.
Czynnikiem ryzyka niedoboru witaminy, może być zbyt mała ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Zażywanie kąpieli słonecznych w skuteczny sposób może zapobiegać niedoborom. Sposób ten uzupełniania zapasów witaminy D jest jednak uzależniony przede wszystkim od pogody i zamieszkiwanego przez nas obszaru, dlatego też w okresie jesienno-zimowym zaleca się wprowadzenie suplementacji w ilości 1000 jednostek (IU).
Dowiedz się jak uzupełnić witaminę D!
Naturalna Witamina D3
Witamina D, jako jedna z nielicznych może być syntezowana w naszym organizmie, jednak zanim uzyskamy jej formę aktywną, konieczna jest ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Pod wpływem ultrafioletu, w naszej skórze dochodzi do przekształcenia 7-dehydrocholesterolu (pochodnej cholesterolu, prowitaminy D3) do cholekalcyferolu, czyli właściwej witaminy D3. Jednak to nie koniec biochemicznej podróży tego związku, albowiem aby uzyskać aktywność musi zostać on przetransportowany do wątroby, gdzie podlega kolejnym przemianom, zaś forma aktywna witaminy, czyli 1α,25-dihydroksycholekalcyferol, syntezowana jest dopiero w nerkach.
Oprócz możliwości syntezy, witaminę D możemy dostarczyć także z pokarmem korzystając ze źródeł zwierzęcych takich jak ryby (łosoś, dorsz, tuńczyk, śledź, makrela, sardynki, węgorz), tran, wątroba oraz żółtka jaj. Co ciekawe, bardzo małą ilość witaminy znajdziemy także w niektórych grzybach.
Witamina D odgrywa kluczową rolę w wielu przemianach chemicznych, które mają miejsce w naszym organizmie. Pomocne w utrzymaniu prawidłowego poziomu tej witaminy, okazują się kąpiele słoneczne oraz suplementacja. Dobrych źródeł możemy szukać także w pożywieniu.
Literatura:
- Michael F. Holick Neil C. Binkley Heike A. Evaluation, Treatment, and Prevention of Vitamin D Deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab, July 2011, 96(7):1911–19.
- Robert P. Heaney Robert R. Recker James Grote. Vitamin D3 Is More Potent Than Vitamin D2 in Humans. J Clin Endocrinol Metab, March 2011, 96(3):E447–E4.
- Elisabetta Romagnoli Maria Lucia Mascia Cristiana Cipriani. Short and Long-Term Variations in Serum Calciotropic Hormones after a Single Very Large Dose of Ergocalciferol (Vitamin D2) or Cholecalciferol (Vitamin D3) in the Elderly. J Clin Endocrinol Metab, August 2008, 93(8):3015–3020.
- Anthony W Norman. From vitamin D to hormone D: fundamentals of the vitamin D endocrine system essential for good health. Am J Clin Nutr 2008;88(suppl):491S–9S.
- DeLuca HF. The control of calcium and phosphorus metabolism by the vitamin D endocrine system. Ann N Y Acad Sci. 1980;355:1-17.
- https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional/ [dostęp: 13.08.2017]
- Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej- nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia. Warszawa 2012.