Wątroba – budowa i funkcje największego gruczołu w organizmie człowieka

Aktualizacja: 25 listopada, 2020

Niewiele osób zastanawia się podczas jedzenia, który narząd w naszym organizmie będzie miał najwięcej pracy po zjedzonym posiłku. Każdy z nas docenia i wie, jak ważne jest dla nas serce, ale czy tak samo myślimy o wątrobie?

Bardzo często jemy w pośpiechu i nie zastanawiamy się nad tym, co mamy na talerzu. Podjadamy słodycze między posiłkami, lubujemy się w barach szybkiej obsługi, pijemy alkohol i palimy papierosy. Czy zdajemy sobie sprawę, że to właśnie wątroba jest organem odpowiedzialnym za trawienie pokarmu, obieg krwi i przemianę materii? Niemalże każdy organ jest z nią powiązany, więc stan poszczególnych narządów może świadczyć o stanie wątroby.

Budowa wątroby

Wątroba jest największym gruczołem należącym do układu pokarmowego w organizmie człowieka. Położona jest pod prawym łukiem żebrowym, pod przeponą, dzięki temu jest chroniona przed wszelkimi urazami i pokryta jest otrzewną. Z dołu i z góry graniczy z żołądkiem i jelitami. U dorosłego mężczyzny jej waga może wynosić od 1500 – 1700 g, u kobiety 1300 ‑ 1500 g. Wątroba jest organem bardzo dobrze ukrwionym, dlatego ma taki brunatny kolor. Cała jest otoczona błoną łącznotkankową zwaną torebką wątroby. Zbudowana jest z czterech płatów: prawego, lewego, czworobocznego i ogoniastego. Do wątroby prowadzi bardzo dobrze rozwinięty system krwionośny składający się z tętnicy wątrobowej i żyły wrotnej, której rola jest bardzo ważna. Doprowadza do wątroby krew z jelit, żołądka, trzustki, śledziony i pęcherzyka żółciowego. Jest to więc droga, którą wędrują wszelkie substancje wchłonięte przez jelita oraz substancje hormonalne. Rola tętnicy jest równie ważna, ponieważ to za jej pośrednictwem płynie bogata w tlen krew.

Wątroba ‑ funkcje

Wątroba pełni ogrom funkcji w organizmie. Jest odpowiedzialna za wykonywanie około 500 zadań, które mają istotne znaczenia dla życia i ich realizacji nie może się podjąć żaden inny organ. Wyróżnia się funkcje ogólne odnoszące się do pracy wątroby. Możemy mówić o: funkcji magazynującej związki potrzebne do funkcjonowania organizmu; funkcji filtracyjnej, która dotyczy związków wchłoniętych do krwi, jak i do krwi uwolnionych; za powstawanie żółci odpowiada funkcja zewnątrzwydzielnicza; z kolei wewnątrzwydzielnicza odpowiada za wydzielanie do krwi i chłonki ich składników..

Do jej najważniejszych czynności należy między innymi:

• 

  Wątroba położona jest pod prawym łukiem żebrowym, pod przeponą, pokryta jest otrzewną.

  Neutralizuje toksyny takie jak alkohol,

• Produkuje żółć i wydziela ją do przewodów żółciowych,
• Zamienia aminokwasy w tłuszcze,
• Pełni funkcje wydzielnicze,
• Przekształca toksyczny amoniak w mocznik,
• Magazynuje ważne substancje, np. glikogen, żelazo, białko, witaminy A, D i B12,
• Uczestniczy w termoregulacji i procesie krzepnięcia,
• Reguluje równowagę kwasowo – zasadową,
• Wytwarza około 85% wszystkich białek osocza,
• Reguluje stężenie hormonów, np. adrenaliny, estrogenu.

Wątroba jest zatem bardzo ważnym organem, bez którego pozostałe musiałyby pracować cały czas. Głównymi jej funkcjami jest neutralizowanie i pochłanianie substancji toksycznych wytwarzanych przez sam organizm, jak i tych mu dostarczanych. To ona musi sobie poradzić z wypitym alkoholem, zażytymi lekami czy używkami. Negatywnie na jej pracę nie wpływa nawet usunięcie jednego z płatów, jeśli jest to wymagane przy mechanicznym uszkodzeniu lub chorobie. Przed nami Święta, podczas których spróbujemy naszych ulubionych potraw, będziemy się zajadać pysznymi ciastami i sałatkami. To wątroba będzie odpowiedzialna za trawienie tych wszystkich rzeczy. Pamiętajmy o tym, by jej nadmiernie nie obciążać, bo i bez okresu świąt ma ona sporo pracy. Poczytaj również o sylimarolu!