Alergia krzyżowa – objawy i dieta przy alergii krzyżowej
🕣 3 min czytania
Aktualizacja: 7 maja, 2024
Alergia jest znana wszystkim i bardzo powszechna. Obecnie większość z nas wie, lub też domyśla się, iż jest uczulone na jakiś produkt. Zjawisko alergii krzyżowej jest niebezpieczne dla alergików, gdyż może pojawiać się nagle, a jej objawy mogą być niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Warto uważać szczególnie w okresie pylenia, gdyż w wyniku znacznych podobieństw w budowie poszczególnych alergenów współoddziałują one dając wzmożone objawy.
Alergia krzyżowa
Alergia krzyżowa to występowanie reakcji na co najmniej dwa alergeny o podobnej budowie białkowej w jednym czasie. Dotyczy zarówno tych alergenów, które są ze sobą spokrewnione, jak i tych niespokrewnionych ze sobą. Inaczej mówiąc może pojawić się u osoby uczulonej na jeden alergen po kontakcie z innym. Winne są tutaj podobieństwa strukturalne w chemicznej budowie alergenów kontaktowych, pokarmowych, jak i wziewnych. Zdarza się, że przeciwciała klasy IgE, które układ immunologiczny wytwarza w odpowiedzi na kontakt z alergenem nie rozpoznają różnic w budowie poszczególnych antygenów i atakują wszystkie podobne do siebie białka. W efekcie ma miejsce współwystępowanie objawów alergii u osób wykazujących jednoczesną nadwrażliwość na alergeny kontaktowe, wziewne i pokarmowe.
Alergeny krzyżowe
Występuje wiele alergenów, które są zbliżone pod względem budowy chemicznej. W tabeli poniżej podaję te, które najczęściej reagują krzyżowo.
| Pyłek Brzozy | pyłek leszczyny, olszy, jesionu, kasztanowca, drzewa oliwnego, dębu, grabu, buku, topoli, owoce pestkowe (jabłko, gruszka, morela, wiśnia, czereśnia), kiwi, brzoskwinia, mango, seler, marchew, mak, pieprz, trawy/zboża, bylica, rumianek, banan, liczi, pomarańcza, ziemniak (surowy), soja, pomidor (surowy), anyż, curry, papryka, kminek, kolendra, orzechy, lateks. |
| Pyłek leszczyny | pyłek drzew brzozy, olszy, dębu, grabu, buku, orzech laskowy. |
| Pyłek traw | melon, arbuz, pomidor, mąka (żyto, pszenica), brzoza, jesion, drzewo oliwne, rzepak, bylica, słonecznik, owoce pestkowe (jabłko, gruszka, śliwka, brzoskwinia), kiwi, seler, cebula, ryż, lateks. |
| Pyłek bylicy | seler, marchew, przyprawy, brzoza, drzewo oliwne, trawy/zboża, ambrozja, rumianek, złocień (margaretka), słonecznik, owoce pestkowe (jabłko, gruszka, śliwka, brzoskwinia), kiwi, mango, groch, marchewka (surowa), seler, pomidor (surowy), anyż, curry, koper, papryka, pieprz, kminek, kolendra, orzech ziemny i inne orzechy, lateks. |
| Pyłek drzew oliwnych | pyłek jesionu, pyłek ligustru pospolitego, pyłek bzu liliaka. |
| Roztocza kurzu domowego | skorupiaki: krewetki, kraby, ostrygi, ślimaki. |
| Grzyby Alternaria alternata | grzyby Cladosporium herbarium, Candida albinians, Aspergillus fumigatus, Penicillum citrinum, Pusarium solan, lateks. |
| Pióra | jajo kurze, mięso kurze. |
| Sierść kota | mięso wieprzowe. |
| Lateks gumy naturalnej | banan, awokado, kiwi, papaja, ananas, melon, mango, kasztan jadalny, migdały, grejpfruty, seler, ziemniaki, orzechy, pomidory, marchew, papryka, szpinak, sałata, przyprawy, fikus. |
| Mleko krowie | mleko kozie, mleko owcze, mięso wołowe. |
| Seler | brzoza, trawy/zboża, bylica, ambrozja, owoce pestkowe (jabłko, gruszka), mango, melon, ogórek, marchewka (surowa), pomidor (surowy), koper, papryka, pieprz, kminek, kolendra, lateks |
Alergia krzyżowa – objawy
Objawy alergii krzyżowej mogą być różnorodne, zależne są od alergenów, które ją wywołują. Najczęściej związane są one z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego (duszności, kaszel, nieżyt nosa) czy pokarmowego (biegunka, wymioty, nudności, bóle brzucha). U tych osób, które uczulone są na pyłki roślinne spożycie produktów reagujących z nimi krzyżowo jest niezwykle niebezpieczne i objawia się tzw. zespołem alergii jamy ustnej. Charakteryzuje się on występowaniem świądu i pieczenia, a także mrowienia w gardle. Dodatkowo pojawiają się obrzęki warg czy też podniebienia, a niekiedy także języka oraz zajady i pęcherzykowate wykwity. Charakterystyczne jest także łzawienie i przekrwienie spojówek. Co ciekawe mogą pojawić się także symptomy skórne takie jak pokrzywka, rumień, jak również zaostrzenie zmian w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Niekiedy obserwuje się również objawy ogólnoustrojowe – wstrząs anafilaktyczny, które zagrażają życiu.
Alergia krzyżowa – dieta
Najczęściej jest to reakcja między pyłkami roślin a owocami i warzywami. Osoby cierpiące na alergię, czy też alergię krzyżową powinny wystrzegać się surowych warzyw i owoców. Te gotowane, pieczone czy smażone mogą jeść bez większych obaw. Biorąc pod uwagę takie alergeny jak mleko czy pszenica obróbka termiczna nie odgrywa roli. Jest to wynikiem posiadania w budowie chemicznej i strukturalnej takich składników, które nie są wrażliwe na temperaturę. Należy wystrzegać się łączenia zbliżonych do siebie alergenów i ich spożywania. W celu uniknięcia niebezpiecznych dla zdrowia skutków warto zastosować dietę eliminacyjną, szczególnie na okres pylenia szkodzących nam pyłków.
Podsumowując alergia krzyżowa to zjawisko jeszcze nie rozpowszechnione na taką skalę jak popularna alergia, jednak niezwykle niebezpieczna dla alergików. Może rozwijać się powoli i pojawiać nagle. Szczególną uwagę należy zachować szczególnie w okresie pylenia tych pyłków, które nam szkodzą. Wówczas warto zastosować dietę eliminacyjną. Wiedząc jakich produktów alergeny są zbliżone pod względem budowy i wywołują opisywane schorzenie, należy wyeliminować je z diety w trosce o zdrowie i życie.
Autor artykułu:
