Rzepik pospolity – właściwości i zastosowanie

Stanisław Wyspiański zachwycony kwiatem rzepiku pospolitego opisywał go jako żółty warkocz, jednak nie tylko jego złocista barwa zasługuje na uwagę. Napar z ziela warto wykorzystać przy nieżycie żołądka i jelit oraz innych schorzeniach przewodu pokarmowego. Co więcej może okazać się całkiem przydatny do płukania gardła przy infekcjach czy problemach ze skórą.  

Dawniej rzepik był popularny przy leczeniu kamicy żółciowej, schorzeniach przewodu pokarmowego, stąd też kojarzy się go jako „ziele wątrobowe”. Współcześnie nie jest tak popularny, w sprzedaży polecany jako surowiec wspomagający pracę wątroby, żołądka, jelit, również do zewnętrznego stosowania w formie okładów.

Rzepik pospolity

Ziele rzepiku pospolitego (łac. Herba Agrimoniae) należy do rodziny różowatych (łac. Rosaceae). Należy do bylin występujących w Europie, północnej Azji i Ameryce Północnej. W Polsce znany jest jako roślina rosnąca dość pospolicie w zaroślach, na łąkach, przydrożach, zboczach na całym niżu i w niższych partiach gór. Rzepik pospolity charakteryzuje się prostymi łodygami o wysokości 30–100 cm, słabo rozgałęzionych i ulistnionych, ma przerywanopierzaste liście, listki jajowate lub podłużonoeliptyczne. Kwiaty rzepiku są ciemnożółtej barwy, zebrane w luźne grona na wierzchołkach łodyg. Kwitnie w okresie letnim, od czerwca do sierpnia.

Surowiec leczniczy stanowią górne części pędów ok. 25cm, a także liście odziomkowe, bez grubszych łodyg. Następnie surowiec jest poddawany suszeniu, w warunkach naturalnych w cieniu i przewiewie lub w suszarniach ogrzewanych do temp. 400C.

Ziele rzepiku składa się z garbników (ok. 5%), flawonoidów, olejków eterycznych, kwasów organicznych, witamin (B,K, PP), trójterpenów, leukoantocyjanów, fitosteroli, soli mineralnych, bogaty w krzemionkę [1,2].

Rzepik pospolity – właściwości

Rzepik pospolity charakteryzuje się łagodnym działaniem ściągającym na błonę śluzową przewodu pokarmowego, zmniejsza stan zapalny, co jest związane z zawartymi w roślinie garbnikami.

Flawonoidy i olejek eteryczny zawarty w zielu rzepika zwiększają produkcję oraz przepływ żółci z wątroby do pęcherzyka żółciowego i dwunastnicy.

Dodatkowo garbniki oraz flawonoidy mają działanie hamujące stany zapalne i wysięki w błonie śluzowej przewodu pokarmowego. Ziele rzepiku wykazuje działanie przeciwzapalne, stąd wskazany przy infekcjach i stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Stosowany przy biegunkach, będzie łagodził ich przebieg. Co więcej, surowiec charakteryzuje się działaniem antybakteryjnym i przeciwdrożdżakowym. Olejek eteryczny zawarty w surowcu wykazuje korzystne działanie przy występującym trądziku, łagodzi zmiany trądzikowe, dodatkowo garbniki wykazują działanie antyseptyczne [2,3,4].

Rzepik pospolity – zastosowanie

Dawniej leczniczo stosowany był w kamicy żółciowej, zastojach żółci. Wskazany jest w nieżytach żołądka, jelit, przy braku apetytu, występujących wzdęciach. W objawowym leczeniu łagodnych biegunek, przy bólach brzucha, niestrawności. Mocne odwary stosowano antyseptycznie i przeciwzapalnie na skórę, na małych powierzchniowo ranach oraz do przemywania narządów płciowych. Odwar z rzepiku jest również stosowany do okładów, płukania, przemywania przy zapaleniach skóry i błon śluzowych. Wykorzystuje się go także przy zapaleniach gardła do płukania.

Wyciągi z ziela rzepiku wchodzą w skład wielu preparatów stosowanych w leczeniu stanów zapalnych układu moczowo-płciowego i przewodu pokarmowego.

Rosnący na przydrożach rzepik pospolity może się okazać pomocnym surowcem przy występujących biegunkach, bólach brzucha i innych schorzeniach przewodu pokarmowego. Również możemy go wykorzystać do płukania gardła, przy jego infekcjach. Zaś zewnętrznie może być użyteczny jako okład na rany wrzody i siniaki [2,3,4].