Rola GABA w regeneracji powysiłkowej

Aktualizacja: 6 marca, 2025

Kwas gamma aminomasłowy, inaczej GABA stanowi jeden z głównych neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym. Aminokwas ten często kojarzony jest z suplementami ułatwiającymi zasypianie. Jak wiadomo niedobór snu może doprowadzić do zaburzenia równowagi hormonalnej, a tym samym utrudnić rozwój formy sportowej. GABA to preparat, który może wspomóc proces nocnej regeneracji. Osoby chcące dowiedzieć się więcej na temat omawianego aminokwasu, powinny zasiąść wygodnie w fotelu i przeczytać poniższy artykuł. 

GABA

Kwas gamma aminomasłowy (γ-aminomasłowy) inaczej GABA to związek chemiczny należący do aminokwasów nieproteogennych (nie budujących białek), w organizmie człowieka pełni rolę neuroprzekaźnika o działaniu hamującym. Prekursorem dla kwasu g-aminomasłowego jest glutaminian, aminowkas, który jest podstawowym pobudzającym neurotransmiterem w ośrodkowym układzie nerwowym. GABA wykazuje właściwości pozwalające zmniejszyć napięcie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Co więcej, istnieją przesłanki ku temu by twierdzić, że dodatkowa suplementacja kwasem gamma-aminomasłowym może w pewnym stopniu przyczynić się do zwiększenia wydzielania hormonu wzrostu (GH). Przyjmowanie omawianego aminokwasu może okazać się korzystne w przypadku permanentnego przemęczenia, przetrenowania, niewyspania czy chronicznego stresu fizycznego oraz psychicznego. Nie od dziś wiadomo, że wyżej wymienione czynniki mogą skutecznie doprowadzić do zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej, w perspektywie czasu dosłownie rujnując nasze ciężko wypracowane mięśnie. Ponadto takie okoliczności istotnie osłabiają nasz układ odpornościowy, co  sprzyja rozwojowi różnych infekcji. Na podstawie wyżej wymienionych informacji można rzec, iż suplementacja kwasem gamma-aminomasłowym może mieć szczególne znaczenie dla sportowców i osób aktywnych fizycznie uprawiających treningi o wysokiej objętości i intensywności. Na rynku suplementacji możemy spotkać zarówno jednoskładnikowe preaparaty zawierające kwas gamma aminomasłowy, jak i również wieloskładnikowe suplementy wspierające regenerację organizmu z udziałem GABY w składzie.

Działanie GABA

Istnieje wiele kontrowersji wokół suplementacji kwasem gamma-aminomasłowym. Obiegowe teorie głoszą, iż GABA przyjmowana drogą ustną nie przekracza bariery krew-mózg. Warto jednak nadmienić, że wyżej wymienione wnioski zostały sformułowane w oparciu o eksperymenty z udziałem mysz i królików. Co więcej, istnieją dane naukowe wskazujące, że suplementacja  kwasem gamma-aminomasłowym może nieść za sobą szereg korzyści u ludzi. W dostępnych opracowaniach możemy przeczytać o wielu walorach tego aminokwasu, m.in:

• działa uspokajająco i odprężająco
• ułatwia wyciszenie, proces zasypiania;
• zapewnia głęboki sen w fazie R.E.M (co korzystnie wpływa na regulację poziomu hormonu wzrostu w organizmie);
• przyspiesza tempo regeneracji;
• redukuje skutki stresu
• poprawia skupienie uwagi (koncentracja);
• wywiera korzystne działanie na przewód pokarmowy
• przyczynia się do odbudowy ekosystemu jelitowego

GABA a sen

Zależność głosząca, iż przyjmowanie kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) może mieć korzystny wpływ na wydzielanie hormonu wzrostu znalazła potwierdzenie w danych naukowych, jednak omawiany aminokwas jest dość rzadko praktykowanym suplementem przez sportowców w celu zwiększenia produkcji GH, tymczasem dostępne badania naukowe wykazały znacznie lepsze działanie tej substancji na jakość snu. GABA redukuje nadmierne pobudzenie układu nerwowego, innymi słowy możemy poczuć się odprężeni i zrelaksowani. Dzięki temu sen staje się bardziej produktywny i jakościowy. Można zatem zaryzykować stwierdzenie, iż nawet, jeśli śpimy mniej to możemy obudzić się bardziej zrelaksowani i bardziej wypoczęci. Zalecane spożycie oscyluje się w przedziale od 1,3 do 3 g. Niemniej jednak dawkowanie ma charakter wysoce indywidualny i jest zależne przede wszystkim od tolerancji danego organizmu na tę substancję. Na końcu warto nadmienić, iż u niektórych osób mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak np: duszności. Oczywiście nie jest to stan zagrażający życiu.

W suplementacji sportowej, kwas gamma-aminomasłowy (GABA) znajduje swoje zastosowanie przede wszystkim jako produkt poprawiający jakość snu. Jak wiemy, nawet niewielkie niedobory snu mogą upośledzić pracę wielu układów i narządów w organizmie. GABA może stanowić ciekawe rozwiązanie zarówno dla sportowców, jak i osób aktywnych fizycznie. Chciałbym jednak na końcu zaznaczyć, iż suplementy powinny być dobierane i dawkowane adekwatnie do naszych potrzeb fizjologicznych.