Naturalne suplementy dla mężczyzn, kobiet, kobiet w ciąży i seniorów
Suplementy diety to temat trudny. Przez jednych są uwielbiane i spożywane dosłownie na wszystko, przez innych potępiane. Warto pamiętać, że podobnie jak w przypadku wszelkich innych produktów najważniejszy jest skład oraz to z jakich źródeł pochodzą, czy są pochodzenia naturalnego, czy może wyprodukowane syntetycznie. Dowiedz się, które wybrać!
Naturalne suplementy
Suplementy naturalne to te, które swoje składniki czerpią ze źródeł naturalnego pochodzenia. Są to więc ekstrakty z roślin, warzyw czy ziół. Składniki takie charakteryzują się o wiele korzystniejszą biodostępnością, a więc przyswajalnością niż te syntetyczne, powstałe w laboratorium farmaceutycznym. Dodatkowo substancje takie o wiele trudniej przedawkować, zatem są o wiele lepszym i rozważniejszym wyborem. Podobnie jest podczas zakupów w sklepie spożywczym, zamiast zdecydować się na gotową zupę instant z proszku, wybieramy świeże składniki i sami ją przygotowujemy.
Suplementy dla mężczyzn
Bez wątpienia wśród składników diety, o które każdy mężczyzna powinien zadbać znajduje się cynk, który odpowiada za utrzymanie prawidłowego poziomu testosteronu w organizmie. Dodatkowo zadba on o korzystny wygląd włosów, skóry i paznokci, a przecież wygląd to najlepsza wizytówka każdego człowieka. Oczywiście należy pamiętać o magnesie, który oprócz usuwania uczucia zmęczenia, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mięśni i układu nerwowego. Niezwykle ważny jest chrom i selen. Pierwszy z nich przyczynia się do odpowiedniego metabolizmu składników odżywczych, a nawet utrzymania właściwego stężenia glukozy we krwi. Drugi natomiast wspiera prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i układu odpornościowego, ale także wpływa na korzystny wygląd włosów, skóry i paznokci. Ponadto warto zadbać o pokrycie zapotrzebowania na witaminę C, D i B6, które nie tylko wspomagają odporność, ale także usprawniają funkcjonowanie układu krwionośnego, jednocześnie zabezpieczając naczynia przed uszkodzeniami.
Witamina D dodatkowo zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy w późniejszym wieku, a także wcześniejszego osłabienia i zmiękczenia kości. Podobnie jak w innych przypadkach niezwykle istotne okazują się być te witaminy, o czynności antyoksydacyjnej, a więc Witamina A oraz E, które chronią przed szkodami wynikającymi z działalności wolnych rodników, a także stresu oksydacyjnego. Z pewnością niezbędnym makroelementem jest wapń, który podobnie jak witamina D zapobiega wystąpieniu osteoporozy w wieku późniejszym.
Suplementy dla kobiet
Dla każdej kobiety ważny jest wygląd, a skóra sucha, zrogowaciała, zniszczona i pełna zmarszczek to skaza ciężka do usunięcia. Właśnie z tego powodu płeć piękna suplementować powinna witaminy o działaniu antyoksydacyjnym, a więc A, C oraz E, które przyśpieszają regenerację skóry, wspomagają redukcję zmarszczek, a także opóźniają procesy starzenia. Podobnym działaniem charakteryzują się składniki mineralne takie jak cynk, magnez czy selen. O ich prawidłowe stężenie również warto zadbać. Dodatkowo krzem wspomaga syntezę kolagenu w organizmie, dzięki czemu oprócz wzmacniania naczyń krwionośnych wykazuje także działanie „upiększające” wpływające na znaczną poprawę stanu włosów (stają się mniej łamliwe i kruche), a nawet opóźnia ich siwienie. Ze względu na bardzo często występujące niedobory witamin E, D oraz kwasu foliowego zalecana jest ich suplementacja.
Odpowiednie stężenie kwasu foliowego jest niezwykle istotne, zwłaszcza dla kobiet, które planują ciąże lub są w wieku rozrodczym, gdyż jego niedobór prowadzi do rozwoju niebezpiecznych dla zdrowia i życia dziecka wad. Poza tym odpowiada on za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a jego prawidłowe stężenie zapobiega wystąpieniu chorób otępiennych (Parkinson, Alzheimer). Jego duże ubytki w organizmie kobiet związane są z krwawieniami miesięcznymi, właśnie dlatego bardzo często wśród płci pięknej zdarzają się niedokrwistości wywołane niedoborem tegoż składnika.
Witamina E odpowiada za poprawę wyglądu skóry i paznokci, a także wpływa niesłychanie korzystnie na płodność, można skusić się o tezę, iż jest niezbędna do jej zachowania. Witamina D natomiast jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego, czyli zapobiega wystąpieniu osteoporozy w przyszłości. Szczególnie istotna jest witamina B12 obecna jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jej niedobór jest dość popularny, szczególnie wśród wegan. Stan ten jest niebezpieczny, gdyż upośledza wytwarzanie czerwonych krwinek i prowadzi do anemii, dodatkowo może zwiększać ryzyko zachorowania na choroby psychiczne, osteoporozę czy niektóre nowotwory.
Suplementy w ciąży
Jednym z niezbędnych składników mineralnych dla kobiet w ciąży jest magnez, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego oraz tkanki kostnej, mięśniowej i co ważne układu nerwowego. Właśnie z tego ostatniego powodu jego niedobór w tym okresie jest bardzo niebezpieczny i może prowadzić do rozwoju wad płodu. Dodatkowo istotne są kwasy tłuszczowe omega-3, a w szczególności kwas DHA, których odpowiednia ilość w organizmie zmniejsza ryzyko rozwoju alergii u dzieci w wieku późniejszym, a także astmy oskrzelowej. Ponadto umożliwia to prawidłowy rozwój dziecka, przede wszystkim pod względem układu nerwowego oraz prawidłową masę urodzeniową.
Bardzo ważny jest, jak większości wiadomo, kwas foliowy, który kobieta powinna przyjmować minimum 2 lata przed planowanym zajściem w ciążę. Dzięki jego obecności w diecie ryzyko wystąpienia wad rozwojowych, w tym cewy nerwowej zmniejsza się do zera. Z pewnością do składników mineralnych, na które organizm zwiększa zapotrzebowanie w trakcie ciąży, zalicza się jod. Dziecko przed narodzinami nie ma prawidłowo wykształconej tarczycy i nie potrafi wytwarzać hormonów tego gruczołu, zatem pobiera je od matki. Nieodpowiednie dostarczenie tegoż pierwiastka z dietą może skutkować opóźnieniem rozwoju umysłowego dziecka, a także zaburzeniami neurologicznymi, zatem jego suplementacja jest istotna. Jednocześnie trzeba zapewnić odpowiednie spożycie żelaza oraz wapnia w diecie. Żelazo bowiem w niedostatecznej ilości wpływa na nieprawidłowe kształtowanie się mózgu dziecka. Jest to także niezwykle istotny składnik dla prawidłowego funkcjonowania łożyska, a także dotlenienia macicy. Wapń natomiast odpowiada za prawidłowy rozwój dziecka, a w szczególności jego układu kostnego
Suplementy dla seniorów
Bez wątpienia osoby starsze i nie tylko oni powinni suplementować witaminę D, której udział w produktach żywnościowych jest niewielki, a jej głównym źródłem w naszym organizmie jest skóra. Dzieje się tak, ponieważ syntetyzuje się ona właśnie tam, dzięki promieniom słonecznym. Ogólnie przyjętą zasadą jest, iż dostarczenie tego składnika z preparatem farmaceutycznym powinno odbywać się wtedy, kiedy nasza ekspozycja na słońce jest niewielka, a więc w miesiącach od października do marca, jednak w ostatnich czasach odnotowano znaczący wzrost jej niedoborów wśród ludzi w różnym wieku, dlatego uznaje się, że jest to jedna z niewielu witamin konieczna do suplementacji w ciągu całego roku. Dodatkowo u osób starszych często pojawia się upośledzenie syntezy skórnej, a także przewlekłe choroby nerek czy wątroby, które również zmniejszają poziom tegoż składnika w organizmie. W przypadku seniorów jest to o tyle ważne, gdyż niedostateczne stężenie witaminy D w organizmie zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy, a także cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia tętniczego, a także niektórych nowotworów.
Ponadto warto zadbać o odpowiednią podaż wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, a szczególnie tych z rodziny omega-3, gdyż znajdują się w takich produktach jak tłuste ryby morskie, które dość rzadko są spożywane wśród Polaków, tym bardziej seniorów. Ich niedobór może być tragiczny dla zdrowia, gdyż wywołuje zmiany w niektórych parametrach komórek, a także powoduje zaburzenia krążenia oraz funkcjonowania mózgu. Niezwykle istotne okazują się być witaminy, ze względu na ich antyoksydacyjną aktywność, a więc zapobiegającą rozwoju nowotworów, chorób otępiennych (Alzheimer, Parkinson), a także schorzeń sercowo-naczyniowych, dlatego należy dbać o odpowiednie stężenie witamin z grupy B, przede wszystkim B6, a także B12, których niedobór jest również powszechny. Poza tym kwas foliowy odgrywa znaczącą rolę, szczególnie w przypadku układu nerwowego i związanych z nim chorób otępiennych. Podobnie w przypadku witaminy A, E i C, które wykazują bardzo silny charakter przeciwutleniający. Poza wyżej wymienionymi właściwościami, to właśnie te witaminy odpowiadają za efekt opóźniający procesy starzenia i wzmagający redukcję zmarszczek. Analizując składniki mineralne, bez wątpienia warty uwagi jest wapń, gdyż to właśnie on zapobiega wystąpieniu osteoporozy, która coraz częściej dotyka osoby starsze. Znajduje się on w produktach mlecznych, których zwykle występuje niedobór w zwyczajowej diecie emeryta.
Kolejny makroelementem, którego suplementację warto rozważyć jest magnez. Jest niezwykle ważny z tego względu, że odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i co ważniejsze samego mięśnia sercowego. Nieprawidłowa ilość krzemu wpływa na pogorszenie kondycji włosów i paznokci, a także siwienie włosów, stąd dostarczanie tego składnika diety jest również niezwykle istotne. Przydatna może okazać się lecytyna – wpływająca na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mózgu; żeń-szeń, który wspomaga koncentrację i pamięć czy miłorząb japoński poprawiający procesy poznawcze. Z wiekiem bardzo często pogorszeniu ulega wzrok, dlatego warto zakupić suplement dostarczający luteinę, która hamuje procesy degeneracyjne wzroku, a także chroni oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego.
Podsumowując naturalne suplementy diety to preparaty, po które z pewnością warto sięgnąć rezygnując z tych syntetycznych. Dodatkowo składniki mineralne, których zapotrzebowanie często nie jest pokryte z dietą nieznacznie różnią się w zależności od płci. Wraz z wiekiem różnica ta pogłębia się, zatem osoby starsze stanowią odrębną grupę. W każdej grupie jednak niezwykle istotny okazuje się magnez, wapń i witamina D. Niedostateczne spożycie witamin i składników mineralnych wiąże ze sobą niekorzystne, a niekiedy nawet niebezpieczne skutki, zatem warto dbać o ich odpowiednie spożycie.
Literatura:
- A. Wianecka: „Wpływ diety i suplementów diety na proces starzenia się skóry”, Postępy Dietetyki w Geriatrii i Gerontologii, 4(2): 30-35, 2016.
- D. Granda, A. Białecka, J. Kałuża, B. Pietruszka: „Wybrane czynniki żywieniowe związane z zachowaniem zdolności poznawczych osób starszych – część I. Witaminy.”, Postępy Dietetyki w Geriatrii i Gerontologii, 1(3): 5-14, 2017.
- E. Stefańska, L. Ostrowska, D. Czapska, J. Karczewski: „Ocena zawartości witamin w całodziennych racjach pokarmowych kobiet o prawidłowej masie ciała oraz z nadwagą i otyłością.”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(65), 286-294, 2009.
- H. Bojarowicz, P. Dźwigulska: „Suplemety diety. Część II. Wybrane składniki suplementów diety oraz ich przeznaczenie.”, Hygeia Public Health, 47(4): 433-411, 2012.
- J. Nowak, K. Kulik-Kupka, A. Brończyk-Puzoń, B. Zubelewicz-Szkodzińska: „Witamina D u osób starszych – niedobory, suplementacja.”, Postępy Dietetyki w Geriatrii i Gerontologii, 1: 9-13, 2016.
- K. Czajkowski, M. Czerwionka-Szaflarska, J. Charzewska, A. Chybicka, A. Dobrzańska, D. Gruszfeld, J. R. Imiela, T. Jackowska, E. Helwich, M. Kaczmarski, R. Poręba, J. B. Książyk, R. Lauterbach, W. Lukas, H. Mojska, S. Radowiski, J. Ryżko, P. Socha, J. Szczapa: Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3.”, Pediatria Polska, 11-22. 2010, 597-603.
- K. Kulik-Kupka, B. Zubelewicz-Szkodzińska: „ Choroby otępienne a żywienie – witaminy i kwasy tłuszczowe.”, Postępy Dietetyki w Geriatrii i Gerontologii, 3: 4-9, 2016.
- R. Poręba, K. Drews, A. Karowicz-Bilińska, P. Oszukowski, L. Pawelczyk, S. Radowicki, M. Spaczyński, J. Szczapa: „Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie suplementacji witamin i mikroelementów podczas ciąży.”, Ginekol. Pol. 2011, 82, 550-553.