Kuchnia szwedzka – charakterystyka, tradycyjne dania, tradycje, przepisy
Aktualizacja: 3 kwietnia, 2024
Kuchnia szwedzka uchodzi dziś za jedną z najzdrowszych na świecie. Dania wykonywane z lokalnych i naturalnych produktów zawierają mnóstwo witamin i minerałów. Szwedzi zresztą dbają, aby każdy ich posiłek zawierał odpowiednią ilość cennych składników.
Kuchnia szwedzka – charakterystyka
Kuchnia szwedzka wykreowała swoje tradycyjne dania stosunkowo niedawno. Początkowo pozostawała pod silnym wpływem państw europejskich i bliskowschodnich. Dużą rolę w jej kształtowaniu odgrywała także kuchnia polska a nawet turecka.
Kolejnym czynnikiem, który miał ogromny wpływ na kuchnie szwedzką było położenie kraju. Bliskość morza to bliskość do bogatego źródła ryb, które stanowią podstawę kuchni skandynawskiej. W Szwecji szczególnie popularny jest śledź spożywany w każdej postaci.
Położenie na dalekiej północy owocuje długimi zimami, w czasie których mieszkańcy nie mieli dostępu do świeżej żywości. To wymusiło na nich wynalezienie sposobów przechowywania ryb, warzyw i owoców. Dziś na przykład ryby nadal dostępne są w każdej możliwej postaci: suszonej, kiszonej, wędzonej.
Kuchnia szwedzka – tradycyjne dania
Oprócz ryb, które spożywa się naprawdę często, kuchnia szwedzka posiada również dania mięsne i jarskie. Jednym z najbardziej tradycyjnych dań mięsnych jest Köttbullar, czyli klopsiki mięsne. Niewiele większe od orzecha włoskiego wykonane są z mięsa wieprzowego. Dużą popularnością cieszy się również marynowany lub wędzony łosoś z warzywami.
Surströmming to kiszony śledź. Danie to jest charakterystyczne dla Szwecji i chyba tylko oni potrafią to zjeść. Połowy śledzi odbywają się w kwietniu i maju. Już wtedy świeże ryby poddaje się procesowi kiszenia w puszkach, które mają być gotowe na 24 czerwca, czyli święto powitania lata. Kiszony śledź to główne danie tego dnia, a jego spożywanie wiąże się z długoletnią tradycją. Niestety zapach tej ryby często zniechęca podróżnych do jej spróbowania.
Kuchnia szwedzka znana jest również z gęstych i sycących zup rybnych. Idealnie rozgrzewają zimową porą. Na północy kraju, gdzie znajdują się hodowle reniferów, mięso z tych zwierząt, również stanowi podstawę wielu dań. Renskav to podłużne kawałki mięsa reniferów suszone bądź mrożone, które następnie smaży się na patelni.
Szwedzi, co może czasami dziwić, piją bardzo dużo mleka. Prawie do każdego posiłku nawet do obiadu i to nie tylko dzieci. Najlepiej, gdy jest schłodzone. Stanowią również naród, który spożywa najwięcej kawy.
Dawniej cukier był niezwykle drogi i mało dostępny w Szwecji, dlatego stawał się oznaką dobrobytu. Z tego powodu Szwedzi potrafili słodzić wszystko i to w dużych ilościach. Dziś już odchodzą nieco od tego zwyczaju, choć i tak wiele dań w Szwecji może wydawać się mocno przesłodzone.
Szwedzi przy hucznych zabawach piją zazwyczaj wódkę lub piwo. Jak piwo jest łatwo dostępne, tak sprzedaż mocniejszych alkoholi jest poddawana wielu restrykcjom. Można je kupić jedynie w wyznaczonych sklepach.
Kanelbulle to tradycyjna bułka drożdżowa z cynamonem posypana cukrem. Szwedzi mają wiele słodkich wypieków i ciast nadziewanych marcepanowym kremem. Lubują się także w różnego rodzaju tartach zarówno słodkich, jak i wytrawnych.
Kuchnia szwedzka – tradycje
Nieodłącznie z kuchnią szwedzką kojarzy się szwedzki stół. Tradycja ta wywodzi się z dawien dawna, kiedy odległości pomiędzy kolejnymi domostwami były bardzo duże. Gospodarz zapraszając znajomych i sąsiadów na ucztę nigdy nie był pewien, kiedy goście nadejdą. Szwedzki stół okazał się w takim wypadku niezwykle pomocny. Ustawiano na stole wszystkie dania i przekąski, a goście sami decydowali co, kiedy zjedzą oraz kiedy wymienią talerz.
Tradycyjny obiad szwedzki składa się z zazwyczaj z 5 posiłków. Najpierw podawane są przystawki, są to śledzie, twarde sery i pieczywo, później dania rybne, a następnie podawane są sałatki i zimne dania mięsne. Dopiero wtedy nadchodziła pora na ciepłe dania i dania bezmięsne. Wszystko wieńczył pyszny deser.
W sierpniu Szwedzi obchodzą święto raka. W tym czasie nie sposób uniknąć tego skorupiaka. Obecny jest wszędzie, na serwetkach, sztućcach, jako ozdoby lokali, w których gra muzyka z „rakiem” jako przewodnim tematem. Oczywiście na talerzach również go nie brakuje, w różnych formach i sposobach przyrządzenia. Nic dziwnego szwedzka odmiana „królewskiego raka” nie ma sobie równych na całym świecie.
Kuchnia szwedzka – przepisy
Składniki:
- 300g mięsa mielonego
- 3,5 łyżki bułki tartej
- 1 łyżka startej cebuli
- 1 jajko
- sól i pieprz
- masło lub margaryna do smażenia
Sposób przygotowania: tartą bułkę zalać wodą (100 ml) i odstawić na parę minut. Następnie dodać pozostałe składniki i mieszać do powstania elastycznej masy. Formować w dłoniach małe kuleczki i smażyć na wolnym ogniu do uzyskania złotego koloru.
Składniki:
- 8 sprawionych (po 4 do każdego sosu) matjasów
Marynata
- 1/2 szklanki białego octu winnego
- 2 łyżki cukru
- sól i biały pieprz do smaku
Dressing 1
- 1 posiekana czerwona cebula
- 1 szklanka kwaśnej śmietany
- sól, pieprz
Dressing 2
- 3 łyżki musztardy
- 1 szklanka kwaśnej śmietany
- 1/2 łyżeczki curry
- biały pieprz
Sposób przygotowania: śledzie kroimy na dwucentymetrowe kawałki. Robimy marynatę. Wszystkie jej składniki mieszamy i podgrzewamy na wolnym ogniu, aż do wrzenia, następnie zdejmujemy z ognia i studzimy. Marynatą zalewamy pokrojone matiasy i odstawiamy pod przykryciem na 24 godziny. Przygotowujemy dressingi, mieszając wszystkie składniki. Zamarynowane śledzie odsączamy z zalewy i mieszamy po połowie z dressingami, następnie odstawiamy na kolejne 24 godziny w chłodnej miejsce.
Składniki:
Na 20 sztuk:
- 25 g świeżych drożdży
- 250 ml mleka
- szczypta soli
- 100 g cukru
- 700 – 800 g mąki pszennej
- 1 jajko do posmarowania
- 100 g perłowego cukru do dekoracji
Nadzienie:
- 50 g masła
- 50 g cukru
- 2 łyżki cynamonu
Sposób przygotowania: utrzyj drożdże z cukrem w misce i zalej podgrzanym mlekiem. Dodaj mąkę i sól i wyrabiaj ciasto, aż będzie gładkie i elastyczne, 15 minut przy pomocy asystenta kuchennego. Zostaw ciasto do wyrośnięcia pod przykryciem, aż podwoi objętość. Wyłóż ciasto na stolnicę i rozwałkuj na kształt prostokąta. Utrzyj masło z cukrem i cynamonem i rozprowadź równomiernie na cieście. Zwiń prostokąt w rulon i podziel na kawałki, około 2 cm grubości. Ułóż bułeczki na blasze pokrytej pergaminem i zostaw je do wyrośnięcia pod przykryciem, na 30 minut. Posmaruj bułeczki rozmąconym jajkiem, posyp perłowym cukrem i piecz w temperaturze 250 º C, około 10 minut.
Literatura:
Przepisy pochodzą ze stron:
http://codojedzenia.pl/
http://www.swedenabroad.com/pl-PL/
http://przepisy.magazyn-kuchnia.pl
Najwięcej kawy piją Finowie a nie Szwedzi. Szwedzi są na szóstym miejscu.