Jarzębina – sok, nalewka, wino. Przetwory z jarzębiny: dżem, konfitura

🕣 4 min czytania

Aktualizacja: 27 maja, 2024

Jarzębina jest drzewem doskonale znanym każdemu. Można ją spotkać w lasach, parkach i przydomowych ogrodach. Jest smakowitym pożywieniem dla zwierząt leśnych i ptaków. Niestety nie każdy wie, że surowiec ten znakomicie sprawdza się także jako lek na zapalenie układu moczowego czy nadciśnienie, a nawet na biegunki.

SPIS TREŚCI

Jarzębina

Jest niezwykle bogata w kwasy organiczne, garbniki, a także witaminę A, B, E, PP oraz K, a także miedź i magnez. Zawartość witaminy C jest nawet większa niż w cytrynie! Występuje zwykle w postaci krzewu lub niewielkiego drzewa. Najczęściej uznawana jest za roślinę ozdobną. Maksymalna wysokość, jaką może osiągnąć to 15 m. Charakteryzuje się jasną i gładką korą, a także promienistymi, białymi kwiatami, zebranymi w baldachy i prawie kulistymi owocami, barwy szkarłatno-czerwonej. Na surowo jest całkowicie niejadalna i może wywoływać wymioty oraz biegunkę. Kwiatostany jarzębiny zbiera się w maju, a następnie suszy w zacienionych miejscach z dostępem tlenu. Po wysuszeniu całość należy otrzeć na sitach, odrzucając szypułki. Owoce są gotowe do zbioru jesienią, najlepiej po pierwszych przymrozkach, kiedy ich smak staje się mniej gorzki i łagodniejszy. Kolejnym krokiem jest ich wysuszenie w ogrzewanych suszarniach w temperaturze ok. 30ᴼC, a następnie w 60ᴼC.

Jej działanie jest szerokie i obejmuje wiele układów organizmu. Wśród korzystnych efektów jej spożywania można wymienić m.in. zwiększenie wydalania moczu. Wykazuje także właściwości przeciwzapalne nie tylko w obrębie dróg moczowych, ale również błon śluzowych przewodu pokarmowego, dlatego zastosowanie znajduje w przewlekłych jego nieżytach. Ponadto odznacza się czynnością lekko ściągającą, a nawet przeciwbiegunkową. Ważną cechą jarzębiny jest jej aktywność przeciwmiażdżycowa, w związku z tym skuteczna jest w terapii zaburzeń krążeniowych, jak arterioskleroza czy choroba nadciśnieniowa. Ze względu na bogaty skład pod względem witamin, może być stosowana przy awitaminozach, czyli niedoborach witamin.

Sok z jarzębiny

Przepis na sok z jarzębiny jest bardzo prosty. Warto go wypróbować.

Przepis na sok z jarzębiny

Składniki:

1 kg owoców jarzębiny
0,5 kg cukru

Przygotowanie: owoce oddziel od szypułek i umyj dokładnie. Następnie zasyp całość cukrem w garnku i zostaw na ok. 5h. Po upływie wskazanego czasu gotuj zawartość naczynia przez 30–40 minut. Gotowy sok przestudź, odcedź i przelej do butelek.

rozwiń

Taki sok można spożywać w ilości 1 łyżeczki przed każdym posiłkiem w przypadku nadkwasoty, czy też jako dodatek do herbaty w celu profilaktyki w.w chorób.

Nalewka z jarzębiny

Z jarzębiny można przygotować także nalewkę. Dla wielbicieli domowych alkoholi przedstawiamy przepis.

Przepis na nalewkę z jarzębiny

Składniki:

1 kg owoców jarzębiny
1 l spirytusu
1 l wody
0,5 kg cukru
Sok z 1 cytryny

Przygotowanie: owoce umyj i sparz wrzątkiem, by pozbyć się goryczy. Następnie umieść je w dużym słoju oraz zasyp cukrem. Dodaj sok z cytryny oraz roztwór wody ze spirytusem (0,5 l wody oraz o,5 l spirytusu). Słoik zakręć i odstaw na ok. 3 tygodnie. Po tym czasie zlej powstały płyn, a pozostałe w słoju owoce zalej pozostałością wody i spirytusu. Ponownie odstaw całość na 3 tygodnie w zacienione miejsce. Kiedy wskazany czas upłynie, owoce odcedź i połącz oba płyny ze sobą oraz rozlej całość do butelek. Pozostaw nalewkę na leżakowanie, na czas 6 tygodni, po czym ciesz się smakiem i szeregiem właściwości tegoż rozgrzewającego trunku.

rozwiń

Wino z jarzębiny

Jarzębina jest także dobrym surowcem na wino.

Przepis na wino z jarzębiny

Składniki:

3,2 kg owoców jarzębiny
4 kg cukru
8 l wody
25 g kwasku cytrynowego
Drożdże winiarskie
Pożywka dla drożdży

Przygotowanie: Owoce umyj osusz, a następnie spakuj w woreczki lub pudełeczka i włóż do zamrażarki na 6 dni. Po upływie wyznaczonego czasu rozmroź jarzębinę i zalej wrzącą wodą. Zamieszaj całość i przelej do balonu. W pozostałej ilości wody rozpuść cukier i zagotuj całość, po czym ostudź i dodaj do owoców. Kwasek cytrynowy rozpuść w połowie szklanki wody (przegotowanej!) i dodaj do reszty. Na koniec dodaj pożywkę oraz drożdże i pozostaw do sfermentowania. Kiedy wino będzie gotowe zlej do butelek i zakorkuj.

rozwiń

Przetwory z jarzębiny – konfitura, dżem

Ze względu na korzystny wpływ jarzębiny na układ trawienny (i nie tylko), powinna gościć w naszym menu jak najczęściej. Dlatego też warto przygotować inne przetwory, które mogą gościć na naszym stole cały rok.

Przepis na konfiturę z jarzębiny

Składniki:

1 kg owoców jarzębiny
1,5 kg cukru
0,6 l wody

Przygotowanie: wodę zagotuj, wsyp cukier i rozpuść go dokładnie, przygotowując syrop. Owoce umyj i przelej wrzątkiem lub zamroź na 1–2 dni (w celu pozbycia się goryczy), a następnie zalej wystudzonym syropem. Następnego dnia syrop należy zlać, ponownie zagotować i ostudzić, a także znów zalać owoce. Trzeciego dnia dogotuj konfitury na małym ogniu, aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Czas pracy można skrócić, a całość przygotować w ciągu jednego dnia, jednak istnieje ryzyko, że owoce się pomarszczą.

rozwiń

Przepis na dżem z jarzębiny

Składniki:

1 kg owoców jarzębiny
0,5 kg cukru

Przygotowanie: owoce oczyść, pozbądź się goryczki (rady w przepisach powyżej). Następnie zalej wodą tak, by je zakryła. Podgrzewaj całość na małym ogniu, aż woda zacznie wrzeć. Zlej wywar, a owoce zalej ponownie wodą, tym razem jednak wrzącą. Gotuj całość na małym ogniu. Po upływie 15 minut dodaj cukier. Ciągle mieszając podgrzewaj kolejne 15 minut. Gotowy dżem przełóż do czystych i osuszonych słoiczków, zakręć oraz przykryj kocem, by stygły powoli.

rozwiń

Podsumowując jarzębina jest owocem o wielu korzystnych właściwościach dla naszego organizmu. Wpływa nie tylko na układ moczowy i pokarmowy, ale także krwionośny i wydalniczy. Przetwory wykonane z udziałem opisywanego surowca są pyszne w smaku i pozwalają nam zachować jej właściwości na dłużej.

Literatura:

P. Mattila, J. Hellström, R. Törrönen: „Phenolic acids in berries, fruits, and beverages.”, J Agric Food Chem. 2006 Sep 20;54(19):7193-9.
A. T. Hukkanen, S. S. Polonen, S O. Karenlampi, H. I. Kokko: „Antioxidant Capacity and Phenolic Content of Sweet Rowanberries.”, J. Agric. Food Chem. 2006, 54, 112−119.
A. Skarżyński: „Zioła czynią cuda.”, Agencja Wydawnicza Comes, Warszawa, 1994.
A. Ożarowski, W. Jaroniewski: „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie.”, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa, 1987.
J. Muszyński: „ Ziołolecznictwo i leki roślinne (Fytoterapia).”, Wydawnictwo Prawnicze i Naukowe, Warszawa, 1951.

Opublikowano ponad miesiąc temu

Oceń artykuł

5/5 - (1 głosów)

Autor artykułu:

Paulina Chrzan , Dietetyk z zamiłowaniem do zawodu. Szczególnym zainteresowaniem darzy dietetykę kliniczną, której różne koncepcje i nowości na bieżąco weryfikuje z aktualnymi i rzetelnymi badaniami naukowymi.

Udostępnij na FB

Wyślij na e-mail

Dodaj do ulubionych