Interakcje leków z żywnością, zobacz co wpływa na ich wchłanianie

Zażywamy coraz więcej lekarstw zarówno tych, które przepisze nam lekarz, ale i tych, które kupujemy sami, by uniknąć wizyty w przychodni. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, jakie interakcje mogą zajść miedzy przyjmowanymi lekami, a suplementami oraz tym co jemy.

Interakcje z lekami zachodzą nie tylko między żywnością, którą określamy mianem „niezdrowej” zawierającej liczne konserwanty i aromaty, ale również z żywnością ekologiczną. Zarówno zmniejszenie jak i zwiększenie wchłaniania leku może okazać się niebezpieczne dla zdrowia.

Interakcje z żywnością

Interakcja doprowadza do zmiany działania farmakodynamiki leku lub substancji odżywczej. Obserwuje się dwie relacje:

• określony lek może wpłynąć na przyswajalność składników pokarmowych. Wiąże się to z możliwością wystąpienia działań niepożądanych i skutków ubocznych,
• żywność wpływa na działanie leku. W tym wypadku, efektem może być długotrwałe leczenie wynikające z braku widocznych rezultatów lub potrzeba zmiany leku na inny.

Interakcje zależne są od wielu czynników. Miedzy innymi od tego, jak szybko lek będzie się uwalniał z tabletek lub kapsułek, w jakim czasie będzie się wchłaniał, transportował i wydalał z organizmu. Składniki naszej codziennej diety mogą powodować zmiany we wchłanianiu, metabolizmie i wydalaniu leku. Absorpcja zachodzi, gdy lek spożywany jest 1,5 godziny przed lub 2 godziny po posiłku. To co zjemy może bezpośrednio przyczynić się do utrudnienia lub lepszego wchłaniania leku. Jeśli na talerzu znajdą się składniki bogate w tłuszcz, to przyspieszą i zwiększą jego wchłoniecie, co może wywołać reakcje niepożądane. Z kolei talerz zasobny w duże ilości węglowodanów opóźni absorpcję, co utrudni dostrzeżenie efektów leczenia.

Produkty utrudniające wchłanianie leków

Jeśli zażywamy leki na niewydolność krążenia i zaburzenia rytmu serca lub leki przeciwdepresyjne to musimy zwrócić uwagę na produkty zawierające błonnik pokarmowy (płatki owsiane, chleb razowy czy też otręby), gdyż powoduje on zmniejszenie wchłaniania tychże leków. Utrudnienie absorpcji, medykamentów zawierających żelazo, może być spowodowane popijaniem ich herbatą, bowiem zawarta w herbacie tanina tworzy z żelazem trudno wchłaniające się związki chemiczne. Nie zalecane jest także popijanie lekarstw mlekiem, ponieważ może zmniejszyć ono lub całkowicie uniemożliwić ich działanie, ale także spowodować wystąpienie nudności i bólów brzucha. Mleko rozpuszcza otoczkę tabletki, przez co uwolniony lek podrażnia błonę śluzową żołądka. Produkty mleczne (jogurty, sery) mogą przyczynić się do złego wchłaniania leków podawanych w przypadku zakażeń dróg oddechowych i moczowych. Wykazano, że przyjmowanie tych leków i łączenie ich z mlekiem, twarogami czy też białymi serami może zmniejszyć o około 50% ich stężenie we krwi, co wydłuża, a nawet uniemożliwia leczenie.

Produkty zwiększające wchłanianie leków

Posiłek zbyt obfity w tłuszcze (jajka, bekon, duża ilość masła, smalec, pełnotłuste mleko) może wywołać u osób zażywających leki przeciwpasożytnicze działania niepożądane w postaci bólów i zawrotów głowy, kaszlu, łysienia, świądu i zmian skórnych. Te skutki uboczne wraz z zaburzeniem świadomości i zaburzeniami rytmu serca, mogą pojawić się również podczas przyjmowania leków przeciwgrzybicznych i trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Leki, które zawierają teofilinę, w zetknięciu z pokarmem nadmiernie obfitym w tłuszcze, może doprowadzić do tachykardii, zaburzeń rytmu serca, bólów głowy oraz zaburzeń snu. Przyjmowany pokarm wpływa także na metabolizm leku. Przykładowo, popijanie preparatów w leczeniu nadciśnienia sokiem z grejpfruta powoduje obniżenie ciśnienia krwi i bóle głowy.

O czym należy pamiętać?

• Należy czytać ulotkę danego leku i stosować się do jej zaleceń,
• wszelkie tabletki i kapsułki najlepiej popijać letnią wodą, bo zbyt wysoka temperatura zmniejsza ich skuteczność, sok z grejpfruta może zmienić metabolizm leku, a herbata lub kawa utrudnić jego absorpcję,
• leki należy zażywać między posiłkami (w odstępie 2 godzin), a nie w trakcie ich spożywania,
• nie należy przyjmować preparatów witaminowo-mineralnych w tym samym czasie, co leki, ponieważ mogą one zaburzać ich wchłanianie,
• łączenie leków z alkoholem jest zakazane!

Dieta wpływa nie tylko na nasze zdrowie i samopoczucie, kiedy jesteśmy zdrowi, ale jest również ważna podczas przyjmowania leków. Nasze codzienne pożywienie może oddziaływać na farmaceutyki, które zażywamy. Jedzenie obfite w błonnik, produkty mleczne oraz herbata utrudniają odpowiednie wchłanianie lekarstw, przyczyniając się do pojawienia skutków ubocznych. Z kolei posiłki zbyt bogate w tłuszcze mogą przysporzyć wielu niepożądanych efektów, jak bóle głowy, nudności czy wymioty. Przyjmując w danym okresie medykamenty musimy być świadomi niepożądanych interakcji, aby nie wyrządzić sobie krzywdy oraz, aby preparaty przyniosły pożądany skutek.