Forskolina – właściwości, zastosowanie i suplementy diety z pokrzywą indyjską

Aktualizacja: 14 października, 2019

Rynek suplementów diety oferuje nam coraz nowsze środki wspomagające odchudzanie. Choć w zdecydowaną większość nie warto inwestować, są wśród nich takie, które faktycznie mogą wspomóc redukcję tkanki tłuszczowej oraz polepszyć ogólne samopoczucie. Jednym z nich jest forskolina zawarta w pokrzywie indyjskiej. Jakie są właściwości i zastosowanie tego związku roślinnego i jakie korzyści zdrowotne można z niego czerpać?

Pokrzywa indyjska

Coleus z rodziny Labiatae jest wieloletnią rośliną ozdobną, której szereg odmian różni się ubarwieniem i wzorem liści, przypominając nieco wyglądem pokrzywę rosnącą w Polsce. Spotkać można ją w ciepłym, subtropikalnym klimacie krajów Azji Południowo-Wschodniej. Znane są również nazwy: pokrzywka indyjska, Pochwiatka, Szałwia indyjska, Koleus i Coleus forskohlii.

Forskolina – właściwości

Coleus forskohlii to odmiana pokrzywy szczególnie zasobnej w coleonol, związek zwany też forskoliną. Wyciąg z korzenia tej rośliny od dawna stosowany był w tradycyjnej medycynie hinduskiej m.in. w chorobach układu krążenia, oddechowego, moczowego i bezsenności. Dziś liczne publikacje potwierdzają wielokierunkowy wpływ forskoliny na organizm. Wspomniany wcześniej coleonol zawarty w pokrzywie indyjskiej, zwiększając stężenie cAMP aktywuje enzym (cyklazę adenylową). Modyfikuje on wiele procesów oddziałując (jako inhibitor i antagonista) na specyficzne białko i wyzwalając szereg kaskadowych reakcji w komórce oraz uwalniając kolejne przekaźniki do innych komórek [1]. Podobne działanie, polegające na aktywacji cyklazy adenylowej, wykazują również lipolityczne hormony takie jak epinefryna (adrenalina), jednak w przeciwieństwie do nich, forskolina nie wywiera negatywnego działania na ośrodkowy układ nerwowy, omijając niepożądane efekty uboczne (nerwowość, niepokój).

Forskolina – zastosowanie

Forskolina jest substancją, którą z powodzeniem można stosować w:

• stanach zapalnych, zarówno ostrych, jak i przewlekłych – zahamowane zostają procesy zapalne, wysiękowe i bólowe;
• niedoczynności tarczycy – pobudza czynności gruczołu tarczycowego poprzez polepszenie ukrwienia tarczycy. Powoduje to spadek TSH i wzrost ilości wolnych hormonów tarczycy, których niedobór występuje w przebiegu niedoczynności gruczołu tarczowego;
• chorobach układu krążenia – polepsza krążenie wieńcowe krwi, powoduje lepsze ukrwienie serca i jego efektywniejszą pracę. Wykazuje również zdolność do obniżania ciśnienia krwi [2];
• odchudzaniu – powoduje nasilenie lipolizy, czyli rozkładu tłuszczu w tkance tłuszczowej i zahamowanie syntezy lipidów w adipocytach, czyli w komórkach tkanki tłuszczowej żółtej. Ponadto aktywuje w komórkach tłuszczowych enzym lipazy hormonozależnej (HSL) w celu uwalniania tłuszczu zapasowego i jego transportu do miejsc wymagających zaopatrzenia w energię (głównie do pracujących mięśni).  Ponadto poprzez poprawę pracy tarczycy, forskolina przyspiesza metabolizm, co również pośrednio wpływa na łatwiejsze spalanie tkanki tłuszczowej. Wszystkie te procesy zdecydowanie sprzyjają odchudzaniu;
• insulinooporności, cukrzycy, zaburzeniach gospodarki cukrowej – stymuluje trzustkę do produkcji insuliny [3];
• zaburzeniach hormonów androgennych – forskolina wzmaga syntezę testosteronu, poprawiając samopoczucie, libido i siły witalne;
• przewlekłym stresie, syndromie zmęczenia nadnerczy, niewydolności kory nadnerczy – poprzez wzmożenie syntezy adrenokortykotropiny (ACTH);
• w chorobach autoimmunologicznych – hamuje reakcje autoimmunologiczne, dzięki swojemu działaniu przeciwzapalnemu. Może być wykorzystywany w terapii tych chorób (np. rumienie, łuszczyca, Hashimoto, RZS);
• profilaktyce nowotworów – koleus może sprzyjać hamowaniu transformacji nowotworowej i przerzutom;
• zaburzeniach nastroju – działa przeciwdepresyjnie;
• poprawie odporności – aktywując makrofagi wspiera walkę z patogenami;
• przeroście prostaty – pomimo, że pobudza wydzielanie testosteronu hamuje rozwój nowotworu gruczołu krokowego.

Forskolina w suplementach diety

Najbardziej popularną formą suplementu są kapsułki ze sproszkowanym korzeniem pokrzywy indyjskiej. Dawka uznawana przez producenta za wystarczającą to z reguły 400 mcg na dobę. Przy zakupie warto zwracać uwagę na faktyczną zawartość substancji aktywnej w kapsułce oraz ilość substancji dodatkowych, ponieważ tańsze suplementy często mają niewielką ilość forskoliny i znaczną część wypełniaczy. Mimo iż niewiele jest informacji odnośnie negatywnych skutków ubocznych i przeciwwskazań do stosowania forskoliny, ostrożność powinny zachować kobiety ciężarne i dzieci.

Forskolina to substancja obecna w pokrzywie indyjskiej, wieloletniej roślinie klimatu subtropikalnego. Poprzez zwiększenie stężenia cAMP oddziałuje m.in. na procesy spalania tkanki tłuszczowej, co czyni ją skutecznym środkiem pomocnym w procesie redukcji masy ciała. Ponadto, korzystnie wpływa na pracę tarczycy i serca, działa przeciwzapalnie i wpływa na poprawę samopoczucia. Jej naturalne pochodzenie roślinne i brak stwierdzonych działań niepożądanych czyni ją dość bezpiecznym suplementem, który może być stosowany jako dodatek do zbilansowanej diety.