Fakty i mity na temat mleka – czy to prawda, że….

Aktualizacja: 26 marca, 2024

W niektórych kulturach od setek lat mleko jest uznawane za nieodzowną częścią pożywienia, natomiast w innych jak Japonia i Chiny nie jest w ogóle spożywane. Mimo tego, mleko i produkty mleczne są uważne za podstawę w odżywianiu zarówno dzieci jak i dorosłych.

Co to jest mleko? Mlekiem nazywa się płynną wydzielinę wyspecjalizowanego gruczołu ssaków, zawierającą 80-90% wody i 10-20% suchej masy. Mleko jest dobrym źródłem wysokowartościowych białek, łatwo przyswajalnego tłuszczu, cukru mlecznego, czyli laktozy oraz niezbędnych soli mineralnych i witamin.

Fakty i Mity związane z mlekiem

Mleko ze sklepu ma wysoką wartość odżywczą

MIT

Mleko, które jest dostępne w sprzedaży to głównie mleko UHT. Skrót ten pochodzi z języka angielskiego: Ultra High Temperature. Jest to proces, podczas którego przez kilka sekundmleko poddawane jest działaniu temperatury 135°C sekund, a następnie gwałtownemu ochłodzeniu. Ten zabieg gwarantuje trwałość (świeżość) mleka przez kilka miesięcy. Co prawda, w procesie błyskawicznej sterylizacji ginie większość bakterii chorobotwórczych, ale niestety również cenne witaminy i substancje mineralne.

Wapń z mleka jest łatwo przyswajalny

FAKT

W krajach europejskich mleko i przetwory mleczne dostarczają największy odsetek wapnia w diecie. Wapń jest niezbędnym składnikiem prawidłowej diety, ponieważ wpływa na rozwój układu kostnego oraz bierze udział w wielu procesach metabolicznych. Laktoza – cukier, który jest obecny w mleku, sprzyja jego wchłanianiu w jelitach. Szklanka mleka zawiera około 0,2 gramów wapnia o dużej biodostępności. W mleku występuje również fosfor, który przeciwdziała jego wydalaniu wraz z moczem z organizmu. Co ciekawe, prawidłowa podaż tego pierwiastka w diecie kobiety ciężarnej zapewnia prawidłową gęstość kostną u noworodka oraz zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu i wystąpienia osteoporozy u matki.

Tłuszcz mleczny jest ciężkostrawny

Tłuszcz mleka charakteryzuje się najwyższą strawnością ze wszystkich w tłuszczów spożywczych.

MIT

Tłuszcz mleka charakteryzuje się najwyższą strawnością ze wszystkich z tłuszczów spożywczych. Kuleczki tłuszczowe w mleku są bardzo rozproszone, co powoduje, że ulegają szybkiemu wchłanianiu w przewodzie pokarmowym. Tłuszcz mleczny zaliczany jest do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Do bioaktywnych składników frakcji tłuszczu mleka należą: monoacyloglicerole, fosfolipidy, nienasycone kwasy tłuszczowe (kwas linolowy i linolenowy oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA), niektóre sterole (w tym cholesterol), karotenoidy i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, E).

Mleko kozie nie uczula

MIT

Różne rodzaje mleka zawierają różne czynniki alergenne. Mleko kozie i mleko krowie są bardzo podobne pod względem budowy I-rzędowej struktury białka. Co za tym idzie, zarówno białko z mleka krowiego jak i koziego może wywoływać taką samą odpowiedź immunologiczną organizmu. Alergie na białko mleka krowiego występują częściej, ale to nie oznacza, że mleko kozie nie uczula.

Spożywanie mleka zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy

FAKT

Osteoporoza jest chorobą, której główną przyczyną jest niedobór wapnia w diecie lub jego słabe przyswajanie przez organizm. Biodostępność i wysoka zawartość wapnia w produktach mlecznych powoduje, że są one niezbędne w procesie uzupełniania tego pierwiastka w organizmie. Wiele osób potwierdza tezę, która głosi, że mleko zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy, ale nie jest to prawda! Czynnikami, które za to odpowiadają są: wiek, genetyczne problemy z kośćcem czy stosowanie kortykosteroidów.

Osoby nietolerujące laktozy, nie mogą spożywać produktów pochodzenia mlecznego

MIT

Problemy z przyswajaniem mleka przez przewód pokarmowy wynikają z braku lub niewystarczającej syntezy β-galaktozydazy – enzymu rozkładającego laktozę na glukozę i galaktozę. Osoby nie tolerujące laktozy mogą spożywać produkty pochodzenia mlecznego tj. kefiry, jogurty, sery. Fermentowane napoje mleczne są tak samo jak mleko dobrym źródłem wapnia i fosforu, a nawet zawierają więcej witamin z grupy B.

Mleko i produkty mleczne spełniają bardzo ważną rolę w żywieniu dzieci, młodzieży, kobiet ciężarnych i karmiących, ale nie powinno ich zabraknąć w diecie pozostałych grup społecznych. Mleko wchodzi w skład podstawowych grup żywności, a jak wiadomo, te produkty należy codziennie dostarczać organizmowi w celu jego prawidłowego funkcjonowania.