Właściwości witaminy C – groźniejszy jej nadmiar czy niedobór?

Witaminy często określa się mianem substancji życiowych. Są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Kwas askorbinowy, czyli znana wszystkim witamina C jest cennym składnikiem, którego nie powinno zabraknąć w diecie małych oraz dużych.

Ludzki organizm potrafi wytwarzać tylko nieliczne witaminy, niestety witamina C nie należy do tego grona. Z tego powodu bardzo ważne jest pobieranie jej z pokarmem. Występuje głównie w żywności pochodzenia roślinnego, więc jest to kolejny argument za jedzeniem warzyw i owoców. Odpowiednia dzienna porcja witaminy C powinna wynosić od 30 do 100 mg, w zależności od grupy wiekowej i płci. Zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta podczas wysiłku, w stanach zaburzeń jelitowych oraz u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Witamina C – właściwości

Witamina C współuczestniczy w bardzo dużej ilości procesów zachodzących w organizmie człowieka. Bierze udział w wydzielaniu hormonów między innymi w gruczołach płciowych. Uczestniczy w syntezie aminokwasów, ochronie innych witamin przed utlenieniem, a także aktywacji kwasu foliowego. Bardzo ważną funkcją witaminy C jest hamowanie tworzenia nitrozoamin – związków rakotwórczych. Co więcej, jest niezbędna dla prawidłowego wchłaniania wapnia oraz transportu żelaza we krwi.

To jeszcze nie wszystkie właściwości witaminy C, oto pozostałe:

• ułatwia wytwarzanie się ciał odpornościowych,
• współuczestniczy w wytwarzaniu kolagenu i utrzymaniu jego wysokiego poziomu,
• przyspiesza gojenie się ran i zrastanie kości,
• uczestniczy w wielu procesach metabolicznych jako substancja przenosząca elektrony,
• uczestniczy w metabolizmie tłuszczów, kwasów żółciowych i cholesterolu,
• zapobiega powstawaniu krwotoków, sińców, krwawień dziąseł,
• wpływa na sprawność serca i układu krwionośnego oraz na obniżenie ciśnienia krwi,
• ułatwia przyswajanie żelaza,
• wychwytuje wolne rodniki.

Witamina C – nadmiar

Witamina C należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie, dlatego jej nadmiar jest wydalany z organizmu drogą moczową. Jednakże dowiedziono, że codzienne przekraczanie wyznaczonej dawki może być przyczyną łatwiejszego tworzenia się kamieni nerkowych i częstego oddawania moczu. Witamina C nie jest toksyczna dla naszego organizmu, aczkolwiek przy suplementacji diety tą witaminą mogą pojawić się mdłości, biegunka lub wysypki.

Witamina C – niedobór

Do objawów niedoboru należą szybkie męczenie się, bóle stawów, spadek odporności. Najczęściej występuje on u osób na diecie oraz pracujących fizycznie. Skutki niedoboru witaminy C, mają poważny wpływ na zdrowie. Mogą być przyczyną:

• zmniejszonej odporności,
• niedokrwistości,
• występowania szkorbutu, który objawia się krwawieniem i obrzmieniem dziąseł,
• osłabienia naczyń włosowatych, powstawanie mikrowylewów,
• zaburzeń przemiany kwasów tłuszczowych,
• zaburzeń w wytwarzaniu kolagenu,
• bólów mięśni, apatii.

W czym jest witamina C?

W produktach pochodzenia zwierzęcego obecne są bardzo małe ilości witaminy C. Występuje głównie w świeżych warzywach i owocach. Znajdziemy ją przede wszystkim w takich owocach jak: cytryny, pomarańcze, grejpfruty, melony, jabłka, ananasy, truskawki, porzeczki czarne i czerwone, jagody, maliny, czarny bez, żurawina, kiwi. Dużą zawartością witaminy C charakteryzują się następujące warzywa: papryka, natka pietruszki, ziemniaki, kapusta, brukselka, szpinak, kalafior, brokuł, zielony groszek, kalarepa, pomidory, karczochy, szparagi, cebula.

Maliny to bogate źródło witaminy C i błonnika.

Witamina C jest dostępna także w postaci suplementów. Oczywiście należy pamiętać o odpowiednim dawkowaniu. Niestety witamina ta jest najmniej stabilna spośród wszystkich witamin. Ulega szybkiemu zniszczeniu pod wpływem ogrzewania, działania światła lub tlenu. Witamina C utlenia się (rozkłada) pod wpływem enzymu askorbinazy. Ze względu na jego dużą zawartość w ogórkach i melonach najlepiej nie dodawać tych składników do potraw zawierających owoce i warzywa bogate w witaminę C.

Dobowe zapotrzebowanie na witaminę C jest największe spośród wszystkich witamin. Owoce i warzywa stanowią bogate źródło tej witaminy. Należy pamiętać o tym, że witamina C nie jest odporna na wszelkiego rodzaju obróbkę, dlatego najlepiej spożywać owoce i warzywa w formie surowej. Witamina C z pewnością stanowi skondensowaną obronę dla naszego organizmu, szczególnie w okresie, kiedy jesteśmy szczególnie narażeni na przeziębienia. Jest ona także ważnym elementem profilaktyki nowotworowej. Z amerykańskich badań przeprowadzonych na obszarach, gdzie spożywa się mało owoców, wynika, że zachorowanie na nowotwory jest aż 5 – 8 razy wyższe. Badania mówią same za siebie, dlatego warto zaopatrzyć się w sezonowe warzywa i owoce. Co ciekawe, witamina C jest odporna na przechowywanie zamrażalnicze, co warto wykorzystać
w miesiącach zimowych.