Cynk i jego właściwości, objawy niedoboru

Aktualizacja: 8 czerwca, 2020

Jest jednym z najważnejszych mikroelementów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość z nas ma go jednak zbyt mało – jest on bowiem w produktach, które jadamy rzadko i w małych ilościach. Warto dowiedzieć się więc, w jakich produktach możemy go znaleźć i za co jest odpowiedzialny.

W ciele dorosłego człowieka cynk występuje jako pierwiastek śladowy, w ilości od 1,5 do 2,2 grama. Znajduje się przede wszystkim w tkankach, krwii, komórkach i kościach. Jest niezastąpiony przy kluczowych procesach naszego organizmu: rozmnażaniu, trawieniu i wzroście. Bez niego wiele układów ciała nie mogłoby prawidłowo funkcjonować. Nie  jest on jednak istotny jedynie w przebiegu procesów fizjologicznych. Artykuł przeglądowy wydany przez Instytut Technologów Żywności (IFT) pokazuje, że jest on również niezbędny dla profilaktyki wielu chorób.

Znaczenie cynku w ciąży, cukrzycy i nie tylko…

Mózg : Wykazano, że osoby z chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona mają dużo mniejszy poziom cynku we krwii, niż osoby zdrowe (Brewer i inni 2010).

Cynk jest mikroelementem koniecznym  dla prawidłowego rozwoju mózgu i funkcji centralnego układu nerwowego, a jego niedobór wiąże się z neurologicznymi dysfunkcjami i patologią mózgu ludzkiego. Zaobserwowano ponadto, że zbyt mała ilość cynku, może zwiększyć prawdopodobieństwo wystapienia depresjii i niepokoju.

Serce : Niedobór cynku zaobserwowano u osób chorujących na kardiomiopatię rozstrzeniową, czyli chorobę mięśnia sercowego, która prowadzi do jego niewydolności (Salehifar 2008 ; Shokrzadeh 2009). Cynk odgrywa również istotną rolę w regulacji ciśnienia tętniczego krwi (Tubek, 2007).

Wątroba: Niedobór cynku występuje u pacjentów z marskością wątroby (Keeling, 1980) oraz z alkoholową bądź niealkoholową chorobą wątroby (Bode i inni, 1998). Ponadto spadek jego stężenia zarejestrowano u osób z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C (Grungreiff i inni 1999).

Wołowina- dobre źródło cynku.

Ciąża : Łagodny niedobór cynku w czasie ciąży, może powodować wzrost zachorowalności matek oraz zaburzenia czucia smaku (Jameson, 1993). To jednak nie wszystko. Nieprawidłowo zbilansowana dieta, przyczynia się do wystąpienia przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej noworodka, jego nieprawidłowego rozwoju umysłowego oraz niewłaściwego funkcjonowania układu odpornościowego.

Cukrzyca : Cynk wpływa na wydzielanie insuliny oraz pełni ważną rolę w jej przechowywaniu (Chausmer 1998).

Cynk wpływa także na przebieg chorób, których cukrzyca jest czynnikiem predysponującym do ich wystąpienia, takich jak nadciśnienie, choroba wieńcowa czy podwyższony poziom trójglicerydów (hipertriglicerydemia) (Singh i inni, 1998).

Układ hormonalny : Cynk wpływa korzystnie na wytwarzanie różnych hormonów, m.in. płciowych i tarczycy oraz ma szczególnie istotne znaczenie dla utrzymania w zdrowiu gruczołu krokowego – prostaty.

Układ odpornościowy: Cynk zwiększa sprawność układu odpornościowego uczestnicząc w powstawaniu limfocytów T.

Skóra : Cynk przyspiesza gojenie się ran zewnętrznych i utrzymuje odporność skóry na infekcje. Więcej o wpływie cynku na stan skóry znajdziesz tutaj.

Cynk – gdzie należy go szukać?

Cynk występuje w wielu produktach spożywczych, zatem stosowanie odpowiednio zbilansowanej, urozmaiconej diety w zupełności wystarczy, aby pokryć zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

Najlepszym źródłem cynku są:

Cynk, jak widać działa w sposób kompleksowy na cały organizm. Zatem jeśli czujesz się osłabiony, ospały, wypadają ci włosy, nie masz apetytu i jesteś podatny na infekcje, to niepokojące sygnały świadczące o niedoborze elementarnych składników odżywczych. Być może brakuje Ci właśnie cynku.