Zapalenie pęcherza moczowego u dzieci – objawy, przyczyny, leczenie domowe

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Zapalenie pęcherza u dzieci są powszechnym zjawiskiem i częściej dotyczą dziewczynek niż chłopców. Wyróżniamy zakażenia dotyczące górnych dróg moczowych oraz dolnych, do których zalicza się zapalenie pęcherza moczowego.

Zapalenie pęcherza u dzieci

Zapalenie pęcherza u dzieci diagnozuje lekarz na podstawie wykonania morfologii krwi obwodowej, badania ogólnego moczu oraz badania moczu z posiewem. Ważnym jest, aby przed pobraniem moczu od dziecka dokładnie przemyć jego okolice ujścia cewki moczowej, co zapobiegnie dostaniu się bakterii z powierzchni narządów do pobieranego moczu i nie zaburzy otrzymanego wyniku.

Podstawową rolą pęcherza moczowego w organizmie człowieka jest gromadzenie moczu ostatecznego, wytworzonego przez nerki, który w następnej kolejności zostaje wydalony przez moczowody, a następnie cewkę moczową na zewnątrz organizmu. Zapalenie jest naturalną reakcją obronną organizmu na atak ze strony niekorzystnych bakterii, wirusów, drożdży lub grzybów, których rozwój powoduje szereg objawów. Jeśli dojdzie do rozwoju szkodliwych bakterii w moczu znajdującym się w pęcherzu lub na powierzchni błony śluzowej wyściełającej narząd, mówi się o zapaleniu pęcherza moczowego.

Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego

Do zakażenia pęcherza moczowego może dojść w wyniku nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny, podczas nauki korzystania z nocnika, wizyty w szpitalu lub korzystania z publicznych toalet, których czystość bywa wątpliwa.

Zapalenie pęcherza u dzieci jest schorzeniem wywoływanym przez zakażenie bakteryjne. Rzadziej wywołują je drożdże, wirusy czy paciorkowce. W grupie dzieci najpowszechniejszą przyczyną jest nadmierny rozrost w drogach moczowych bakterii  Escherichii coli z rodziny Enterobacteriaceae, która w naturalnych warunkach znajduje się w przewodzie pokarmowym w organizmie zdrowego człowieka. Droga zakażenia nie jest skomplikowana: bakterie bytujące w jelicie grubym i kale, z odbytu przedostają się w kierunku dróg moczowych i kolonizują błonę układu moczowego przyczyniając się do zapalenia.

Do rozwoju zapalenia pęcherza przyczynia się również bardzo długie wstrzymywanie oddania moczu przez dzieci, gdyż w zgromadzonym moczu chętnie rozwijają się szkodliwe bakterie. Wskazuje się również na nieprawidłowości w funkcjonowaniu pęcherza moczowego lub wady wrodzone, predysponujące do częstego nawracania schorzenia.

Objawy zapalenia pęcherza moczowego

Objawy jakie możemy zaobserwować lub usłyszeć od u dziecka to:

• bolesne oddawania moczu, pieczenie okolic intymnych,
• częstomocz,
• poczucie niepełnego oddania moczu,
• moczenie się nocne,
• ból w okolicach odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
• gorączka,
• ból w podbrzuszu.

Nieprawidłowości, które zaobserwujemy w wynikach badań laboratoryjnych ogólnych moczu oraz moczu z posiewem to:

• bakteriomocz,
• leukocyturia (wzrost odsetka leukocytów w moczu),
• oraz określenie bakterii będącej przyczyną zakażenia na podstawie bakteriogramu.

Leczenie domowe zapalenia pęcherza moczowego

Co można zrobić w domu, aby ulżyć dziecku oraz przyspieszyć leczenie schorzenia?

• Zmienić pościel oraz piżamę, w której sypia dziecko na czystą.
• Pomocne mogą okazać się kąpiele w wodzie z dodatkiem naparu z rumianku, igliwia, które wykazują właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
• Podawanie dziecku trzy razy na dzień naparu z rumianku do wypicia.
• Zadbanie o dobre nagrzanie pęcherza, do czego można wykorzystać termofor z ciepłą wodą, który ułożymy dziecku na brzuchu.
• Podawanie dziecku naparów z ziół moczopędnych np. liści borówek, pietruszki, pokrzywy, aby przyspieszyć „wymywanie” i usuwanie bakterii zgromadzonych w pęcherzu poza organizm dziecka.

Zakażenie pęcherza jest bardzo częstą przypadłością diagnozowaną w grupie dzieci. Podstawowym sposobem leczenia jest włączenie farmakoterapii przeciwko konkretnej bakterii, będącej przyczyną zakażenia. Wdrożenie kilku domowych sposobów może przyspieszyć powrót do zdrowia pociechy.