Uczulenie na gluten u niemowląt – objawy

Aktualizacja: 10 marca, 2025

Uczulenie na gluten jest tematem wartym uwagi, gdyż większość myli ją i stawia na równi z celiakią, która jest chorobą immunologiczną i przynosi zupełnie inne skutki w funkcjonowaniu organizmu, a co ważniejsze także w strukturze błony śluzowej jelita. Zagadnienie to jest istotne, gdyż dotyka coraz większą ilość osób, które niekiedy nie są świadome występowania uczulenia lub też nie łączą go z odczuwanymi objawami.

Uczulenie na gluten

Uczulenie na gluten, inaczej mówiąc alergia na gluten, jest niczym innym jak po prostu nietolerancją białka ogólnie nazwanego glutenem. Gluten to mieszanina składająca się z gliadyny i gluteniny. Wiele osób mylnie łączy uczulenie na ten składnik z celiakią. Objawy co prawda są podobne, jednak w alergii, w porównaniu do choroby trzewnej, nie występuje uszkodzenie wyściółki jelita, a tym samym nie dochodzi do zaniku kosmków jelitowych, zatem trawienie zachodzi prawidłowo, jednak z powodu nadwrażliwości na gluten, dochodzi do pojawienia się pewnych, charakterystycznych dolegliwości. Niestety czynniki warunkujące tę przypadłość nie są do końca poznane, dodatkowo nie ma badań naukowych, wskazujących zależność alergii na gluten i celiakii. Najczęściej uczulenie to diagnozuje się poprzez próbę eliminacji glutenu z diety przez określony czas (np. 2 tygodnie). W przypadku, kiedy pacjent po tym czasie, będzie odczuwał poprawę samopoczucia oraz ustąpienie symptomów, można wskazać nietolerancję glutenu jako powód.  Na ten moment nie ma badań, które mogłyby jednoznacznie zdiagnozować u pacjenta ową przypadłość. Co ciekawe, w porównaniu do celiakii, uczulenie to może ustąpić i nie musi trwać przez całe życie.

Uczulenia na gluten u niemowląt

Istotne jest to, że zarówno celiakia, jak i alergia na gluten są najczęściej rozpoznawane w wieku niemowlęcym, choć mogą ujawnić się w każdym wieku. Należy zwrócić szczególną uwagę na objawy występujące, czy też nie, po rozpoczęciu podawania dziecku produktów glutenowych, a więc tych składających się z pszenicy, owsa, żyta czy jęczmienia. Jeżeli cokolwiek zaniepokoi rodzica lub opiekuna malucha, natychmiast powinien zgłosić się do lekarza, by uniknąć rozwoju przypadłości. Co ciekawe dzieci bardzo często wyrastają z alergii na gluten, zatem ograniczenie produktów z jego zawartością, konieczne jest jedynie do pewnego momentu. Istotne jest także to, że objawy mogą pojawić się od razu po spożyciu posiłku zawierającego gluten lub też po kilku tygodniach/miesiącach, a nawet latach spożywania. Zdarza się także tak, że symptomy nie występują po niewielkiej ilości, jednak pojawiają się wraz z zwiększeniem spożywanej porcji. Najlepiej dokładnie obserwować dziecko i reagować na każde występujące anomalie. Należy pamiętać, że dieta bezglutenowa, a więc jedyne lekarstwo w alergii na gluten, to nie tylko wyeliminowanie pieczywa czy kasz i makaronów, jednocześnie zastępując je tymi bezglutenowymi. Gluten to składnik występujący w wielu innych produktach. Aby uniknąć wystąpienia objawów, należy stosować te surowce, które zawierają oświadczenie mówiące o tym, że nie zawierają glutenu. Jest to ważne z tego względu, że produkt teoretycznie bezglutenowy, mógł zostać nim zanieczyszczony i może wywołać symptomy u dziecka.

Uczulenie na gluten u niemowląt – objawy

Zarówno alergia na gluten, jak i celiakia mają objawy bardzo zbliżone do siebie, dlatego ciężko jest zdiagnozować, które ze schorzeń dotyka pacjenta. Najlepiej w pierwszym etapie diagnostyki wyeliminować celiakię i wykonać próbę eliminacji tego białka z diety. Wśród podstawowych symptomów przypadłości wymienić można:

• zmęczenie, pojawienie się cieni pod oczami,
• bóle głowy i mięśni,
• upośledzenie wzrastania,
• wzdęcie brzuszka,
• biegunki,
• wymioty,
• częste przeziębienia i infekcje,
• wysypki skórne w okolicach pośladków, ud, części lędźwiowej kręgosłupa i kolan.

Niekiedy schorzenie może rozwijać się bezobjawowo i podstępnie, a niejakie „ujawnienie” jej ma miejsce w wieku dorosłym. W mleku kobiecym nie występuje gluten, dlatego alergia może pojawić się dopiero w okolicach 5–7 miesiąca, kiedy to dieta dziecka zostaje rozszerzona o niektóre produkty np. pieczywo czy kaszki, które zawierają białko to w swym składzie.

Podsumowując alergia na gluten jest coraz częściej rozpoznawanym schorzeniem dotykającym zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Ważna jest dokładna obserwacja organizmu i objawów występujących po spożyciu produktów, szczególnie w przypadku dzieci, u których trudniej zdiagnozować przypadłość po samych symptomach.