Nawłoć pospolita – właściwości lecznicze

Na przełomie lata i jesieni, na łąkach i pastwiskach można spotkać rozgałęzioną roślinę zielną o żółtych kwiatach. Jest to nawłoć pospolita, której lecznicze właściwości są wykorzystywane od wieków w kuracji wielu schorzeń.

Nawłoć pospolita

Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea L.), znana w medycynie ludowej jako złotnik, złota rózga, złota dziewica, głowienka czerwona, jest zaliczana do roślin leczniczych. Występuje powszechnie w Azji i Europie, ale można ją również spotkać w Ameryce Północnej i Południowej. W Polsce rośnie praktycznie w całym kraju, głównie na nizinach, niskich górach, brzegach lasu, suchych łąkach, zaroślach, nasypach, rowach, przydrożach, porębach leśnych, itp.

Surowcem nawłoci pospolitej jest ziele – nadziemne, kwitnące części rośliny – o gorzkawym i cierpkim smaku. Krzaczasta łodyga osiąga wysokość 80 cm, a jej żółte kwiaty są zbierane w okresie od lipca do października. Aktywność farmakologiczna ziela nawłoci jest uwarunkowana zawartością wielu związków biologicznie czynnych, wśród których największą uwagę skupiają związki fenolowe.

Właściwości lecznicze nawłoci

Ziele nawłoci pospolitej zawiera saponiny, alkaloidy, glikozydy flawonowe (rutynę, kwercetynę, astragalinę), garbniki, olejek eteryczny, kwas askorbinowy, kawowy, oleanolowy i chlorogenowy, karotenoidy, amid kwasu nikotynowego, sole, fermenty, diterpeny, itp. Obecność tych związków sprawia, że właściwości lecznicze tej rośliny są znane od wieków. Pierwotne plemiona stosowały nawłoć do przyrządzania herbaty w postaci naparów.

Ziele nawłoci jest cenione przede wszystkim jako panaceum w schorzeniach nerek. Wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwysiękowe, odkażające, przeciwobrzękowe, chłodzące, odtruwające, rozkurczowe, przeciwbólowe, odwadniające i moczopędne. Pomaga w wodonerczu, marskości nerek, zapaleniu pęcherza moczowego, kłębuszków i miedniczek nerkowych, skazie moczanowej, kamicy nerkowej oraz w przypadku dializy i podłączenia do “sztucznej nerki”. Ponadto ułatwia wydalanie szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków, zwiększa wydalanie amoniaku, chlorku sodu i kwasu moczowego. Jest częstym składnikiem mieszanek diuretycznych.

Poza korzystnym wpływem na układ moczowy ziele i wyciągi z nawłoci pospolitej wykazują właściwości przeciwgrzybicze, hipotensyjne, łagodnie uspokajające, napotne, rozgrzewające i immunostymulujące. Wzmacniają i uszczelniają naczynia krwionośne oraz zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych. Sprawdzają się także w leczeniu nieżytu żołądka i jelit.

Nawłoć może być stosowana zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrznie. W medycynie ludowej jest wykorzystywana w stanach zapalnych i zakażeniach jamy ustnej, gardła, pochwy i sromu, a także w przypadku ran, oparzeń, otarć, wysypek, świądów i innych uszkodzeń skórnych. Napar tej rośliny służy do przemywania cery trądzikowej i łojotokowej. Oczyszcza i zmniejsza pory. Posiada właściwości antyseptyczne, osuszające i ściągające.

Podsumowując, ziele nawłoci pospolitej jest cenionym surowcem w medycynie ludowej. Sprawdza się w stanach zapalnych i infekcjach układu moczowego i płciowego, nadciśnieniu, niewydolności krążenia, nieżytach przewodu pokarmowego, chorobach metabolicznych i z autoagresji, m.in. trądziku i łuszczycy.