Masło kakaowe – właściwości, zastosowanie
Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024
Kakaowiec jest rośliną egzotyczną, która uprawiana jest niemal wszędzie tam, gdzie panuje specyficzny, tropikalny klimat. Roślina ta znana jest głównie ze swoich owoców – dzięki nim delektować się można smakiem czekolady i innych produktów kakaowych. Kakao jest jednym najważniejszych produktów branży cukierniczej, jednak dużą popularnością cieszy się również jako składnik produktów kosmetycznych. Przetworzony owoc kakaowca w kosmetykach najczęściej występuje jako tzw. masło kakaowe o zastosowaniu naskórnym.
Masło kakaowe
Nazwa „masło kakaowe” może być nieco myląca. Masło jest przetworem mlecznym, dlatego, zgodnie z prawidłowym nazewnictwem, masło kakaowe powinno być produktem na bazie prawdziwego masła z dodatkiem smakowym kakao. W rzeczywistości jest to „zestalony tłuszcz kakaowy” i może zarówno występować jako produkt spożywczy, jak i być częścią składu produktów kosmetycznych. Tłuszcz ten pozyskiwany jest poprzez wytłoczenie z uprażonych i zmielonych nasion kakao. Specyficzny skład chemiczny i właściwości kakaowych przetworów sprzyjają bardzo szerokiemu wykorzystaniu owocu kakaowca.
Masło kakaowe – właściwości
Masło kakaowe charakteryzuje się wysoką stabilnością – w jego składzie dominują kwasy tłuszczowe: palmitynowy, stearynowy i oleinowy, co wpływa na wysoką odporność na działanie niektórych czynników środowiskowych, a także elastyczność w zastosowaniu. Specyficzna temperatura topnienia jest jedną z cech wpływających na poprawę jakości produktów, do których dodawane jest masło kakaowe – pozytywnie wpływa na konsystencję, zapach, a także trwałość w transporcie i przechowywaniu [1].
Masło kakaowe – zastosowanie
Jak wspomniano powyżej, zestalony tłuszcz kakaowy wykorzystywany jest głównie w branży spożywczej i kosmetycznej. Pośród produktów spożywczych najczęściej dodaje się go do czekolad i czekoladek, lodów czekoladowych oraz innych słodyczy z czekoladą. Pamiętać jednak należy, iż są to jedynie wytłoczyny prażonych nasion, które pozbawione są wielu składników bioaktywnych kakao mogących mieć pozytywny wpływ na zdrowie człowieka [2]. Poza tym jest to tłuszcz łatwostrawny i nie odgrywa większej roli w regulacji poziomu lipoprotein o niskiej gęstości oraz niektórych czynników świadczących o stanach zapalnych [3–5].
Poza branżą spożywczą tłuszcz kakaowy odgrywa pewną rolę w branży kosmetycznej. Masło kakaowe występuje tam najczęściej w kremach oraz balsamach nawilżających i natłuszczających, czemu jak najbardziej służy kompozycja kwasów tłuszczowych kakao. Często jednak produktom tego typu przypisywane są ogromne walory – nie zawsze słusznie. Zapobieganie rozstępom skóry to jedna z tak intensywnie reklamowanych korzyści – wszelkie dowody jednak wskazują na to, iż masło kakaowe nie ma żadnego wpływu na powstawanie rozstępów skóry, m.in. w czasie ciąży. Co więcej, brak jest jednoznacznych dowodów na działanie jakiekolwiek środka na rozstępy [6, 7].
Masło kakaowe jest niczym innym jak wytłoczonym i zestalonym tłuszczem kakaowym. Niestety pozbawione jest ono części składników bioaktywnych, które mają znaczenie dla zdrowia człowieka, jednak dużą rolę odgrywa w technologicznych aspektach produkcji żywności. Ponadto tłuszcz ten może wpływać na atrakcyjność produktów kosmetycznych.
Literatura:
[1] Maleky F., McCarthy K. L., i in., Effect of cocoa butter structure on oil migration, J Food Sci. 2012 Mar;77(3):E74–9,
[2] Weisburger J. H., Chemopreventive effects of cocoa polyphenols on chronic diseases, Exp Biol Med (Maywood). 2001 Nov;226(10):891–7,
[3] Denke M. A., Effects of cocoa butter on serum lipids in humans: historical highlights, Am J Clin Nutr. 1994 Dec;60(6 Suppl):1014S-1016S,
[4] Tholstrup T., Teng K. T., Raff M., Dietary cocoa butter or refined olive oil does not alter postprandial hsCRP and IL-6 concentrations in healthy women, Lipids. 2011 Apr;46(4):365–70,
[5] Shahkhalili Y., Duruz E., Acheson K., Digestibility of cocoa butter from chocolate in humans: a comparison with corn-oil, Eur J Clin Nutr. 2000 Feb;54(2):120–5,
[6] Korgavkar K., Wang F., Stretch marks during pregnancy: a review of topical prevention, Br J Dermatol. 2015 Mar;172(3):606–15,
[7] Osman H., Usta I. M., i in., Cocoa butter lotion for prevention of striae gravidarum: a double-blind, randomised and placebo-controlled trial, BJOG. 2008 Aug;115(9):1138–42.