Masło kokosowe – właściwości, zastosowanie. Masło kokosowe na włosy

Aktualizacja: 21 stycznia, 2025

Mimo że przez długie lata tłuszcze nasycone demonizowane były jako główny czynnik sprzyjający chorobom układu sercowo-naczyniowego, to dziś ten obraz nie jest już tak czarno-biały. Świadomość społeczeństwa w tym zakresie cały czas rośnie, jednak czasami przybiera skrajne formy – przypisywane są im właściwości albo chorobotwórcze, albo lecznicze. W natłoku opinii fachowców – tych prawdziwych, a także tych mniej – często zapomina się o zwykłym zdrowym umiarze.

Kokos zazwyczaj kojarzony jest z zastosowaniem kulinarnym – wykorzystywana jest woda kokosowa, wiórki i olej. Okazuje się, że dzięki specyficznemu składowi chemicznemu i stosunkowi zawartości kwasów tłuszczowych, olej kokosowy służyć może również do stosowania zewnętrznego – na skórę i włosy.

Masło kokosowe

Na początku historii wykorzystania kokosów do produkcji jego przetworów na masową skalę przerabiano go na olej rafinowany – oczyszczony ze związków barwnych, zapachowych i smakowych. Kiedy odkryto wyjątkowe właściwości kokosa, popularność produktów na jego bazie wzrosła – rozpowszechniło się również stosowanie olejów nieoczyszczonych, tłoczonych na zimno.

Oleje takie właśnie można w największym stopniu opisać jako masło kokosowe, ponieważ mają nieco inne właściwości i konsystencję, niż oleje rafinowane czy utwardzone. To właśnie takie masło kokosowe mimo, że cały czas składa się z tłuszczów nasyconych, to może sprzyjać zdrowiu układu sercowo-naczyniowego [1].

Masło kokosowe – właściwości

Olej kokosowy składa się w 90% z nasyconych trójglicerydów – przeważnie średniołańcuchowych. Między innymi dzięki właśnie tym właściwościom, tak szerokie jest zastosowanie tłuszczu kokosowego w praktykach kulinarnych. Kojarzone są z wysoką stabilnością i odpornością na utlenianie i polimeryzację. Jako łatwostrawne i łatwoprzyswajalne źródło energii służyć może jako produkt korzystny w dietoterapii niektórych chorób.

Co ważne – sam tłuszcz kokosowy, jak i występujące w kokosie związki chemiczne zostały przebadane pod względem bezpieczeństwa stosowania. Przebadano oleje kokosowe tłoczone na zimno, oleje utwardzane, a także obecne w nich związki chemiczne, które po izolacji stosowane są  w przemyśle kosmetycznym. Produkty te przeważnie są bezpieczne i nie wykazują toksyczności i działania uczulającego [2].

Masło kokosowe – zastosowanie

Tłuszcz kokosowy poza praktykami kulinarnymi może być przydatny również w kosmetyce. Kokos, jego przetwory i związki chemiczne nadają się do stosowania naskórnego. Niektóre badania wskazują na pozytywny wpływ na stan nawilżenia skóry noworodków o niskiej masie urodzeniowej i urodzonych przedwcześnie. Łatwo sobie wyobrazić jak delikatna jest skóra wcześniaka ważącego niecałe 1,5 kg – olej kokosowy może pomagać poprzez redukcję utraty wody przez skórę i działanie bakteriostatyczne [3]. Warto zauważyć, że olej kokosowy w działaniu tym był równie skuteczny, jak emolienty oparte na oliwie parafinowej powszechnie stosowanej w praktykach szpitalnych.

Tłuszcz kokosowy pod wszelkimi postaciami może stanowić doskonały środek zabezpieczający skórę nie tylko noworodków, ale również osób starszych, czy osłabionych w regionach świata, w których opieka medyczna i dostępność środków specjalistycznych jest ograniczona.

Masło kokosowe na włosy

Poza skutecznością w utrzymywaniu dobrej jakości naskórka tłuszcz kokosowy może również sprzyjać odporności włosów. Jak wykazano w badaniach – olej kokosowy może przenikać przez białkowe struktury włosa i ma do nich wysokie powinowactwo. Dzieje się tak, ponieważ przeważającym kwasem tłuszczowym tłuszczu kokosa jest kwas laurynowy, który ma bardzo niską masę cząsteczkową i prostą, liniową budowę łańcucha. Wnikając między białkowe struktury włosa masło kokosowe może wpływać na ograniczenie ich degradacji i uodpornienia włosów m.in. na częstą ekspozycję na działanie wysokiej temperatury [4–5].

Masło kokosowe i inne przetwory mogą stanowić skuteczny środek pielęgnacji skóry i włosów. Jest to produkt naturalny, a prostota jego składu i mechanizmu działania jak najbardziej zachęca do wymiany lub częściowej substytucji dotychczasowych kosmetyków. Warto sięgać po jak najmniej przetworzoną postać produktów na bazie tłuszczu kokosowego i przechowywać je w odpowiednich warunkach.