Kolka wątrobowa – objawy. Dieta przy kolce wątrobowej

Aktualizacja: 10 marca, 2025

Pojawienie się kolki wątrobowej (kolki żółciowej), powoduje nagły, bardzo silny ból zlokalizowany pod żebrami, który może nie ustępować nawet przez kilka godzin. Przyczyną jego wystąpienia jest zaburzona praca pęcherzyka żółciowego. Jakie objawy mogą wskazywać na atak kolki wątrobowej i co zmienić w diecie, aby jej uniknąć?

Kolka wątrobowa – objawy

Ból brzucha będący zwiastunem kolki wątrobowej pojawia się w prawym podżebrzu lub prawym górnym kwadracie brzucha, z tendencją do promieniowania do pleców. Ból ma nagły początek, trwa od pół godziny do kilku godzin. Określany jako ból trzewny, spowodowany jest wzrostem ciśnienia w pęcherzyku żółciowym i/ lub drogach żółciowych, czego przyczyną jest zablokowanie przewodu pęcherzykowego lub przewodu żółciowego. Dodatkowo występującymi objawami są często: wymioty, wzdęcia i zgaga, poty, gorączka [1].

Kolka żółciowa sama w sobie może być objawem choroby – kamicy żółciowej (kamica w 95% jest przyczyną wystąpienia kolki). W przebiegu kamicy żółciowej, w pęcherzyku żółciowym gromadzą się złogi (kamienie żółciowe), które mogą wędrować do dróg żółciowych, zamykając ich światło. Kamienie żółciowe składają się z cholesterolu lub bilirubiny; pozostając w pęcherzyku żółciowym nie muszą wywoływać żadnych objawów (jest to tzw. kamica bezobjawowa), mogą też przemieścić się do przewodu żółciowego wspólnego, gdzie utkwiwszy, spowodują nagły ból. Ból ten powstaje zwykle po posiłkach, gdyż pęcherzyk żółciowy kurczy się, aby uwolnić żółć do dwunastnicy i wspomóc trawienie zemulgowanych tłuszczów [2].

Kolka wątrobowa – dieta

Kolka wątrobowa, jak i kamica żółciowa mogą być spowodowane nieprawidłową dietą. Indukcję objawów może wywołać spożycie zbyt dużego posiłku, zwłaszcza o wysokiej zawartości tłuszczu, który powoduje skurcz pęcherzyka żółciowego. Tworzeniu kamieni żółciowych może sprzyjać dieta zawierająca dużą ilość cukrów (cukier stołowy, słodycze, dżemy wysokosłodzone), tłuszczów zwierzęcych (smalec, słonina, boczek, masło, podroby) i produktów przetworzonych [3].

Leczenie dietetyczne może pomóc ustrzec się przed kolejnymi atakami kolki wątrobowej, ale też wpłynąć na redukcję objawów kamicy żółciowej. Zalecana jest dieta niskotłuszczowa i lekkostrawna. Posiłki powinny być spożywane w małej ilości, 4–5 razy dziennie. Preferowanymi technikami przygotowywania dań jest: gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii. Należy bezwzględnie unikać smażenia.

Dieta powinna opierać się na:

• pieczywie pszennym, jasnym, sucharkach;
• chudych gatunkach mięs: drób, cielęcina, jagnięcina, królik, chude ryby (dorsz, mintaj, sandacz);
• owocach takich jak: banany, pieczone, gotowane jabłka, winogrona bez skórki i pestek, brzoskwinie, morele, cytrusy;
• gotowanych, rozdrobnionych warzywach (z wyjątkiem warzyw strączkowych i wzdymających): marchew, rzodkiew, buraki, seler, pomidory, sałata.

W diecie należy unikać:

• produktów o wysokiej zawartości błonnika: ciemne pieczywo, grube kasze, surowe warzywa i owoce;
• produktów wysokotłuszczowych: serów żółtych i topionych, tłustego mięsa wołowego, wieprzowego, pasztetów, parówek, majonezów;
• ostrych i pikantnych przypraw (musztarda, pieprz, papryka);
• mocnej kawy, napojów gazowanych, czekolady, kakao [4].

Kolka żółciowa charakteryzuje się nagłym, silnym, często promieniującym bólem, trwającym do kilku godzin. Mogą towarzyszyć jej: wzdęcia, gorączka lub wymioty. Jej przyczyną może być kamica żółciowa, spowodowana złogami zalegającymi w pęcherzyku żółciowym lub jego przewodach. Aby uniknąć ataku kolki żółciowej dieta powinna opierać się na produktach niskotłuszczowych oraz lekkostrawnych.