Glistnik (jaskółcze ziele) – sok, olejek, maść, nalewka. Jaskółcze ziele na kurzajki

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Glistnik jaskółcze ziele to roślina występująca powszechnie w Polsce, jak i na świecie. Znalazła ona szerokie zastosowanie zarówno w kosmetyce, jak i medycynie alternatywnej. Dawniej glistnik uważany był za roślinę leczniczą szczególnie niwelującą dolegliwości wątrobowe. Dzisiaj jest on rzadziej wykorzystywany ze względu na trujące właściwości po spożyciu zwiększonej dawki.

Glistnik (jaskółcze ziele)

Glistnik jaskółcze ziele występuje naturalnie głównie w rejonach Azji, Europy oraz Ameryki Południowej. W Polsce jest powszechny na całym obszarze. Pierwsze wzmianki o zastosowaniu przetworów z glistnika pojawiły się już w XVI wieku i dotyczyły zastosowania zioła jako leku na dolegliwości pochodzące z układu pokarmowego. Niemniej jednak uważano również, że roślina ta ma działanie uspokajające, obniżające ciśnienie krwi, ochronne dla wątroby i dróg żółciowych, przeciwzapalne, moczopędne i znieczulające. Dodatkowo przetwory z glistnika wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i antynowotworowe. O jego właściwościach leczniczych decyduje zawartość alkaloidów izochilonowych. Zdecydowanie przeważają w składzie rośliny alkaloidy: chelidonina, chelerytryna sangwinaryna, berberyna, koptyzyna i stylopina. Najwięcej tych związków występuje w korzeniu rośliny. Najważniejszym czynnikiem decydującym o zawartości alkaloidów w roślinie jest okres jej zbioru. Dodatkowo glistnik zawiera w swoim składzie chemicznym kwasy organiczne, karotenoidy oraz flawonoidy.

Za właściwości cytotoksyczne rośliny odpowiedzialne są głównie alkaloidy tj. chelidonina, sangwinaryna, chelerytryna i koptyzyna. Berberyna wpływa na funkcjonowanie OUN. Działa przeciwlękowo i neuroprotekcyjnie, ułatwia zasypianie, uspokaja. Chelerytryna i sangwinaryna wykazują silne działanie przeciwzapalne, a berberyna przeciwbakteryjne. Sangwinaryna przyśpiesza śmierć komórek nowotworowych oraz zapobiega podziałom i rozwojowi nowotworu w organizmie. Przykładem leku przeciwnowotworowego zawierającego pochodne chelidoniny jest preparat UKRAIN. Jest on jednak przyczyną wielu skutków niepożądanych tj. krwawień, gorączki, nudności, uczucia zmęczenia, reakcji alergicznych. Ponadto glistnik ma działanie hepatoochronne związane z usprawnieniem przepływu żółci w przewodach żółciowych [1].

Sok z glistnika

Sok z glistnika wykazuje działanie podrażniające na skórę. Dawniej stosowany był jako preparat leczący zmiany skórne tj. kurzajki, egzemy czy grzybicę. W celu uzyskania spodziewanego efektu smarowano czystym sokiem z łodygi rośliny zmiany chorobowe po ich uprzednim zmiękczeniu w ciepłej wodzie. Powtarzając tę czynność można było oczekiwać ustąpienia zmian skórnych już po kilku dniach. Sok z glistnika stosowano również wewnętrznie jako preparat do picia szczególnie u osób z problemami wątrobowymi, niestrawnością, kamicą żółciową czy zapaleniem wątroby [2].

Olejek z glistnika

Stosowany jest głównie jako preparat łagodzący przeznaczony do skóry podrażnionej lub wrażliwej. Skuteczny w walce z kurzajkami, brodawkami, trądzikiem, łuszczycą, łupieżem czy łojotokiem. Głęboko nawilża skórę, zapobiega łamaniu się włosów i paznokci oraz zapobiega powstawaniu zmarszczek. Olejek jest preparatem delikatnym, dlatego polecany jest również w pielęgnacji skóry dzieci. Przed zastosowaniem olejku należy go zmieszać z innymi roślinnymi olejkami lub produktami kosmetycznymi (kremy, toniki, mleczka, maski, kompresy, balsamy do włosów) w stosunku 1:1 [3].

Maść z glistnika

Jednym z przetworów powstających na podstawie glistnika jaskółcze ziele jest maść. Podobnie jak olejek wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Z tego powodu znalazła zastosowanie jako preparat na trądzik, kurzajki czy brodawki. W celu leczenia zmian skórnych oraz ran stosuje się papkę według przepisu: rozcieńczyć sok 1:1 wraz z wrzącą wodą w celu przemywania otwartych ran lub w przypadku zainfekowanych błon śluzowych bądź maść według przepisu: 5 g soku z jaskółczego ziela zmieszać ze 50 g rozpuszczonego smalcu i stosować jako preparat na rany czy siniaki. Dodatkowo tak powstała maść ma zastosowanie w leczeniu świerzbu, owrzodzeń, ropiejących ran, egzem, liszajów [4].

Nalewka z glistnika

W celu przygotowania nalewki z glistnika należy zaopatrzyć się w 10 g świeżo zmiażdżonej rośliny oraz 250 ml octu winnego. Składniki te należy zmieszać i odstawić w zacienione miejsce na miesiąc. Po 2–3 dni należy wymieszać składniki poprzez potrząsanie słojem. Tak powstałą miksturę należy stosować na brodawki dwa razy dziennie nasączając nią wacik i przykładając do zmiany skórnej. Nalewkę można również pić w celu oczyszczenia wątroby zachowując proporcję 5 kropli substancji na ½ szklanki (150 ml) wody [2].

Jaskółcze ziele na kurzajki

Najbardziej znane jest zastosowanie jaskółczego ziela w walce z kurzajkami. Często stosuje się sok z glistnika bezpośrednio na zmienioną skórę. Należy przykładać go dwa razy dziennie przez okres kilku dni w celu zaobserwowania pozytywnych skutków bądź w postaci nalewki rozcieńczając sok w wodzie lub alkoholu [4].

Należy jednak pamiętać, że glistnik to roślina silnie trująca, której przedawkowanie może doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu! Dopuszczalna dawka alkaloidów glistnika oszacowana jest na 4–5 g suchego ziela dla osoby dorosłej na dobę. Stanowisko Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z 2010 roku wyraźnie wskazuje na ryzyko stosowania produktów zawierających glistnik, które jest zdecydowanie za wysokie w stosunku do korzyści płynących z jego stosowania [1].

Preparaty z glistnika jaskółcze ziele znalazły szerokie zastosowanie w leczeniu zmian skórnych tj. brodawki, kurzajki, trądzik itp. Warto jednak podkreślić, że mimo dużej skuteczności glistnika w leczeniu zmian skórnych jest on rośliną silnie trującą, a jego przedawkowanie zagraża życiu i zdrowiu człowieka. Spożywanie preparatów tego typu powinno bezwzględnie odbywać się za zgodą lekarza.