Dieta przy dnie moczanowej – co można jeść, a czego nie jeść? Tabela produktów
Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024
Dna moczanowa nazywana jest często podagrą bądź skazą moczanową. Dotyka najczęściej mężczyzn w średnim wieku i kobiety po menopauzie. Schorzenie to wywołane jest przez nadmiar kwasu moczowego w organizmie człowieka, który prowadzi do powstania kryształów w stawach, drogach moczowych, nerkach, a także w innych tkankach i ścianach tętnic. Prawidłowe stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi nie powinno przekraczać 7 mg/d. Zwiększenie jego stężenia może prowadzić do powstania dny. Wyższe wartości kwasu moczowego mogą być skutkiem nieodpowiedniej diety, dlatego ważne jest, aby jak najwcześniej rozpocząć przestrzeganie zasad prawidłowego odżywiania.
Dieta przy dnie moczanowej
Celem diety w dnie moczanowej jest zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi. W leczeniu podagry zastosowanie ma dieta niskopurynowa, w której istotny jest dobór produktów, ale również sposób ich przygotowania. Prawidłowo skomponowany posiłek jest kluczem do sukcesu. Chcąc wyeliminować dokuczliwe objawy dny moczanowej oraz zahamować rozwój choroby, należy gruntownie zmienić swoje nawyki żywieniowe. O czym więc musimy pamiętać?
Bardzo dobre efekty przynosi dieta wegetariańska wzbogacona o nabiał i jaja. U osób otyłych bądź z nadwagą wskazana jest dieta niskokaloryczna. Należy pamiętać o regularności spożywanych posiłków oraz o ich ilości. Spożywanie 2–3 większych posiłków w ciągu dnia utrudnia organizmowi neutralizację nadwyżki kwasu moczowego. Dlatego zaleca się spożywanie mniejszych posiłków około 4–5 razy dziennie. Jedząc mniejsze porcje organizm znacznie lepiej poradzi sobie z wydzielanym kwasem moczowym i nie doprowadzi do odkładania się go w stawach. Ze względu na nasilone gromadzenie się moczanów w nocy należy zachować 3–4-godzinny odstęp między kolacją a snem. Dzięki temu nie dopuścimy do zatrzymania ich w naszym organizmie. Duże znaczenie w diecie odgrywają również techniki kulinarne.
Potrawy powinny być najlepiej gotowane na parze, duszone w wodzie, chude, o łagodnym smaku oraz pozbawione nadmiernej ilości przypraw. Całkowicie należy wyeliminować z diety potrawy pieczone oraz smażone na tłuszczu, które wzmagają wchłanianie zwrotne moczanów oraz nasilają dolegliwości. Dieta przy dnie moczanowej powinna być pozbawiona również słodkich napojów bezalkoholowych oraz soków owocowych. Naukowcy wykazali, że spożycie nawet 2 szklanek słodzonych napojów w ciągu dnia może zwiększyć ryzyko zachorowania na dnę moczanową o 85%. Okazuje się również, że silnie zagęszczony mocz oraz jego kwasowe pH prowadzą do powstania kamieni moczanowych. Dlatego w walce z dną moczanową świetnie sprawdzi się alkalizowana woda zjonizowana, która rozrzedzi mocz oraz przywróci równowagę kwasowo-zasadową.
Co można jeść przy dnie moczanowej?
W planowaniu żywienia poleca się produkty z ograniczoną ilością puryn lub niezawierające ich w ogóle. Zaliczyć do nich możemy: mleko, jaja, sery, niewielką ilość masła, owoce, warzywa (z wyjątkiem nasion roślin strączkowych), miód, cukier, marmolady oraz dżemy. Dozwolone są również mięsa w ograniczonej ilości – około 50g/d, gotowane w dużej ilości wody, a także produkty zbożowe. Oprócz posiłków ważną rolę odgrywają płyny. W diecie powinna znaleźć się alkalizowana woda mineralna, kawa zbożowa, herbata ziołowa, owocowa, przegotowana woda z sokiem owocowym oraz chude mleko, chudy jogurt i kefir. Należy pamiętać, że dziennie możemy spożywać żywność, z której uwalnia się około 300 mg moczanów, a w okresie ataków choroby około 120 mg. Warto wiedzieć, że na łagodzenie objawów podagry mają wpływ następujące składniki: – witamina C, którą możemy znaleźć w papryce, truskawkach, czarnej porzeczce, dzikiej róży, jarmużu, brukselce, pomarańczy czy natce pietruszki;
- błonnik pokarmowy, którego źródłem są kasze, makarony, warzywa, owoce, płatki owsiane oraz razowe pieczywo;
- foliany występujące w dużych ilościach w szparagach, awokado, soczewicy, fasoli, brokułach, szpinaku, ciecierzycy i burakach.
Czego nie jeść przy dnie moczanowej?
Chorzy na skazę krwotoczną powinni wykluczyć z diety grupę produktów bogatych w związki purynowe. Należą do nich m.in.: podroby, dziczyzna, wyciągi z kości i mięsa, baranina, sardynki, śledzie, szproty, szpinak, grzyby, czekolada, groch, soczewica, fasola, herbata, kakao, kawa naturalna. Nie zaleca się również spożywania konserw, ostrych przypraw, wędlin, rabarbaru, alkoholu oraz tłuszczów zwierzęcych, z wyjątkiem masła i śmietany.
Dieta przy dnie moczanowej – tabela produktów
W ostatnich latach opracowano nowe zasady diety zalecanej dla osób z dną moczanową. Produkty klasyfikuje się na podstawie ilości wytwarzanych moczanów z określonej porcji produktu. Możemy podzielić je na 3 grupy:
- mniej niż 50 mg kwasu moczowego,
- od 50 do 100 mg kwasu moczowego,
- powyżej 100 mg kwasu moczowego.
Podstawą diety są produkty z I grupy, spożycie produktów z II grupy powinno być zmniejszone, a w okresie ataku dny pominięte. Spożycie zaś produktów z III grupy powinno być praktycznie wyeliminowane.
Tabela 1. Produkty spożywcze o niskiej zawartości moczanów
Produkty | Porcja (g) | Ilość wytworzonego kwasu moczowego z 1 porcji (mg) |
mleko | 200 | <16 |
sery pleśniowe | 30 | 2 |
sery żółte | 30 | 2 |
ser wiejski ziarnisty | 50 | 5 |
tłuszcze i oleje | 10 | 0 |
mortadela | 30 | 29 |
salami | 30 | 31 |
szynka gotowana | 30 | 39 |
kajzerki | 50 | 11 |
chleb biały | 50 | 7 |
chleb chrupki | 30 | 18 |
makaron | 60 | 24 |
buraki czerwone | 200 | 38 |
cebula | 200 | 26 |
cukinia | 200 | 48 |
kapusta biała | 200 | 44 |
marchew | 200 | 34 |
ogórki | 200 | 14 |
pomidory | 200 | 22 |
ziemniaki | 250 | 40 |
ananas | 150 | 29 |
brzoskwinie | 150 | 32 |
pomarańcze | 150 | 29 |
truskawki | 150 | 32 |
jabłka | 150 | 21 |
gruszki | 150 | 18 |
nasiona słonecznika | 30 | 43 |
orzechy włoskie | 30 | 8 |
orzechy ziemne | 30 | 24 |
Tabela 2. Produkty spożywcze o średniej zawartości moczanów
Produkty | Porcja (g) | Ilość wytworzonego kwasu moczowego z 1 porcji (mg) |
banan | 150 | 86 |
soczewica | 75 | 95 |
groch | 75 | 71 |
fasola biała | 75 | 96 |
dynia | 200 | 88 |
jarmuż | 200 | 96 |
kapusta czerwona | 200 | 64 |
kapusta włoska | 200 | 74 |
flądra | 100 | 93 |
wołowina, mostek | 100 | 90 |
parówki | 100 | 78 |
Tabela 3. Produkty spożywcze o wysokiej zawartości moczanów.
Produkty | Porcja (g) | Ilość wytworzonego kwasu moczowego z 1 porcji (mg) |
dorsz | 100 | 109 |
łosoś | 100 | 170 |
pstrąg | 100 | 297 |
sardynki | 100 | 345 |
szproty wędzone | 100 | 804 |
krewetki | 100 | 147 |
cielęcina | 100 | 150 |
wołowina | 100 | 110–120 |
wieprzowina | 100 | 145–160 |
drób | 100 | 110–175 |
podroby | 100 | 218–554 |
dziczyzna | 100 | 105–165 |
grzyby | 200 | 100–184 |
brokuły | 200 | 162 |
papryka | 200 | 110 |
szpinak | 200 | 114 |
kalafior | 200 | 102 |
groszek zielony | 200 | 168 |
por | 200 | 148 |
piwo | 200 | 24 |
wino, wódka | 200 | 0 |
Dna moczanowa jest to choroba, z którą człowiek związany jest do końca życia. Jednak dzięki odpowiedniej diecie, zmianie stylu życia oraz przestrzeganiu zaleceń żywieniowych można złagodzić jej objawy oraz zahamować dalszy rozwój.
Literatura:
- Ciborowska H., Rudnicka A., „Żywienie zdrowego i chorego człowieka”, PZWL, 2015, 436–438,
- Grzymisławski M., Gawęcki J., „Żywienie człowieka zdrowego i chorego”, Wydawnictwo naukowe PWN, 2012, 298–303,
- Majdan M., Borys O., „Dna i schorzenia towarzyszące podwyższonemu stężeniu kwasu moczowego”, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2010, 56 34–39,
- M. Jarosza, Praktyczny Podręcznik Dietetyki
Tak. Artykuł jest czytelny, bardzo pomocny. Przeleciałam cały Internet i nie znalazłam lepszego. Na podstawie tego art. opracowuję własną tabelę i powieszę na lodówce. Dziękuję
Przeczytałem kilka artykułów z kilku źródeł na temat diety chorującego na dnę moczanową i opinie częściowo się różnią. Przyznam się bez bicia, że byłem zapalonym piwoszem i z dnia na dzień odstawiłem mój ulubiony napój i 90 % ulubionego jedzenia. Ale nurtuje mnie pytanie czy odrobina whisky zaszkodzi skoro w tabeli nr 3 alkohol ma zero. To pytanie hipotetyczne bo czystego alkoholu też nie piję.
Fantastyczny serwis,duzo wiadomosci ktore pomagaja opanowac te chorabe.
Cierpie na nie juz pol roku ,z serwisu otrzymalam wiele madrych wiadomosci kture mi pomagaja kiedy mam stan zapalny,.
W sierpniu ide do Centrum reumatologicznego ,,jesli tam uzyskam pomoc i dowiem sie cos madrego opisze.
Radze kozystac z tego serwisu..
Witam zależy mi na diecie która mi pomoże przy dnie moczanowej i po usunięcia złośliwego raka tarczycy
Z góry dziękuję
Pozdrawiam
Kamilla