Amarantus – właściwości, olej, mąka, popping, przepisy

🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 23 stycznia, 2025

Jakie właściwości sprawiły, że amarantus został okrzyknięty “zbożem XXI wieku”? Czym wyróżnia się olej i mąka zrobione z tego produktu? W jakiej postaci i do jakich dań można go użyć? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w niniejszym artykule.

Amarantus (szarłat) należy do jednej z najstarszych roślin uprawnych, której walory doceniali już Majowie, Aztekowie i Inkowie. W wielu krajach odkrywa się jego dobre strony na nowo i nazywa “zbożem XXI wieku”. Charakteryzuje go wysoka zawartość białka o bardzo dobrym składzie aminokwasowym, a także nienasyconych kwasów tłuszczowych, skwalenu, błonnika, żelaza, wapnia i magnezu

SPIS TREŚCI

Właściwości amarantusa

Szarłat przewyższa tradycyjne rośliny zbożowe zawartością składników odżywczych i wykazuje wiele zdrowotnych właściwości na organizm. Może być stosowany przy problemach z anemią, gdyż zawiera kilka razy więcej żelaza niż pszenica czy szpinak. Ponadto obniża ryzyko wystąpienia schorzeń układu krążenia, dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, magnezu i wapnia. Dodatek amarantusa do codziennego jadłospisu, ze względu na duże ilości błonnika, zaleca się także osobom otyłym lub mającym problemy z zaparciami, gdyż wspomaga on metabolizm i reguluje pracę jelit. Zawartość skwalenu oraz witaminy E, A i C sprawiają, że szarłat spowalnia procesy starzenia się organizmu, wzmacnia odporność, poprawia krążenie krwi, działa antybakteryjnie i przeciwnowotworowo.

Olej z amarantusa

Amarantus charakteryzuje się wysoką zawartością lipidów. Wśród nich przeważają nienasycone kwasy tłuszczowe (około 80 %), tj. linolowy, oleinowy i linolenowy, a nasycone, tj. palmitynowy, stearynowy, arachidowy, mirystynowy, lignocerynowy, występują w niewielkiej ilości. Szarłat ceniony jest nie tylko ze względu na skład tłuszczów, ale również na składniki występujące w jego oleju.

Najważniejszym komponentem oleju z amarantusa jest skwalen (triterpenowy węglowodór). Przede wszystkim wykazuje on właściwości antyoksydacyjne i hipolipemiczne. Ponadto korzystnie wpływa na nadnercza, szpik kostny, węzły chłonne, chroni skórę przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych, a także pobudza aktywność limfocytów i makrofagów wzmacniając odporność immunologiczną organizmu. Olej z szarłatu zawiera także pochodne witaminy E, tj. tokoferole i tokotrienole Są one mocnymi przeciwutleniaczami, działają przeciwzapalnie i wpływają pozytywnie na funkcjonowanie bariery naskórka i mikrokrążenia skórnego. Ponadto olej ten jest źródłem unikatowych fitosteroli, tj. spinasterolu, δ-7-stigmasterolu oraz δ-7-ergo-sterolu, które wykazują właściwości antykancero- i antymutagenne.

Mąka z amarantusa

Mąka wytwarzana z ziaren amarantusa przewyższa inne zboża pod względem wartości odżywczej. Jej dodatek do ciast chlebowych niesie ze sobą szereg korzyści. Przede wszystkim wzbogaca je w pełnowartościowe składniki odżywcze, m.in. bogate w aminokwasy białko i błonnik. Ponadto wpływa na wzrost wodochłonności mąki, przyspiesza proces fermentacji, zwiększa objętość i przedłuża świeżość gotowego pieczywa.

Popping z amarantusa

Amarantus ekspandowany (popping) jest bardzo podobny do dmuchanego ryżu i staje się coraz bardziej popularny w naszym kraju. Można go wykorzystać do pieczenia chleba lub ciasta, jako dodatek do deserów, sałatek, jogurtów, musli, itp.

Amarantus – przepisy

Poniżej znajdziecie przykładowe przepisy z dodatkiem szarłatu:

Przepis na amarantusowy pasztet warzywny

Składniki:

100 g ziaren amarantusa,
200 g ciecierzycy,
2 marchewki,
1/2 cukinii,
4 różyczki brokuła,
2 jajka,
1 łyżka mąki,
3 ząbki czosnku,
olej,
świeża zielenina (koperek, szczypiorek, zioła).

Przygotowanie:

Warzywa, ciecierzycę i ziarna amarantusa ugotować w osobnych garnkach, ostudzić, zblendować. Następnie dodać jajka, posiekaną zieleninę, przeciśnięty przez praskę czosnek, mąkę i dobrze wymieszać łyżką. Powstałą masę przenieść do keksówki wysmarowanej olejem i piecz przez około 50 minut w temperaturze 180°C.

rozwiń

Przepis na kotlety z poppingiem

Składniki:

0,5 kg mięsa drobiowego,
¾ szklanki ekspandowanego amarantusa,
1 jajko,
4 suszone pomidory,
sól, pieprz + ulubione przyprawy.

Przygotowanie:

Zmiel mięso razem z pomidorami, następnie dodaj jajko, olej z suszonych pomidorów, ekspandowany amarantus i dopraw do smaku. Wymieszaj wszystko bardzo dokładnie i formuj kotlety obtaczając je w oleju z susonych pomidorów. Smaż kotleciki na beztłuszczowej patelni przez około 4 minuty z każdej strony.

rozwiń

Przepis na deser amarantusowy z owocami

Składniki:

1 szklanka ziaren z amarantusa,
2 szklanki mleka,
2 jabłka,
cynamon,
ulubione owoce.

Przygotowanie:

Przepłucz amarantus kilkakrotnie pod bieżącą wodą i upraż na suchej patelni w celu pozbycia się goryczy. Następnie zalej ziarna mlekiem i gotuj pod przykryciem przez około 20 minut mieszając od czasu do czasu. Zetrzyj jabłka na grubych oczkach tarki, wymieszaj z amarantusem i cynamonem i podawaj z ulubionymi owocami.

rozwiń

Literatura:

Kaźmierczak A., Bolesławska I., Przysławski J., 2011. Szarłat – jego wykorzystanie w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób cywilizacyjnych. Nowiny Lekarskie, 80, 3, s. 192 – 198

Radziewicz J., 2011. Amarantus – jego właściwości żywieniowe i zdrowotne. Wiadomości Rolnicze, 41

Ratusz K., Wirkowska M., 2006. Charakterystyka nasion i lipidów amarantusa. Rośliny oleiste – oilseed crops, t. XXVII, s. 243 – 150

Opublikowano ponad miesiąc temu

Oceń artykuł