Pyłek pszczeli – skład, właściwości, przepisy

Aktualizacja: 2 stycznia, 2025

Pyłek kwiatowy jest zbierany przez pszczoły. To w pełni naturalny surowiec, który coraz częściej jest wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Poznajmy bogaty skład chemiczny i cenne właściwości zdrowotne pyłku pszczelego.

Pyłek jest produkowany przez rośliny, w szczególności kwiaty. Zawiera on męskie komórki rozrodcze. Dzięki temu możliwe jest powstanie nowej rośliny. Jest zbierany przez pszczoły i częściowo mieszany z nektarem, miodem oraz śliną i zanoszony do ula. W ten sposób powstaje w formie obnóży pyłek pszczeli. Dla pszczół stanowi on źródło pokarmowe bogate w witaminy i minerały. Jest również przez nie magazynowany. Nagromadzony pyłek pszczeli jest zbierany i po obróbce wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym. Aktualnie można pozyskać ok. 12 kg wysuszonego pyłku kwiatowego z jednego ula w ciągu roku.

Pyłek pszczeli – skład chemiczny

Pyłek pszczeli jest źródłem wielu cennych składników – została stwierdzona zawartość ok. 250 substancji. Do podstawowych zalicza się białka i aminokwasy, lipidy i kwasy tłuszczowe, cukry, związki fenolowe, witaminy i biopierwiastki. Pyłek kwiatowy wykazuje różny skład chemiczny. Jest to w dużej mierze uzależnione od pory roku,w której obnóże jest zbierane. Wiosną w porównaniu z latem jest mocno zróżnicowana zawartość aminokwasów. Ponadto można dostrzec również sporą różnicę (od 30 do 400-krotnie) w zawartości karotenoidów i witaminy C w obnóżach zbieranych przez pszczoły w tej samej porze roku. Skład chemiczny jest także uzależniony od strefy klimatycznej, w której występuje dana roślina.

Wśród głównych grup substancji zawartych w pyłku pszczelim w największej ilości występują:

• cukry (33,7%),
• białko ogólne (23,9%),
• celuloza (22,4%),
• woda (9,5%),
• lipidy całkowite (5,4%),
• biopierwiastki (1,3%),
• związki fenolowe (1,2%),
• witaminy (0,2%).

W tabeli zostały zawarte główne substancje, które znajdują się w pyłku pszczelim.

(Źródło: Kędzia B., Skład chemiczny i adaptogenne działanie pszczelego pyłku kwiatowego…)

Pyłek pszczeli – właściwości

Pyłek pszczeli ze względu na swój bogaty skład chemiczny wykazuje wiele właściwości zdrowotnych.

• Wzmacnia organizm – jest polecany osobom wykonującym pracę fizyczną oraz umysłową w celu odżywienia organizmu i uzupełnienia witamin i minerałów.
• Reguluje przemianę materii.
• Wykazuje działanie detoksykacyjne – poprawia pracę wątroby, ułatwia wydalanie toksyn, działa regenerująco, żółciopędnie, pomaga w leczeniu choroby alkoholowej.
• Podnośni odporność organizmu.
• Usprawnia pracę układu nerwowego – działa uspokajająco, antydepresyjnie.
• Łagodzi objawy alergii o różnym podłożu.
• Obniża poziom lipidów trójglicerydów i cholesterolu całkowitego w surowicy krwi.
• Wspomaga leczenie nadciśnienia.
• Działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo.
• Reguluje pracę układu pokarmowego, ułatwia trawienie, łagodzi dolegliwości w czasie biegunek, działa pomocniczo w czasie zaparć.
• Działa leczniczo w schorzeniach gruczołu krokowego.
• Zwiększa wydzielanie insuliny i wspomaga leczenie cukrzycy.
• Poprawia wzrok.
• Działa przeciwbólowo.

Pyłek pszczeli – jak jeść?

Pyłek przed spożyciem należy rozmieszać najlepiej w wodzie, miodzie, jogurcie, serku, mleku lub soku. Najlepiej przyjmować go 2–3 razy dziennie ok. pół godziny przed jedzeniem. Zalecane dawki dziennego spożycia pyłku pszczelego :

• dzieci 3–12 lat 10–15 g pyłku,
• dzieci 6–12 lat 15 g pyłku,
• dzieci powyżej 12 lat i dorośli 20 g pyłku,
• leczniczo u dorosłych można zwiększać dawki do ok. 30–40 g.

Pyłek pszczeli – przepisy

Pyłek sproszkowany

Należy dokładnie rozdrobnić pyłek np. w młynku do kawy. Spożywać z dodatkiem wody lub soków.

Pyłkowy krem

Wymieszać w proporcjach : 20% pyłku z 80% miodem, jogurtem lub serkiem.

Deser pyłkowy

Do 3/4 litra mleka lub śmietany dosypać łyżkę pyłku. Po kilku godzinach dodać 2 łyżki miodu, 2 łyżki dowolnych orzechów, wiórków kokosowych i/lub migdałów. Wszystko razem zmiksować.

Maseczka na skórę z pyłkiem i twarogiem

2 łyżki pyłku, 2 łyżki miodu, 1 żółtko, 1 łyżkę twarogu zmiksować lub dokładnie wymieszać. Gotową maseczkę nałożyć na ok. 15–20 minut.

Maseczka na skórę z pyłkiem i wodą

Do 2 łyżeczek dokładnie rozdrobnionego pyłku dodać niewielką ilość wody. Przygotowaną w ten sposób maseczkę nałożyć na ok. 15–20 minut.

Pyłek pszczeli z uwagi na swój skład jest cennym surowcem w przemyśle kosmetycznym oraz farmaceutycznym. Niestety nadal jest rzadko wykorzystywany. Miejmy nadzieje, że w ciągu najbliższych lat pyłek pszczeli zyska większą popularność i będzie coraz częściej stosowany.